آفتابنیوز : سرویس بینالملل- در حالی که نزدیکتر شدن ترکیه و ایران به یکدیگر احتمالا به حل و فصل کامل اختلافنظرهای درباره مسائل منطقهای نخواهد انجامید با این حال، تصویر گستردهتر همکاری ایران، ترکیه و روسیه میتواند بر معادلات در سوریه تاثیر چشمگیری داشته باشد.
به گزارش آفتابنیوز، سایت «المانیتور» در اینباره مینویسد: برای بیش از شش سال است که رقابت منطقهای بین ایران و ترکیه و حمایت آنان از طرفهای مختلف درگیر در جنگ داخلی سوریه در جریان بوده است و مشکل عمدهای برای یافتن یک راهحل سیاسی برای درگیریهای سوریه وجود داشته است. با این حال، روابط نزدیک میان تهران و انکارا این امید را ایجاد کرده که روند سیاسی به سمت یک راهحل یکپارچه امکانپذیر باشد؛ امری که یک ماه قبل غیرممکن به نظر میرسید.
اخیرا دیداری رسمی میان سرلشکر باقری با همتای ترکاش در ترکیه صورت گرفت. همچنین اردوغان رییسجمهوری ترکیه نیز با این مقام ارشد نظامی ایرانی دیدار داشت. در واقع، موقعیت سرلشکر باقری به عنوان یک مقام نظامی و نه سیاسی میتواند نشانهای از آن باشد که جلسات در مورد هماهنگی در سطح عملیاتی بودهاند و نه بحثهای سیاسی. نگرانی در مورد مسئله کردها روابط بین دو کشور را تسهیل کرده است. مسئله کردها میتواند به عنوان مبنایی برای هرگونه توافق تهران و انکارا در مورد بحران سوریه عمل کند.
کردهای عراق در ماه سپتامبر در حال برگزاری همهپرسی استقلال هستند. ستیزهجویان کرد در سوریه تحت پرچم نیروهای دموکراتیک سوریه که مورد حمایت امریکا هستند در اطراف رقه حضور دارند و قصد داشتهاند که کنترل شمال سوریه را در دست خود حفظ کنند. خطر استقلال کردها در عراق و ادامه آن در سوریه، ترکیه و ایران را نگران کرده است. اضطراب آنان از این است که این موضوع موجب تشدید احساسات فرار از مرکز و واگرایی در دو کشور شود. در چنین بستری، همگرایی برای از بین بردن تهدید مشترک منطقیترین گزینه برای ایران و ترکیه است. در واقع، اظهارات اردوغان درباره عملیات مشترک ایران و ترکیه علیه ستیزهجویان کرد نشان میدهد که دو طرف به طور جدی وضعیت فعلی را درک میکنند. اگرچه این اظهارات توسط سپاه تکذیب شد اما این بدان معنا نیست که هیچگونه همکاریای میان دو طرف در این زمینه وجود نخواهد داشت.
المانیتور در ادامه مینویسد: به عبارت دیگر به نظر میرسد دلیل اصلی عقبنشینی ایران از عملیات مشترک، تمایل انکارا به گسترش دامنه آن از سوریه به عراق کشور همسایه و هدف قرار دادن پ ک ک در سنجار و کوههای قندیل است. این عملیاتی نیست که ایران آماده یا مایل به آغاز آن با ترکیه باشد چرا که از سویی دولت عراق بارها با حضور نظامی ارتش ترکیه در سرزمینهای خود مخالفت کرده است و از سوی دیگر ایران نمیخواهد ترکیه جای مانور زیادی در عراق داشته باشد. در عوض، سناریوی محتمل بیشتر برای دو طرف آن است که شروع به شناسایی مناطق تحت نفوذ خود در سوریه کنند؛ در قالب هماهنگی برای دستیابی به اهداف مشترک را نیز ادامه دهند.
میتوان شواهدی را مشاهده کرد که ایران چراغ سبزی به نیروهای ترکیه در شمال سوریه علیه گروههای کرد داده و همچنین آنکارا اجازه اقدام نیروهای طرفدار ایران در شرق سوریه به خصوص در دیرالزور را داده است.
در این جا، عملیات ترکیه از ایجاد یک واحد متحد کردی در شمال سوریه جلوگیری میکند و تحولات در شرق نیز سبب محدود شدن نیروهای کرد به اطراف رقه میشود و از پیشروی بیشتر آنان به سمت شرق جلوگیری میکند. اگر چنین توافقی صورت گرفته باشد تاثیر مستقیمی بر روند مذاکرات آستانه خواهد گذاشت. این موضوع میتواند شکست دور قبلی مذاکرات آستانه را جبران کند و باعث پیشرفتهایی شود. در واقع، برخی از منابع ترکیه میگویند که پرونده ادلب در طول سفر سرلشکر باقری به ترکیه حل فصل شده است.
المانیتور اشاره میکند که در مورد روسیه به نظر میرسد تا جایی که توافق جامعی بین ایران و ترکیه موجب حفظ و حفاظت از نظام مناطق امن شود، روسها از آن استقبال میکنند. چنین توافقی میتواند گامی در جهت توانمندسازی محور روسی - ایرانی – ترکی در سوریه باشد. درعین حال، اگرچه مسکو تاکنون سعی کرده موضع خنثی در ارتباط با گروههای کردی حاضر در سوریه اتخاذ کند و حتی روابط نزدیکی نیز با آنان داشته است. اکنون منافع مشترک انکارا و تهران ایجاب میکند که از پیشروی بیشتر نیروهای کرد در منطقه جلوگیری شود. واقعیت آن است که نیروهای ائتلاف دموکراتیک متشکل از کردها تحت حمایت امریکا هستند و اگر کنترل نهایی را در دست گیرند این به واشنگتن کمک میکند تا در آینده سوریه نفوذ بیشتری داشته باشد که به هیچ وجه به نفع روسیه نیست. از سوی دیگر، کردها نشان دادهاند که قصد حرکت به سمت غرب مدیترانه پس از شکست داعش را دارند. با توجه به روابط نزدیک میان کردها و واشنگتن این اقدام میتواند تهدیدی مستقیم علیه پایگاههای نظامی روسیه باشد به خصوص اگر امریکا به کردها پایگاه نظامی اعطا کند. این امر میتواند به وضوح نشان دهد که چرا روسیه پشتیبانی هوایی خود از ارتش سوریه در مناطق شرقی سوریه را گسترش داده است.
المانیتور در پایان مینویسد: در مجموع به نظر میرسد که در حال حاضر منافع اصلی سه بازیگر اصلی درگیر در سوریه یعنی روسیه، ترکیه و ایران تقریبا با یکدیگر همپوشانی دارند بنابراین انتظار میرود که هماهنگی سیاسی در حال حاضر بین سه طرف در حوزه میدانی و عملیاتی ایجاد شده است و ملموس است.