آفتابنیوز : محمد اکبری - در حالیکه ماحصل چندین سال مذاکره منتقدین دولت کنونی با قدرت های جهانی تنها ۶ قطعنامه سنگین برای کشور بود، حالا این روزها و بعد از توافق هر روز در رسانه های دیداری و شنیداری و مکتوب ظاهر می شوند و توافق وین را بد ارزیابی می کنند. مخالفان امروز که تا دیروز خود سکان هدایت مذاکرات هسته ای را در دست داشتند نتایج گفتگوهای آلماتی را در حد برجام می دانند. دکتر داود هرمیداس باوند در گفتگو با خبرآنلاین معتقد است ریشه این مخالفت ها سیاسی است و به انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال جاری مربوط است. مخالفت هایی که البته به زعم این استاد دانشگاه ره به جایی نخواهد برد.
آقای باوند با حصول توافق هسته ای همچنان مخالفان بر انتقادات خود ادامه می دهند. چرایی موج تازه این بحث ها را چگونه تحلیل می کنید؟
iهرمیداس باوند
توافق هسته ای بعد از حدود دو سال میان ایران و ۵+۱ حاصل شد اما آنان که در دوره خود حتی به چند کیلومتری توافق هم نزدیک نشدند حالا دست از انتقاد بر نمی دارند و هر روز بحث تازه ای علیه برجام مطرح می کنند. اکثر مخالفت ها و انتقاد های صورت گرفته در ایران از توافق هسته ای به دلیل پیگیری و موضع گیری های کنگره آمریکا بوده ولی با این وجود همه ما می دانیم که تصمیم گیری نهایی با مسئولین کشور است و این مخالفت ها عملا تاثیری بر توافق هسته ای نخواهد گذاشت.
در خصوص نقش مجلس درباره بررسی برجام هم بحث های زیادی وجود دارد. از منظر حقوقی آیا واقعا مجلس باید این توافق را تصویب کند؟
طبق قانون اساسی معاهدات و موافقت نامه های این چنینی حتما باید به مجلس ارجاع داده شود ولی همانطور که در تاریخ آمده است در بیانیه الجزایر که در مورد آزاد سازی گروگانهای آمریکایی به دلیل فوری بودن موضوع فقط بیانیه ای به مجلس داده شد و از اساس آن بحث برای تصویب یا عدم تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه نشد.
انتقاداتی که به ویژه در کمیسیون برجام مطرح می شود و اعضای تیم سابق مذاکره کننده هسته ای به زبان می آورند را تا چه اندازه صادقانه می دانید؟
رصد اظهارنظرهای مخالفان توافق در امروز و مقایسه آن با آنچه در دوران هشت ساله پیشین بر زبان می آوردند گمانه سیاسی بودن این به اصطلاح انتقادات و نگرانی ها را شدت می بخشد و هیچ تحلیلگر بی طرفی نمی تواند از اساس توافق وین را با آنچه در هشت سال پیشین تحت عنوان مذاکره انجام می شد مقایسه کرد. من بر این باروم تمام موضع گیری های صورت گرفته موضع گیری های جناحی است و دلواپسان سعی می کنند از توافق هسته ای و پیگیری های کنگره آمریکا و واکنش های کنگره آثار و تبعات برجام را به صورت دیگری نشان دهند و بگویند که این توافق یک شکست کامل بوده است و در جهت مصارف و منافع ملی ایران نخواهد بود در حالی که واضح و بدیهی است که این توافق، توافق خوبی ارزیابی می شود.
یعنی شما معتقدید بیشتر این اظهارات با شائبه های سیاسی طرح شده است؟
همینطور است. ضمن اینکه از سوی دیگر هر چه بیشتر به انتخابات مجلس نزدیک تر شویم از این دست صحبت ها بیشتر می شنویم و متاسفانه برخی از فعالان سیاسی موضوعی ملی را به مقوله ای حزبی و گروهی تقلیل داده و از آن برای پیشبرد منافع شخصی و حزبی خود بهره می برند. این گروه تا آنجایی که امکان داشته باشد سعی می کنند چهره منفی از توافق صورت گرفته را به عموم مردم نشان دهند.
فکر می کنید دلواپستان بتوانند به اهداف خود دست یابند؟
با توجه به ساختار موجود در ایران و موازنه و کنترلی که در قوای سه گانه وجود دارد عقیده دلواپسان در پرتوی یک اظهار نظر تغییر خواهد کرد و در نهایت بدیهی است که توافق انجام شده به صورت امری گریز ناپذیر به تایید همه دلواپسان خواهد رسید.
وضعیت مخالفان در آمریکا را چطور می بینید؟ با اینکه در مرحله اول اوباما در جدال با مجلس سنا موفق بود اما همچنان صحبت های تهدید آمیزی از سوی مخالفین آمریکایی طرح می شود.
طیف دوم مخالفت ها را موضع گیری های کنگره آمریکا و دلواپسان آمریکا تشکیل می دهد، مخالفت ها و انتقاد های انجام شده در آمریکا بیشتر در جریان لابی اسرائیل و آمریکا و انتخابات ریاست جمهوری نوامبر 2016 است، به همین دلیل حزب جمهوری خواه برای پیشبرد اهداف خود سعی می کند که با اقدامات حزب حاکم به صورت جدی برخورد کند تا بتواند امتیاز مثبتی برای انتخابات ریاست جمهوری به نفع خود کسب کند. اما همانطور که اشاره کردید در مرحله اول اوباما توانست در تقابل با جمهوری خواهان و مخالفان پیروز شود و این رویه باز هم ادامه خواهد داشت و دلواپسان آمریکایی نخواهند توانست خدشه ای به این توافق وارد نمایند.
با این تفاسیر و در مقام جمع بندی اصلی ترین دست آورد این توافق را چه می دانید؟
شاید بدیهی باشد که اولین تاثیرات توافق در عرصه مالی و اقتصادی خواهد بود، زمانیکه فردی نالایق به دلیل 8 سال سو مدیریت هشتصد میلیارد درآمد کشور را از دست داده و هیچ مدرکی وجود ندارد که این پول ها کجا مصرف شده است و تحریم ها کشور را در یک تنگنا و بن بست اقتصادی و مالی قرار داده بنابراین باید به دنبال راهی برای برون رفت از این بحران و بن بست بود.
بن بستی که برای برون رفت از آن مذاکراتی صورت گرفت و در نهایت توافق حاصل شد. حالا عقل حکم می کند طرفین از نتیجه مذاکرات چند جانبه که در آن داد و ستد هایی انجام گرفت راضی باشند، زیرا شرایط ایران به گونه ای بود که نمونه بارز ضرب المثل "جلوی ضرر را از هر جا بگیری منفعت است" را داشت. به نظر من این برجام با شرایطی که ایران در آن قرار گرفته بود، به نفع ایران است. چرا که در درجه اول این برجام ایران را از انزوای سیاسی خارج می کند و دوم مشکلات اقتصادی را به تدریج بهبود می بخشد و در نهایت فضای جدید برای جلب سرمایه خارجی که ایران به آن نیازمند است را شکل می دهد.
این توافق منجر به انتقال تکنولوژی پیشرفته خواهد شد، به خصوص در مورد حوزه های نفتی مشترک که ما به دلیل عدم دسترسی به تکنولوژی پیشرفته مربوطه نتوانستیم از آنها استفاده بهینه کنیم و طرف های مقابل توانستند چندین برابر بیشتر از این حوزه های نفتی استفاده کنند، بنابراین مهم ترین تاثیرات آن در درجه اول حل مشکلات اقتصادی مملکت است که باعث می شود اقتصاد ایران نفس تازه ای بکشد و قدری از بحران سازی هایی که طی هشت سال بر کشور گذشت فاصله بگیریم.