آفتابنیوز : سرویس بینالملل- روزنامه بریتانیایی «ایندیپندنت» در گزارشی جالب به قلم «رابرت فیسک» روزنامهنگار باتجربه آن نشریه که دههها به شهرهای مختلف خاورمیانه سفر کرده است از حال و هوای امروز استانبول مینویسد.
به گزارش آفتابنیوز؛ فیسک اشاره میکند که دولت ترکیه وضعیت اضطراری را به مدت ۹۰ روز تمدید کرده است این در حالیست که همزمان ارزش لیر ترکیه کاهش یافته است اما دولت از «عادیسازی» مسائل و وضعیت حاکم بر کشور میگوید. فیسک به کنایه مینویسد: «من میدانم منظور از این عادیسازی چیست؛ حدس میزنم مشابه همان کاری است که استالین در شوروی در قبال مخالفان انجام میداد و دست به پاکسازیهای گسترده زد».
فیسک میافزاید: «هواداران اردوغان در استانبول پس از کودتای نافرجام تابستان امسال تجمعی را برگزار کردند. بسیاری میترسند که سرکوبهای اخیر دولت تهدیدی علیه ارزشهای سکولار و دموکراتیک ترکیه باشند. رانندگی در ترافیک استانبول کمی خستهکننده است. تقریبا سه ماه از کودتای نافرجام علیه اردوغان میگذرد. پل بسفر در استانبول شبها قرمزرنگ میشود. نوری که به یاد شهدای مقابلهکننده با کودتا روشن میشود. یک مجله امریکایی بهنقل از بازرگانی امریکایی میگوید که سرمایهگذاری در ترکیه حفظ خواهد شد چراکه از دید او کودتای «شنیع» شکستخورده است اما من تردید دارم که آمریکاییها درک درستی از مسائل ترکیه داشته باشند. یک صفحه از روزنامه «هابر ترک» را باز میکنم. پر از اخبار مرتبط بهبود وضعیت اقتصادی و رونق کسب و کار است بیشتر میتوان گفت که خبرهایی توهمگونه هستند در بالای صفحه اما عکسی از ۱۴ مرد نخیف میبینم که یقه پیراهنهایشان باز است و موهای آشفتهای دارند و آثار کبودی را در سمت چپ صورتشان میشود دید آنان روزی ژنرال ارتش بودهاند و مورد ضرب و شتم قرار گرفتهاند. عکسها نشان از روزهای شومی در ترکیه دارند. اکنون دهها هزار نفر در زندانهای ترکیه هستند از گروهبانها تا اعضای پلیس و ژنرالها و سرجوخهها تا ماموران امنیتی، قضات، معلمان، دانشگاهیان و پزشکان».
فیسک در ادامه میافزاید: «دولت ترکیه از رونق صنعت هوایی آن کشور و تونل جدید در دست ساخت بین دریای سیاه و بسفر میگوید. چقدر شباهتها با شوروی دوران استالین زیاد است. یک دوست ترک به ما میگوید هر چیزی میتواند در ترکیه اتفاق بیفتد در اینجا هر چیزی امکانپذیر است».
فیسک اشاره میکند که طنز ماجرا آنجاست که زمانی که یکی از اساتید دانشگاه به اتهام حمایت از فتح گولن واعظ مذهبی مقیم پنسیلوانیا که دولت میگوید کودتا توطئه او بوده بازداشتشد، پس از چند ساعت مشخص شد که این استاد مارکسیست بوده و اصلا به مذهب باوری نداشته که بخواهد از گولن مسلمان حمایت کند!
فیسک اما اشاره میکند زمانی که با دو تن از دوستان ترکی که داشته در استانبول ناهار میخورده و درباره موج سرکوبهای اخیر در ترکیه صحبت میکرده است، یکی از آنان گفته: «باید توجه داشته باشید که کودتا و تلاش برای اجراییکردن آن واقعی بود. مراقب باشید آن چه در مطبوعات غربی تکرار می شود را نگویید. آنان میگویند که اردوغان برای خلاصشدن از شر دشمنان کودتای جعلی به راه انداخت این مزخرف محض است ما واقعا کودتا را به چشم دیدیم».
فیسک اشاره میکند او میگوید که گولن امیدوار بود از طریق کودتا بسیاری از کمالیستها را به خیابانها بیایند. او میافزاید: «کمالیستها نیروی طرفدار ارزشهای ترکیه مدرن هستند که مصطفی کمال آتاتورک بنیانگذارش بود اردوغان از این جماعت میترسد آنان نیز هراس دارند که اردوغان درصدد از بین بردن میراث سکولار ترکیه برآید یا ترکیه را به یک خلافت و یا حکومتی اسلامی تبدیل کند. من اما در استانبول میبینم که پرترههای آتاتورک در حال محوشدن هستند. در هتل دیدم که پرتره از سالن اصلی برداشته شده بود».