آفتابنیوز : وزیر پیشین امور خارجه در توصیف مواجهه نامتقارن میگوید: «اقتدار همیشه این نیست که شما پاسختان مشابه طرف مقابل باشد. اقتدار پاسخی است که طرف را منفعل کند. باید کاری کنیم که طرف منفعل شود نه جریتر.» صالحی افزود:«اینکه نامتقارن جواب بدهیم، نقطه ضعف ما نیست، نقطه اقتدار ماست.» رئیس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از سخنان تاکید کرد ایران نباید اقدامی کند که طرف مقابل نگران شود. او در توضیح این بخش گفت: «یکی از ابزارهایی که میتواند ترامپ را نگران کند، ابزار هستهای است؛ مثلا بگوییم درصد غنیسازی را بالا میبریم. آن زمان این بحث با برجام مغایرت پیدا میکند و این همان چیزی است که او میخواهد.»
به گزارش آفتابنیوز؛ شروع به کار دونالد ترامپ رئیسجمهوری جدید آمریکا را میتوان سرآغاز دوران جدیدی در روابط تهران و واشنگتن توصیف کرد. هرچند تهران و واشنگتن طي دو سال اخير و خصوصا پس از توافق هستهاي قدم به دوران آرامش نسبی در روابط خود گذاشته بودند، اما اقدامات خصمانه رئیسجمهوری تازهکار آمریکا در قبال ایران خیلی زود به این دوران آرامش پایان داد. در این بین اما تاکنون واکنش مقامات ایرانی بهرغم سخنان تند ترامپ و اطرافیانش به دور از عصبانیت و مقابلهبهمثل بوده است. این همان موضوعی است که علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در گفتوگو با خبرگزاری فارس نیز بر آن تاکید کرده است. صالحی برای مقابله با سیاستهای جدید آمریکا 6 استراتژی را توصیه میکند. تقابل نامتقارن به جای مقابله به مثل، استراتژی مدون در سطح شورای عالی امنیت ملی، شخصی نکردن انتقاد به ترامپ، اقدام هوشمندانه و هوشیارانه، اجتناب از اتخاذ مواضع تند سیاسی یا واکنشهای تند قبل از بررسیهای دقیق جهت جلوگیری از ایجاد اشتراک در کمپ آمریکا و پرهیز از چندصدایی در چارچوب منافع ملی.
صالحی در این گفتوگو که روز گذشته از سوی خبرگزاری فارس منتشر شد، در واکنش به سخنان و اقدامات اخیر رئیسجمهوری جدید آمریکا در قبال ایران گفت: در حال حاضر خیلی با واکنش مقابله به مثل موافق نیستم. من بیشتر با تقابل نامتقارن موافقم، باید کاری کنیم که او نگران شود. اگر بگوییم در مقابل اقدام آنها ویزا به آمریکاییها نمیدهیم، هرچند که مطابق عرف بینالمللی این حق ما است، مگر چند نفر آمریکایی در سال به ایران میآیند؟ یا بگوییم نفت نمیفروشیم و دنیا را تحریم نفتی میکنیم، آنها میگویند بهتر، پس این نوع مقابله یک مقابله به مثل که او احساس نگرانی کند نیست.
صالحی با بیان اینکه یکی از ابزارهایی که میتواند او (ترامپ) را نگران کند، ابزار هستهای است، گفت: مثلا بگوییم درصد غنیسازی را بالا میبریم. آن زمان این بحث با برجام مغایرت پیدا میکند و ما را در محدوده اینکه ایران نقض برجام کرده است، میاندازد و این همان چیزی است که او میخواهد. بهتر است اقدامی را صورت ندهیم که ناقض برجام باشد. او افزود: ما باید یک استراتژی مدون در سطح شورای عالی امنیت ملی داشته باشیم که کل مملکت در آن چارچوب حرکت کند. اولین قدمی که باید در مقابله با اقدامات ترامپ برداریم، ایجاد انسجام داخلی است. یعنی هر چقدر وحدت و انسجام داخلی ما بیشتر باشد و پشتسر رهبری باشیم، او (ترامپ) حساب کار، بیشتر دستش میآید، اما اگر ما وضعیت را به جایی برسانیم که او فکر کند داخل دارد به وضع ضربهپذیری میرسد، آن زمان خطرناک میشود.
وی گفت: نه اینکه صداها خاموش شود، اما در چارچوب منافع ملی چند صدایی باشیم، نه در چارچوب منافع حزبی. دوم اینکه ما نامتقارن جواب بدهیم، اگر آنها میگویند ویزا نمیدهیم، ما بگوییم ویزا میدهیم و البته دلایل آن را برای جهانیان تشریح کنیم و در عین حال پاسخ اقدام آنها را بهگونه مناسب دیگری بدهیم.
معاون رئیسجمهوری ادامه داد: اینکه نامتقارن جواب دهیم، نقطه ضعف ما نیست، نقطه اقتدار است. اقتدار همیشه این نیست که شما پاسختان مشابه پاسخ طرف مقابل باشد. اقتدار پاسخی است که طرف را منفعل کند، باید کاری کنیم که طرف منفعل شود نه جریتر.رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه ما باید خیلی هوشمندانه و هوشیارانه عمل کنیم، اظهار کرد: نباید تبدیل به نقطه ایجاد اشتراک در کمپ آنها شویم. اگر اقدام به اتخاذ مواضع تند سیاسی یا واکنشهای تند قبل از بررسیهای دقیق کنیم، در حقیقت ما را ناخودآگاه وارد بازی سیاسی خود کردهاند.
به گزارش فارس، رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه رسانهها خیلی میتوانند در این زمینه نقشآفرین باشند، گفت: ما باید از بیان تند و تحریک آمیز پرهیز کنیم، غیر از اینکه رویکرد و مکانیزم و رفتار سیاسی مهم است، دانستن یکسری ویژگیهای شخصی طرف مقابل نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
صالحی گفت: باید آقای ترامپ را به لحاظ شخصیتی خوب شناسایی کنیم و اگر انتقادی داریم آن را شخصی نکنیم؛ بلکه آن را در موضعگیری سیاسی لحاظ کنیم و بگوییم موضعگیری سیاسی شما این بوده و این هم موضعگیری سیاسی ما است.
وی افزود: ما نباید خودمان را تبدیل به نقطه ایجاد اشتراک در کمپ آنها کنیم، این خیلی خطرناک است؛ زیرا زمینه اجماع علیه ما را فراهم میکند و اسرائیل بزرگترین بهرهبردار سیاسی آن خواهد بود.
او با اشاره به تصمیم اخیر ترامپ در ممنوعیت صدور روادید برای ایرانیان که باعث همبستگی بین جامعه ایرانیان خارج از کشور با داخل شده، گفت: باید ضمن حمایت محکم از ایرانیان هموطن از ظرفیت آنها در خارج از کشورنیز استفاده کنیم.
پیشتر «دنیای اقتصاد» در گفتوگو با شماری از استادان و کارشناسان روابط بینالملل «بهترین تاکتیکهای» مواجهه با دونالد ترامپ و تیم امنیتی او را مورد بررسی قرار داده بود. این استادان بر این باورند که اقدامات ترامپ را نباید تنها در چارچوب یک رجزخوانی و لفاظی بلکه باید در چارچوب یک «پالیسی» و «سیاست» واقعی ارزیابی کرد و باید راهکارها و اقدامات متناسب با آن ازسوی تصمیمسازان دیپلماسی ایران اتخاذ شود. بینالمللی کردن سطح مناقشه با آمریکا، طرح مساله در فضای بینالمللی و جهانی، جلوگیری از هرگونه اقدام تحریکآمیز و ندادن بهانه به دست ترامپ، چندجانبهگرایی، همسو شدن با کشورهای اروپایی، ایفای نقش منطقهای پررنگتر، ایجاد شکاف در موضع بینالمللی ترامپ و استفاده از دیپلماسی نرم از جمله تاکتیکهایی است که این متخصصان روابط بینالملل پیشنهاد دادهاند.
این استادان بر این باورند که زمانی باید با تهدیدهای ترامپ با اقدام قاطع و مقابله به مثل سخت برخورد شود که پشتوانه بینالمللی و داخلی در آمریکا داشته باشد؛ در غیر این صورت موثرترین مقابله به مثل، نوع دیپلماسی است که بتواند مردم و افکار عمومی آمریکا و جهان را از ترامپ دور و به ایران نزدیک کند.
این کارشناسان معتقدند ترامپ در ماههای آینده به ناچار خود را با نظام بینالملل سازگار میکند و بسیاری از تنشهای ایجادشده ناشی از اقدامات ماجراجویانه او مقطعی هستند. چون ادامه این اعمال مشروعیت جهانی آمریکا را به چالش میکشد. این استادان دانشگاه همچنین بر این نظرند که اگر تهران به تنهایی حرکتی انجام دهد که تحریکآمیز یا در پاسخ به بزرگگوییهایی ترامپ باشد، بسیار خطرناک خواهد بود.
4 تهدید اصلی دنیا
به هر حال صالحی در بخشدیگری از گفتوگوی خود با خبرگزاری فارس با اشاره به تحیر دنیا از اقدامات ترامپ گفت: ترامپ با این اقدامات تا حدودی دنیا را در یک شرایط تحیر و ابهام وارد کرده است، بهگونهایکه مسوولان ارشد اتحادیه اروپا در مالت جلسهای داشتند و رئیس اتحادیه اروپا در آنجا بیانیهای خواند و به ٤ موضوع اشاره کرد و گفت که این چهار موضوع خطراتی است که این اتحادیه بالقوه و بالفعل با آن روبهرو است. یکی بحث افراطگرایی اسلامی یعنی داعش که خطری جدی برای این اتحادیه است، دیگری روسیه که بحث اوکراین را مطرح کرده و سوم قدرتطلبی چین و چهارم ترامپ. صالحی افزود: این خیلی عجیب است که دو منطقه جغرافیایی اروپا و آمریکا که همدیگر را بهعنوان یار استراتژیک میدانند، یکی از آنها این حرف را بزند.
دشمنی کلینتون و ترامپ با ایران
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: برای ما فرق نمیکرد چه خانم کلینتون و چه آقای ترامپ؛ هر دو در دشمنی با ایران مساوی هستند. یعنی نمیتوانیم بگوییم یکی نسبت به دیگری دشمنتر بود؛ ولی در اعمال دشمنی تفاوتی بین آنها وجود دارد. اگر کلینتون بود در اعمال دشمنی راحتتر میتوانست این دشمنی را به اجماع جهانی برساند. برای ترامپ این اجماع جهانی مقداری مشکلتر است، آن هم بهخاطر سردرگمی که در کمپ آن طرف پیدا میشود. الان اتحادیه اروپا، کشورهای بزرگ مثل روسیه و بخصوص چین نگران هستند که ترامپ میخواهد چه کند. وی افزود: ترامپ نگاهی سلبی هم به چین دارد و صحبتهایی درخصوص چین کرده است و هنوز که اتفاقی رخ نداده، از بالا بردن تعرفه سخن به میان میآورد.
معاون رئیسجمهور گفت: اگر همه اینها را در نظر بگیریم حداقل مطلبی که میتوانیم بیان کنیم این است که باید صبر کنیم و ببینیم که سیر تحول به چه سمت و سویی است. اما چاره کار فقط اینکه بنشینیم و صبر کنیم؛ نیست. ما باید انواع سناریوها را از دید خودمان در نظر بگیریم و برای هر سناریویی آمادگی لازم را داشته باشیم.
استفاده ترامپ از ایران
صالحی افزود: تصورم این است که ترامپ برای حل مشکل خودش از موضوع ایران استفاده خواهد کرد؛ یعنی از موضوع ایران بهعنوان یک تیر و دو نشان استفاده میکند، هم دشمنی با ایران را پیاده و هم از ایران استفاده میکند تا وحدت در کمپ خودشان بهوجود بیاید. برای این کار خود، ایران را بهعنوان یک دشمن بالقوه و خطرناک بهطور مستقیم یا غیرمستقیم معرفی میکند. معاون رئیسجمهور با بیان اینکه برخی از کشورهای منطقه نگران هستند، تاکید کرد: بنابراین همه تلاش خود را میکنند که ایران را مقید و محدود کنند و این بار میخواهند با استفاده از آقای ترامپ، چنین کنند.صالحی گفت: قطعا ترامپ بازی خودش را انجام خواهد داد و از آن طرف، دشمنی با ایران را نیز به شیوهای خاص پیش خواهد برد.
او ادامه داد: مثلا ممکن است که بگوید ما تحریمهای اولیه را به شرط اینکه ایران با ما درخصوص مسائل منطقه وارد گفتوگو شود، برمیداریم. در حالی که قرار نیست ما راجع به منطقه با آمریکا مذاکره کنیم، اگر بگوییم بله؛ آن زمان باید یک هزینه حیثیتی بدهیم و اگر بگوییم نه؛ یعنی در تقابل با وضعیت منطقه قرار گرفتهایم و او وانمود میکند که میخواهد حتی تحریمهای اولیه را بردارد، اما ایران وارد میدان نمیشود و ایران را آرام آرام در چشم جهانیان تبدیل به کشوری میکند که نمیخواهد برای استقرار، صلح و ثبات منطقه همراهی کند. رئیس سازمان انرژی اتمی یادآور شد: این در حالی است که تلاشهای ما تاکنون در جهت بازگشت صلح و آرامش به منطقه بوده و حمایتهای آنان از تروریستها موجب گسترش خشونتها شده است.
او با بیان اینکه مجموعه ترامپ هر چند وقت یک بار نوکی به ما خواهد زد، اظهار کرد: در حال حاضر آنها برای حمایت از اقدامات خود کسی را ندارند، حتی دارند از روسیه هم دور میشوند. برخلاف قولهایی که داده بود، نماینده آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل اخیرا اعلام کرد که تحریمهای روسیه را کماکان نگه میداریم. کمکم از حرفهایی که قبلا زده بود و برخی از آنها خارج از چارچوب سیاستهای سنتی آمریکا است، عقبنشینی میکند. صالحی ادامه داد: معتقدم هر کشوری چارچوب سیاسی و تعاملات بینالمللیاش مشخص است، نه ترامپ، نه اوباما و نه هر کس دیگری نمیتواند از چارچوب کلی خارج شود، اما هر کسی حاشیه حرکتی برای خود قائل است؛ بنابراین ترامپ نمیتواند همه چیز را به هم بزند، به همین خاطر الان ظاهرا دارد در قضیه برجام از مواضع اعلامی قبلی خود عقبنشینی میکند، هرچند در باطن کار خودش را انجام میدهد. بهعنوان مثال با توجیه اقدامات اخیرش، میگوید که من اقدام خلاف برجام انجام ندادهام، ولی در حقیقت دارد مشکلآفرینی و موجآفرینی میکند.
خصوصیات متناقض در ترامپ
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه خصوصیات عجیب و بعضا متناقض در ترامپ دیدهام، عنوان کرد: من چندین سال در آمریکا زندگی کردهام و کم پیدا میشود که یک خانواده در یک جا زندگی کنند. برخی از آنهایی هم که دور خود جمع کرده سابقه ضد صهیونیستی دارند و برخی دیگر مثل دامادش یک یهودی متمایل به صهیونیسم است.
ورود 149 تن کیک زرد به کشور
صالحی در ادامه این گفتوگو از ورود 149 تن کیک زرد به کشور در 4 محموله پروازی خبر داد و گفت: از هفتم بهمن امسال اولین محموله از چهار محموله جدید کیک زرد وارد ایران شد که محموله چهارم انشاءالله روز سهشنبه 19 بهمن وارد کشور خواهد شد و جمعا 149 تن کیک زرد به ذخایر کشور افزوده میشود. معاون رئیسجمهور همچنین از آغاز عملیات تخلیه لولهها و تجهیزات از مواد غنیشده بهمنظور حسابرسی، ظرف یکی دو روز آینده خبر داد. صالحی همچنین گفت که یک سال است پروتکل الحاقی را اجرا میکنیم و هیچ مشکلی هم نداشتهایم.
صالحی با تاکید بر اینکه در تحقیق و توسعه متن را ملاک عمل قرار میدهیم و متن هم واضح و روشن است، گفت: همین اواخر چند ایمیل رد و بدل شده بود، البته نمیخواهم نام ببرم، یکی از این کشورها اظهار عدم اقناع کرده بود و میگفت من قانع نیستم، در آخر سر عذرخواهی کرد و دید نمیتواند کاری انجام دهد. صالحی با بیان اینکه در مجموع الان که ارزیابی میکنیم، من هنوز سر قسم خود هستم، اظهار کرد: برخی به من میگویند چرا قسم خوردی؟ قسم خوردم و سر قسم خود هستم. بگویند در بعد فنی چه مشکل جدی و لاینحلی وجود دارد؟ کجا فعالیتهای هستهای متوقف شده است؟
اختلاف بر سر الیاف کربن
او درخصوص الیاف کربن با تاکید بر اینکه مشکل خاصی نداریم، گفت: مدتی است که میخواهند به ما الیاف کربن بدهند، اما چند شرط گذاشتهاند. ما درخواستمان را مطرح کردهایم، ولی تا به حال شروط آنها را نپذیرفتهایم و کارمان را انجام دادهایم. هرگاه آنها به ما الیاف کربن دادند، ما الیاف کربن خود را کنار میگذاریم و از الیاف کربن آنها استفاده میکنیم.
منبع: دنیای اقتصاد