تحلیل واشنگتن پست درباره ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت
آفتاب‌‌نیوز : 
بنا براین گزارش، 35 عضو شورای امنیت سازمان ملل پس از نزدیک به سه سال تلاش برای مشخص ساختن اینکه قصد تهران از انجام فعالیت‌های هسته‌ای مقاصد نظامی است یا غیرنظامی، قطعنامه‌ای علیه این کشور به عالی‌ترین مرجع سازمان ملل فرستاده و در آن از فعالیت‌های هسته‌ای ایران، به طور جدی ابراز نگرانی کردند.
ایران در واکنش به رای آژانس اعلام کرد که غنی‌سازی اورانیوم را از سر گرفته و از این پس به بازرسان آژانس اجازه بازدید از تاسیسات هسته‌ای را نخواهد داد.
بر اساس این گزارش، تعداد 27 رای موافق در مقابل 3 رای مخالف برای آمریکا و کشورهای اروپایی یک پیروزی دیپلماتیک محسوب می‌شود. روسیه و چین نیز که در ابتدا مخالف ارجاع به شورای امنیت بودند، با تقاضای تعویق هرگونه اقدام حداقل تا ماه مارس، با دیگران هم‌رای شدند. در پایان، تنها سه کشور سوریه، کوبا و ونزوئلا با این کار مخالفت کردند. پنج کشور نیز رای ممتنع دادند.
این گزارش افزود: در این رای‌گیری مشخص نشد که ایران با چه اقدامی مواجه خواهد شد. شورای امنیت می‌تواند تحریم‌های اقتصادی یا نفتی علیه ایران اعمال کند. اما روسیه و چین که اعضای دایمی شورای امنیت بوده و دارای حق وتو هستند، به شدت با هر گونه تدابیر تنبیهی مخالفت کرده‌اند. دیپلمات‌های آمریکایی و ارویایی گفته‌اند که یک روش دیپلماتیک «گام به گام» برای فشار بر ایران در نظر دارند.
واشنگتن پست در گزارش خود آورده است: در قطعنامه سران شورای حکام به اشتباهات بسیار ایران و نقض تعهدات، پایبند نبودن به پیمان منع تکثیر هسته‌ای و نبودن اعتماد به اینکه برنامه هسته‌ای ایران - با توجه به مخفی کردن آن در طول چندین سال - فقط برای اهداف صلح‌آمیز است، اشاره شده است.
«پیتر جنکینز» فرستاده انگلیس گفت: این قطعنامه به نبود اعتماد به مقاصد هسته‌ای ایران اشاره می‌کند. اعضای شورا نمی‌توانند بفهمند چرا ایران تصمیم گرفته برنامه غنی‌سازی‌اش را با وجود فشارها ادامه دهد. برخی از اشکال اورانیوم غنی‌شده قابل استفاده در بمب هسته‌ای است و با این وجود ایران تحقیقات خود را در راستای تولید نیروی الکتریسیته می‌داند.
بنا براین گزارش، محمود احمدی نژاد رییس جمهور ایران، روسای آژانس را به خاطر «تسلیم شدن به فشار سیاسی تعداد اندکی از کشورها بدون هیچ توجیه قانونی» ملامت کرد و در نامه‌ای به غلامرضا آقازاده مشاور رییس جمهوری و رییس سازمان انرژی اتمی ایران نوشت: از روز یکشنبه اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و دیگر همکاری‌های مربوط به معاهده منع تکثیر هسته‌ای بر اساس قانون باید به حالت تعلیق درآید.
بر اساس این گزارش، جورج بوش در واشنگتن با انتشار بیانیه‌ای مدعی شد، راهی که رهبران جدید ایران انتخاب کرده‌اند، از قبیل تهدید، پنهانکاری، شکستن توافق‌های بین‌المللی و مهر و موم‌های قرار گرفته بر تاسیسات هسته‌ای از سوی آژانس، موفق نخواهد بود و از سوی جامعه بین‌المللی تحمل نخواهد شد.
در همین راستا، نیکلاس برنز معاون وزیر امور خارجه آمریکا رای شورای امنیت را «پیام روشن محکومیت» و «توبیخ آشکار» ایران توصیف کرد.
برنز گفت که بر اساس توافق لندن با دیگر اعضای دایمی شورای امنیت، ایالات متحده تا زمانی که ریاست شورای حکام را بر عهده دارد، برای نتیجه‌گیری درباره موضوع ایران فشار نخواهد آورد. اما پنج موردی که قطعنامه از ایران خواسته است، از جمله تعلیق فعالیت‌های غنی‌سازی و اجازه بازدید از تاسیسات هسته‌ای این کشور به بازرسان، حداقل گام‌هایی هستند که ایران باید برای پرهیز از منازعات بیشتر در شورای امنیت در ماه مارس بردارد.
برنز گفت: ایران باید این شرایط را برآورده کند و نشان دهد که گام کاملا متفاوتی برداشته است. ما خواهان آنیم که تغییرات اساسی را از سوی ایران شاهد باشیم.
این گزارش افزود: مشخص نیست که ایران که سال‌ها در انزوای دیپلماتیک به سر برده، از مواضع خود عقب‌‌نشینی کند.
در همین حال، علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد ایران گفت تصمیم اخیر ایران برای از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم پس از دو سال و نیم تعلیق داوطلبانه که در ماه ژانویه گرفته شد، قابل مذاکره نیست. این تصمیم بود که موجب نشست این هفته سران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد.
واشنگتن پست در گزارش خود نوشت: برخی مقامات ایرانی نیز تهدید کرده‌اند که در صورت ارجاع به شورای امنیت از ان.پی.تی خارج می‌شوند یا بهای نفت را افزایش خواهند داد. تحلیلگران سیاسی همچنین هشدار داده‌اند که ایران توان ایجاد تحریک در کشور همسایه خود عراق را دارد.
مقامات روسی پیشنهاد غنی‌سازی اورانیوم در خاک روسیه را به ایران داده‌اند، طرحی که به ایران اجازه دستیابی به اورانیوم غنی‌شده را می‌دهد اما آن را از یکی از حساس‌ترین جنبه‌های چرخه تولید سوخت هسته‌ای بازمی‌دارد. اما جواد وعیدی سرپرست تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفت که طرح روسیه مرده است.
ایران بر اساس معاهده منع تکثیر هسته‌ای حق دستیابی به فناوری هسته‌ای و غنی‌سازی اورانیوم را دارد اما در سال 2002 زمانی که مخالفان حکومت ایران افشا کردند این کشور به مدت نزدیک به دو دهه به طور مخفیانه برنامه هسته‌ای داشته است، این حق مورد مباحثه قرار گرفت. ایران بخش‌های بحث‌برانگیز فعالیت هسته‌ای خود را به حال تعلیق درآورد و دیپلمات‌های اروپایی موافقت کردند تا زمانی که گفت‌وگوها در این باره ادامه دارد و تا زمانی که اطمینان یابند برنامه ایران صلح‌آمیز است و خواهد ماند، موضوع را به شورای امنیت نکشانند.
بنا بر این گزارش، این گفت‌وگوها در ماه آگوست هنگامی که ایران اعلام کرد فرآوری اورانیوم را که پیش‌درآمد غنی‌سازی است از سر گرفته و باز دوباره در ماه ژانویه هنگامی که کار بر روی برنامه غنی‌سازی اورانیوم را از سر گرفت، دچار وقفه شده و اروپاییان را وادار کرد که اعلام کنند مذاکرات به بن‌بست رسیده و اقدام به حرکت در راستای ارجاع پرونده به شورای امنیت کنند. مقامات آمریکایی گفتند که این اقدام بسیار دیر انجام گرفته است.
در ماه‌های اخیر بازرسان بین‌المللی اسنادی را در ایران یافته‌اند که به ادعای آنها مربوط به ساخت بمب است اما نشانی از برنامه ساخت بمب نیافتند. بازرسان گفته‌اند که نمی‌توانند تصمیم قابل اطمینانی در این باره بگیرند زیرا ایران اطلاعات مربوطه را از طریق دسترسی به افراد، مدارک و تاسیسات در اختیار آنها قرار نداده است.
در این گزارش ادعا شده، اظهارات اخیر محمود احمدی‌‌نژاد رییس جمهور این کشور مانند زیر سئوال بردن هولوکاست، پاک کردن اسراییل از روی نقشه زمین و پیشنهاد انتقال فناوری هسته‌ای به دیگر کشورهای اسلامی موجب افزایش نگرانی درباره مقاصد ایران شده و فشار بر آژانس را برای اتخاذ تدابیر سخت‌تر اعتمادسازی افزایش داده است.
چندین عامل باعث نامتعادل شدن رای روز یکشنبه شده، از جمله آنکه توسط آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین، پنج عضو دایمی شورای امنیت تصمیم‌گیری شد که به ایران یک فرصت یک ماهه برای اتخاذ یک روش مناسب داده شود.
در قطعنامه نهایی همچنین هرگونه اشاره به «عدم پایبندی» ایران به تعهدات پیمان هسته‌ای و بندهای نقض شده ان.پی.تی حذف شده است.
در تلاش برای جلب حمایت 16 عضو جنبش غیرمتعهدها، گروهی که از زمان جنگ سرد تشکیل شده ، به قطعنامه پاراگرافی با این مضمون که راه‌حل موضوع هسته‌ای ایران همکاری در تلاش‌های جهانی در راستای منع تکثیر سلاح هسته‌ای و به رسمیت شناختن هدف خاورمیانه عاری از سلاح کشتار جمعی و منع ابزار انتقال این سلاح‌ها است، افزوده شده است.
زبان قطعنامه به طور مشخص درخواست اشاره به ایجاد یک منطقه عاری از سلاح هسته‌ای در خاورمیانه را مطرح نکرده که آمریکا این مسئله را ضربه‌ای به اسراییل می‌داند.
قطعنامه درباره اینکه آیا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پایان یک ماه مهلت، باید دوباره به طور رسمی از شورای امنیت برای اقدام درخواست کند، ابهام دارد. ایالات متحده معتقد است که طبق قطعنامه این مسئله به شورای امنیت واگذار شده است.
اما دیگر کشورها از جمله کشورهای غیرمتعهد، می‌گویند قطعنامه به طور واضح این مسئله را روشن نکرده و آژانس در صورتی که خواستار اقدام شورای امنیت باشد، باید دوباره در ماه آینده در این باره رای‌گیری کند.
بنا براین گزارش، 35 عضو شورای امنیت سازمان ملل پس از نزدیک به سه سال تلاش برای مشخص ساختن اینکه قصد تهران از انجام فعالیت‌های هسته‌ای مقاصد نظامی است یا غیرنظامی، قطعنامه‌ای علیه این کشور به عالی‌ترین مرجع سازمان ملل فرستاده و در آن از فعالیت‌های هسته‌ای ایران، به طور جدی ابراز نگرانی کردند. ایران در واکنش به رای آژانس اعلام کرد که غنی‌سازی اورانیوم را از سر گرفته و از این پس به بازرسان آژانس اجازه بازدید از تاسیسات هسته‌ای را نخواهد داد.
بر اساس این گزارش، تعداد 27 رای موافق در مقابل 3 رای مخالف برای آمریکا و کشورهای اروپایی یک پیروزی دیپلماتیک محسوب می‌شود. روسیه و چین نیز که در ابتدا مخالف ارجاع به شورای امنیت بودند، با تقاضای تعویق هرگونه اقدام حداقل تا ماه مارس، با دیگران هم‌رای شدند. در پایان، تنها سه کشور سوریه، کوبا و ونزوئلا با این کار مخالفت کردند. پنج کشور نیز رای ممتنع دادند.
این گزارش افزود: در این رای‌گیری مشخص نشد که ایران با چه اقدامی مواجه خواهد شد. شورای امنیت می‌تواند تحریم‌های اقتصادی یا نفتی علیه ایران اعمال کند. اما روسیه و چین که اعضای دایمی شورای امنیت بوده و دارای حق وتو هستند، به شدت با هر گونه تدابیر تنبیهی مخالفت کرده‌اند. دیپلمات‌های آمریکایی و ارویایی گفته‌اند که یک روش دیپلماتیک «گام به گام» برای فشار بر ایران در نظر دارند.
واشنگتن پست در گزارش خود آورده است: در قطعنامه سران شورای حکام به اشتباهات بسیار ایران و نقض تعهدات، پایبند نبودن به پیمان منع تکثیر هسته‌ای و نبودن اعتماد به اینکه برنامه هسته‌ای ایران - با توجه به مخفی کردن آن در طول چندین سال - فقط برای اهداف صلح‌آمیز است، اشاره شده است.
«پیتر جنکینز» فرستاده انگلیس گفت: این قطعنامه به نبود اعتماد به مقاصد هسته‌ای ایران اشاره می‌کند. اعضای شورا نمی‌توانند بفهمند چرا ایران تصمیم گرفته برنامه غنی‌سازی‌اش را با وجود فشارها ادامه دهد. برخی از اشکال اورانیوم غنی‌شده قابل استفاده در بمب هسته‌ای است و با این وجود ایران تحقیقات خود را در راستای تولید نیروی الکتریسیته می‌داند.
بنا براین گزارش، محمود احمدی نژاد رییس جمهور ایران، روسای آژانس را به خاطر «تسلیم شدن به فشار سیاسی تعداد اندکی از کشورها بدون هیچ توجیه قانونی» ملامت کرد و در نامه‌ای به غلامرضا آقازاده مشاور رییس جمهوری و رییس سازمان انرژی اتمی ایران نوشت: از روز یکشنبه اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و دیگر همکاری‌های مربوط به معاهده منع تکثیر هسته‌ای بر اساس قانون باید به حالت تعلیق درآید.
بر اساس این گزارش، جورج بوش در واشنگتن با انتشار بیانیه‌ای مدعی شد، راهی که رهبران جدید ایران انتخاب کرده‌اند، از قبیل تهدید، پنهانکاری، شکستن توافق‌های بین‌المللی و مهر و موم‌های قرار گرفته بر تاسیسات هسته‌ای از سوی آژانس، موفق نخواهد بود و از سوی جامعه بین‌المللی تحمل نخواهد شد.
در همین راستا، نیکلاس برنز معاون وزیر امور خارجه آمریکا رای شورای امنیت را «پیام روشن محکومیت» و «توبیخ آشکار» ایران توصیف کرد.
برنز گفت که بر اساس توافق لندن با دیگر اعضای دایمی شورای امنیت، ایالات متحده تا زمانی که ریاست شورای حکام را بر عهده دارد، برای نتیجه‌گیری درباره موضوع ایران فشار نخواهد آورد. اما پنج موردی که قطعنامه از ایران خواسته است، از جمله تعلیق فعالیت‌های غنی‌سازی و اجازه بازدید از تاسیسات هسته‌ای این کشور به بازرسان، حداقل گام‌هایی هستند که ایران باید برای پرهیز از منازعات بیشتر در شورای امنیت در ماه مارس بردارد.
برنز گفت: ایران باید این شرایط را برآورده کند و نشان دهد که گام کاملا متفاوتی برداشته است. ما خواهان آنیم که تغییرات اساسی را از سوی ایران شاهد باشیم.
این گزارش افزود: مشخص نیست که ایران که سال‌ها در انزوای دیپلماتیک به سر برده، از مواضع خود عقب‌‌نشینی کند.
در همین حال، علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد ایران گفت تصمیم اخیر ایران برای از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم پس از دو سال و نیم تعلیق داوطلبانه که در ماه ژانویه گرفته شد، قابل مذاکره نیست. این تصمیم بود که موجب نشست این هفته سران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد.
واشنگتن پست در گزارش خود نوشت: برخی مقامات ایرانی نیز تهدید کرده‌اند که در صورت ارجاع به شورای امنیت از ان.پی.تی خارج می‌شوند یا بهای نفت را افزایش خواهند داد. تحلیلگران سیاسی همچنین هشدار داده‌اند که ایران توان ایجاد تحریک در کشور همسایه خود عراق را دارد.
مقامات روسی پیشنهاد غنی‌سازی اورانیوم در خاک روسیه را به ایران داده‌اند، طرحی که به ایران اجازه دستیابی به اورانیوم غنی‌شده را می‌دهد اما آن را از یکی از حساس‌ترین جنبه‌های چرخه تولید سوخت هسته‌ای بازمی‌دارد. اما جواد وعیدی سرپرست تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفت که طرح روسیه مرده است.
ایران بر اساس معاهده منع تکثیر هسته‌ای حق دستیابی به فناوری هسته‌ای و غنی‌سازی اورانیوم را دارد اما در سال 2002 زمانی که مخالفان حکومت ایران افشا کردند این کشور به مدت نزدیک به دو دهه به طور مخفیانه برنامه هسته‌ای داشته است، این حق مورد مباحثه قرار گرفت. ایران بخش‌های بحث‌برانگیز فعالیت هسته‌ای خود را به حال تعلیق درآورد و دیپلمات‌های اروپایی موافقت کردند تا زمانی که گفت‌وگوها در این باره ادامه دارد و تا زمانی که اطمینان یابند برنامه ایران صلح‌آمیز است و خواهد ماند، موضوع را به شورای امنیت نکشانند.
بنا بر این گزارش، این گفت‌وگوها در ماه آگوست هنگامی که ایران اعلام کرد فرآوری اورانیوم را که پیش‌درآمد غنی‌سازی است از سر گرفته و باز دوباره در ماه ژانویه هنگامی که کار بر روی برنامه غنی‌سازی اورانیوم را از سر گرفت، دچار وقفه شده و اروپاییان را وادار کرد که اعلام کنند مذاکرات به بن‌بست رسیده و اقدام به حرکت در راستای ارجاع پرونده به شورای امنیت کنند. مقامات آمریکایی گفتند که این اقدام بسیار دیر انجام گرفته است.
در ماه‌های اخیر بازرسان بین‌المللی اسنادی را در ایران یافته‌اند که به ادعای آنها مربوط به ساخت بمب است اما نشانی از برنامه ساخت بمب نیافتند. بازرسان گفته‌اند که نمی‌توانند تصمیم قابل اطمینانی در این باره بگیرند زیرا ایران اطلاعات مربوطه را از طریق دسترسی به افراد، مدارک و تاسیسات در اختیار آنها قرار نداده است.
در این گزارش ادعا شده، اظهارات اخیر محمود احمدی‌‌نژاد رییس جمهور این کشور مانند زیر سئوال بردن هولوکاست، پاک کردن اسراییل از روی نقشه زمین و پیشنهاد انتقال فناوری هسته‌ای به دیگر کشورهای اسلامی موجب افزایش نگرانی درباره مقاصد ایران شده و فشار بر آژانس را برای اتخاذ تدابیر سخت‌تر اعتمادسازی افزایش داده است.
چندین عامل باعث نامتعادل شدن رای روز یکشنبه شده، از جمله آنکه توسط آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین، پنج عضو دایمی شورای امنیت تصمیم‌گیری شد که به ایران یک فرصت یک ماهه برای اتخاذ یک روش مناسب داده شود.
در قطعنامه نهایی همچنین هرگونه اشاره به «عدم پایبندی» ایران به تعهدات پیمان هسته‌ای و بندهای نقض شده ان.پی.تی حذف شده است.
در تلاش برای جلب حمایت 16 عضو جنبش غیرمتعهدها، گروهی که از زمان جنگ سرد تشکیل شده ، به قطعنامه پاراگرافی با این مضمون که راه‌حل موضوع هسته‌ای ایران همکاری در تلاش‌های جهانی در راستای منع تکثیر سلاح هسته‌ای و به رسمیت شناختن هدف خاورمیانه عاری از سلاح کشتار جمعی و منع ابزار انتقال این سلاح‌ها است، افزوده شده است.
زبان قطعنامه به طور مشخص درخواست اشاره به ایجاد یک منطقه عاری از سلاح هسته‌ای در خاورمیانه را مطرح نکرده که آمریکا این مسئله را ضربه‌ای به اسراییل می‌داند.
قطعنامه درباره اینکه آیا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پایان یک ماه مهلت، باید دوباره به طور رسمی از شورای امنیت برای اقدام درخواست کند، ابهام دارد. ایالات متحده معتقد است که طبق قطعنامه این مسئله به شورای امنیت واگذار شده است.
اما دیگر کشورها از جمله کشورهای غیرمتعهد، می‌گویند قطعنامه به طور واضح این مسئله را روشن نکرده و آژانس در صورتی که خواستار اقدام شورای امنیت باشد، باید دوباره در ماه آینده در این باره رای‌گیری کند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید