آفتابنیوز : یو.اس.ای تودی در گزارشی نوشت: گفتوگوها در این زمینه چهار ساعت به طول انجامید و در ساعات نخستین صبح سهشنبه ایالات متحده و دیگر کشورهای عضو دایمی شورای امنیت سازمان ملل بیانیهای متعجبکننده صادر کردند که بر اساس آن پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع دادند و از آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواستند گزارشی درباره فعالیتهای هستهای ایران در نشست روز پنجشنبه در وین ارایه کند.
بنا بر این گزارش، چین و روسیه، متحدان و شریکان تجاری دیرینه ایران نیز بیانیه ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت را که ممکن است موجب اعمال تحریم یا اقدامات سختگیرانهتر دیگر شود را امضا کردند.
وزرای خارجه دو کشور چین و روسیه به همراه آمریکا، انگلیس و فرانسه اعلام کردند که شورای امنیت باید تا ماه مارس و انتشار گزارش آژانس درباره فعالیتهای هستهای ایران منتظر بماند.
همچنین توافق شد که موضوع به شورای امنیت برود اما یک فرصت کوتاه پیش از هر اقدامی که موجب اختلاف نظر شود، به شورا داده شود.
در این بیانیه آمده اعضای گروه توافق کردند که آژانس باید درباره تصمیم و خواستههای خود از ایران گزارش دهد. همچنین باید تمام گزارشهای آژانس و قطعنامههای تصویب شده مربوط به این موضوع را در شورای امنیت ارایه دهد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین به استناد هشدار به ایران در سپتامبر گذشته، این کشور را ناقض تعهدات هستهای شناخت. رای روز پنجشنبه گام بعدی و نتیجه تلاش طولانی ایالات متحده در این زمینه خواهد بود.
ایران همچنان بر استفاده از انرژی هستهای در تولید برق اصرار میورزد اما آمریکا و برخی متحدانش میگویند ایران به طور مخفیانه در حال ساخت بمب است. در بین اعضای شورای امنیت برای اتخاذ یک تصمیم هماهنگ و میزان شدت عمل و سختگیری وجود دارد.
موضع چین و روسیه در صورت تصمیم به اعمال تحریم در شورای امنیت و اینکه آیا آمریکا خواهد توانست اجماع مورد نظر را در رایگیری به دست آورد یا نه، هنوز قابل پیشبینی نیست.
یکی از مقامات دولت فرانسه که خواست نامش فاش نشود گفت: آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره شرایط در ایران و روشی که مقامات ایرانی در پیش گرفتهاند و همکاری نکردن دولت ایران با این آژانس، گزارش خواهد داد.
وی گفت وزیران خارجه روسیه و چین نخست از موافقت برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت اکراه داشتند، اما متقاعد شدند که باید اعضای شورا در این مورد موضع مشترکی داشته باشند و بسیار مهم بود که مشخص شود موضع همه اعضا درباره این موضوع یکی است و همه با هم موافقند.
«استفان دوجاریک» سخنگوی سازمان ملل درباره این توافق گفت: این مسئله در دست آژانس است و ما قصد نداریم در این باره چیزی بگوییم.
تماس تلفنی با فرستاده ایران در نیویورک هم در روز دوشنبه میسر نشد. ضمنا مقامات چینی در پکن نیز اظهارنظر فوری در این زمینه نکردند.
رایس ضمن انتقاد از پاسخ ایران به تلاشهای روسیه برای آرامتر کردن اوضاع، گفت: جامعه جهانی در این زمینه اتفاق نظر دارد که ایران نباید ابزار تولید سلاح هستهای را داشته باشد.
رایس گفت: ما معتقدیم که هنوز میتوان درباره این موضوع از دیپلماسی استفاده کرد و رفتن به شورای امنیت پایان دیپلماسی نیست بلکه استفاده از آن در یک مفهوم قویتر است.
ایران در 10 ژانویه مهر و موم تاسیسات هستهای نطنز را شکست و گفت که تحقیقات سوخت هستهای را پس از یک تعلیق دو ساله از سر خواهد گرفت. تهران اعلام کرد که تحقیقات شامل غنیسازی به طور محدود است اما این کار، موجب این نگرانی شد که ایران از نیروی اتمی به دست آمده برای ساخت سلاح هستهای استفاده میکند.
وزیران خارجه اروپایی روز دوشنبه در بروکسل پایتخت بلژیک با جانشین مذاکرهکننده هستهای ایران گفتوگو کردند اما این گفتوگوها پیشرفتی نداشت.
اتحادیه اروپا گفت طرح روسی برای غنیسازی اورانیوم در خاک روسیه و فرستادن سوخت به ایران، میتواند یک راهحل باشد اما رایس مذاکرات در این باره را مناسب ندانست.
رایس پیش از شام گفت: طرح روسیه چند ماه است که مطرح شده بنابراین وقتی ایرانیها به این طرح علاقه نشان میدهند میتوان تصور کرد که این پذیرش از بیم ارجاع به شورای امنیت است.
یک دیپلمات آشنا با تحقیقات راجع به ایران در وین گفت: به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه داده شد که از سایت شیان در لویزان دیدن کنند، آنها گفتند در این سایت انبارهایی از تجهیزاتی وجود دارد که متعلق به ارتش ایران بوده و قابل استفاده در ساخت سلاح هستهای است. این دیپلمات اطلاعات محرمانه درباره شرایط تحقیقات هستهای ایران را به شرط نبردن نامش ارایه کرد.
ولی حمیدرضا آصفی سخنگوی وزیر امور خارجه ایران روز یکشنبه گفت که بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی با وجود اینکه بیش از یک سال اطلاعات مورد نظر به آنها داده شده، قصد دارند باز هم به سایت دست بیابند.
ایالات متحده ادعا کرده که ایران آزمایشهای دارای قدرت انفجاری قوی انجام داده که میتواند برای تولید سلاح در این سایت مورد استفاده قرار گیرد.
وزارت امور خارجه آمریکا در سال 2004 اعلام کرده بود که ساختمانهای لویزان از بین رفته و خاک منطقه هم به منظور پنهان کردن آزمایشهای مربوط به ساخت سلاح برداشته شده است.