آفتابنیوز : سرویس بین الملل-«صنم وکیل» پژوهشگر حوزه خاورمیانه و شمال افریقا در اندیکشده چتم هاوس و «نیل کوئیلیام» پژوهشگر ارشد در حوزه سیاست سوریه و همسایگان آن کشور برای آن اندیشکده در مقاله ای مشترک اشاره می کنند که اکنون همزمان با انعقاد قرارداد توتال با ایران زمان خوبی برای دولت های اروپایی و شرکت های بین المللی فرارسیده است که امریکا و کشورهای حوزه خلیج فارس را نادیده گرفته و مشوق اصلاحات اقتصادی در تهران باشند.
به گزارش آفتابنیوز؛ این اندیشکده می نویسد:«توافق توتال برای بازگشت دوباره به ایران پس از پنج سال نداشتن ارتباط معاملاتی یکی از دلایلی بود که نشان می داد چرا اوباما رییس جمهوری سابق امریکا آن قدر مصر بود تا توافق هسته ای در سال ۲۰۱۵ میلادی بین ایران و ۱+۵ منعقد شود. این قرارداد مهم است چرا که نشان می دهد توتال به بازار ایران اعتماد کرده است آن هم علیرغم شرایطی است که سخنان تند ضد ایرانی در واشنگتن، ریاض و ابوظبی مطرح می شوند و هدف شان جلوگیری از سرمایه گذاری خارجی در ایران است. البته به عنوان یک قرارداد در حوزه انرژی یعید است که صرف قرارداد با توتال قفل ها را باز کرده و منجر به تسریع تجارت بین المللی با ایران شود اما فرصتی برای تقویت اصلاحات اقتصادی مدنظر روحانی و تقویت دست او در این حوزه خواهد بود.
برای دولت روحانی این معامله در لحظه ای حیاتی صورت گرفته است. روحانی با وعده احیای اقتصاد بدنبال توافق هسته ای به کار خود ادامه داد و با انتقادهای داخلی از سوی نخبگان محافظه کار و مردم عادی مواجه شد . آنان می گفتند ثمرات برجام را مشاهده نکرده اند. این در حالیست که چشم انداز اقتصادی ترسیم شده از سوی روحانی بر این مبناست که سرمایه گذاری خارجی در حوزه های مالی و فنی می تواند به تنوع بخشیدن اقتصاد ایران کمک کرده و اشتغال داخلی را افزایش دهد. روحانی در ابتدا امیدوار بود که سرمایه گذاری سالانه بیش از ۵۰ میلیارد دلار در ایران انجام شود. با این حال. طرح های او با انتقادات ترامپ درباره برجام و افزایش لفاظی او علیه فعالیت های منطقه ای ایران عملی نشدند.
روحانی چهار سال دیگر وقت دارد تا وعده های خود از جمله اصلاحات اقتصادی را به واقعیت تبدیل کند. در این میان نهادهای غیر منتخب که سال ها تحت تحریم اقتصادی امریکا بوده اند نسبت به سرمایه گذاری غرب با نگرانی و احتیاط نگاه می کنند. آنان نگران هستند که سرمایه گذاری خارجی باعث تشدید مداخله غرب در امور داخلی ایران شود و این نهادها قدرت و نفوذ خود را از دست دهند. روحانی مستقیما نفوذ اقتصادی این نهادها در اقتصاد را به چالش کشیده است و هفته گذشته در سخنرانی خود از انحصار اقتصادی توسط آنان انتقاد کرد. واقعیتی آن است که بدون تداوم سرمایه گذاری بین المللی روحانی قادر به اجرای اصلاحات اقتصادی نخواهد بود».
پژوهشگران این اندیشکده در ادامه می افزایند:«اگرچه فضای سیاسی تازه در خلیج فارس بدلیل تنش در روابط میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی با قطر سبب شده تا دو کشور سیاست خارجی بسیار تهاجمی ای را اتخاذ کنند و این موضوع مخاطرات سیاس جدیدی را درباره سرمایه گذاری در خاورمیانه ایجاد می کند. امارات متحده عربی به شرکت های بین المللی نشان داده که آنان بین دور راهی قرار گرفته اند یا باید در جست و جوی فرصت های تازه اقتصادی و تجاری در قطر باشند یا امارات. این یک انتخاب غیر معمول است به خصوص برای شرکت های نفتی بین المللی مانند توتال که به شدت نیازمند و مشتاق سرمایه گذاری در سرتاسر خلیج فارس هستند. با توجه به رشد سریع قدرت محمد بن سلمان و انتخاب ترامپ به عنوان رییس جمهوری امریکا عربستان سعودی و اماراتی ها به صاحبان کسب و کار در غرب می گویند:«یا با ما هستید یا علیه ما».
به عبارت دیگر آن دسته از شرکت های اروپایی که در کشورهای عربی خلیج فارس سرمایه گذاری کرده اند و منتظر ورود به ایران هستند اکنون باید بین سرمایه گذاری در عربستان و امارات یا ایران و قطر یکی را انتخاب کنند. در عین حال، تمایل توتال به ورود به ایران یک سیگنال مثبت برای شرکت های بین المللی ای است که در مورد بازار ایران کنجکاو هستند اما با احتیاط عمل می کنند و نگران سیاست امریکا هستند. بانک های کوچک اروپایی که در امرکیا حضوری ندارند با دقت و اجتناب از نقض تحریم های امریکا قراداد اخیر را مدیریت می کنند. علیرغم عدم قعطیت درباره اینده تحریم های کنگره علیه ایران درباره برنامه موشکی بالستیک و حضور ایران در سوریه دولت روحانی برای به حداقل رساندن مخاطرات، حفظ جذابیت بازار ایران و حفظ معاملات مشابه با توتال به کار خود ادامه خواهد داد.
برای دستیابی به این هدف روحانی باید بدنبال انعقاد قراردادهای سرمایه گذاری بزرگ و بزرگتر و ارتباط برقرار کردن بین بانکی میان تهران و نهادهای مالی بین المللی باشد. اکنون اروپایی ها بنظر می رسد در حال استفاده از فرصت علیرغم لفاظی های واشنگتن و پایتخت های عربی علیه ایران هستند. این کار می تواند راه را برای تغییر گسترده سیاسی باز کند. بدون پشتیبانی گسترده تر اروپایی ها کسانی که امیدوارند روحانی بتواند اصلاحات سیاسی را برای ایران به ارمغان اورد سخت در اشتباه هستند».