کد خبر: ۴۸۳۰۲
تاریخ انتشار : ۱۳ تير ۱۳۸۵ - ۰۹:۴۲
کاشته بهاری در تابستان میوه داد

ساعت تغییر نکرد، برق رفت

آفتاب‌‌نیوز : عقربه های بی حرکت 
در آخرین روز کاری سال 84 خبری از جانب سخنگوی دولت نهم در صدا و سیما اعلام شد که اگر تحریریه روزنامه ها به تعطیلات نوروزی نرفته بودند، مانند بمبی خبری، تمامی محافل خبری کشور را تحت تاثیر قرارمی داد .
اما جا ماندن بسیاری از مسافران نوروزی از پروازهای روز اول فروردین سبب شد که تصمیم غیر منتظره دولت برای جلو نکشیدن ساعت،در غیاب رسانه ها نیز به سوژه ای داغ و تازه برای بحث های غالبا تکراری دید و بازدیدهای نوروزی بدل شود. 

غلامحسین الهام، پس از پایان جلسه هیئت دولت در روز 28 اسفند سال گذشته ،از لغو مصوبه هیئت وزیران در سال 70، مبنی بر تغییر ساعت رسمی کشور و جلوکشیدن آن در ساعت 24 روز اول فروردین و بازگشت ساعت به وضع اصلی در روز سی شهریور هر سال خبر داد. الهام علت اتخاذ این تصمیم از جانب دولت را «عدم وجود بررسی های دقیق وکارشناسانه برای تایید صرفه جویی در مصرف برق با روش تغییر ساعت» و « سردرگمی در بخش های زیادی از جامعه به دلیل تغییر ساعت» اعلام کرده بود. 

ادعای فقدان بررسی های دقیق برای تایید صرفه جویی در مصرف برق با اجرای طرح تغییر ساعت در حالی مطرح می شد که دو ماه قبل از آن ،مدیر دفتر مدیریت مصرف برق شرکت توانیر از کاهش 5/1درصدی میزان برق مصرفی سالانه کشور با تغییر ساعت رسمی در اول فروردین خبر داده بود.   

با این حال الهام در ادامه به مصوبه دیگری از هیئت دولت اشاره کرد که بر اساس آن، پس از پایان تعطلات نوروزی در نیمه اول سال، ساعت کاری ادارات و بانک ها از ساعت 7 و 30 دقیقه و مدارس از ساعت 7 صبح آغاز خواهد شد.  

تغییر ساعات کار ادارات و مدارس، به جای تغییر ساعت کل کشور اما به ابهامات زیادی دامن میزد.پرسش های بی پاسخی مثل؛«اگر کار کارشناسی بر روی طرح تغییر ساعت انجام نشده و این طرح تغییری در مصرف انرژی ایجاد نمی کند پس به چه دلیل و بر اساس نتایج کدام کار کارشناسی ساعت کاری ادارات و مدارس باید تغییر کند؟»

به نظر می رسید که دولت، خود نیز به مزایای تغییر ساعت کاری و استفاده هرچه بیشتر از روشنایی روز جهت صرفه جویی در مصرف برق آگاه بود و با تغییر ساعت کاری ادارات و مدارس قصد داشت تا به نوعی از این مزیت استفاده کند. 

«جواد آرین منش» نماینده مشهد در مجلس هفتم، در پاسخ به این سوال که «آیا تغییر نکردن ساعت رسمی کشور فقط به دلیل این که مردم سوال می کردند ساعت جدید یا قدیم مورد نظر است، بود؟»، گفت: «من دلیل دیگری پیدا نکردم». 

وی در پاسخ به این سوال که «گفته می شود مردم با تغییر ساعت، در ساعات شرعی خود دچار اشتباه می شدند؟»، اظهار داشت: «در هر شرایطی مردم افق شرعی خود را می یافتند و این تغییر نکردن ساعت و دیر اعلام شدن شدن آن از سوی دولت تنها باعث شد که بسیاری تقویم ها با همان تغییرات سنواتی چاپ شوند و اکنون اشکال به وجود آمده است».

یک مصوبه قدیمی 
از سال ۱۹۷۲ که بازارهای جهانی شاهد رشد چشمگیر قیمت نفت بودند، هزینه انرژی بسیاری از کشورهای مصرف کننده، به ویژه کشورهای صنعتی و توسعه یافته بالا رفت.از این رو، سیاست گذاران اقتصادی این کشورها برای صرفه جویی انرژی تمهیدات مختلفی از جمله به جلو کشیدن ساعت در فصل های بهار و تابستان که روزها بلندتر می شود را بکار بردند . ایران هم از دوسال قبل از انقلاب، از این سیاست پیروی می کرد اما در پی پیروزی انقلاب اسلامی ،عقب و جلو کشیدن عقربه ساعتها، تا سال ۱۳۷۰ به کنار گذاشته شد .

دهه شصت خورشیدی ،دهه خاموشی های پیاپی بود. همه ایرانیان ،ازجمله ساکنان پایتحت به قطع گاه و بی گاه برق که اغلب برای ساعتهای متوالی به طول می انجامید خو کرده بودند. 

در پی پایان جنگ تحمیلی و آغاز عصر سازندگی ، دولت وقت با هدف تحکیم زیرساخت های لازم برای توسعه اقتصادی کشور، سرمایه گذاری کلانی برای افزایش توان تولید برق و در کنار آن بالابردن ضریب بهره وری انرژی انجام داد. در این راستا، تیم کارشناسی دولت، در جریان مطالعات خود بار دیگر متوجه مزایای تغییر ساعت در بالا بردن بهره وری انرژی شد .بدین ترتیب طرح تغییر ساعت رسمی ، در سطح کلان سیاست گذاری کشور مطرح شد. 

با برگزاری مناظره های تلویزیونی و بحث های توجیهی کارشناسان، بالاخره در سال 1370 مقررشد ساعت رسمی کشور برای صرفه جویی در مصرف انرژی، در روز اول فروردین هر سال یک ساعت به جلو کشیده شده و در شهریور ماه به حالت قبلی بازگردد. 

با تغییر ساعت رسمی، دامنه زمانی شروع تا خاتمه کار به طور کامل در فاصله طلوع و غروب خورشید واقع می شود، حداکثر استفاده از روشنایی روز به عمل خواهد آمد و مصرف برق به حداقل میزان خود می رسد. اثرات مثبت اجرای طرح تغییر ساعت به گونه ای بود که حسن زاده، مدیردفتر مدیریت مصرف برق شرکت توانیر، پس از گذشت 15 سال از اجرای آن اعلام کرد:«این مصوبه سبب شد تا علاوه بر کاهش 5/1 درصدی مصرف برق، حداقل 5/1درصد نیز از اوج بار(پیک) کاهش یابد.» 

وی با اشاره به این که تغییر ساعت رسمی در اکثر کشورها انجام می شود، می گوید: «در این تغییر ساعت ،حدود 30دقیقه به استفاده از برق در ساعات اولیه صبح افزوده می شود در حالی که یک ساعت از ساعات مصرف برق در ساعات ابتدایی شب کاسته می شود و با توجه به حداقل 30دقیقه کاهش زمان استفاده از برق ،در شش ماهه اول سال میزان انرزی صرفه جویی شده مشترکان خانگی ،یکهزار و 745گیگاوات ساعت برآورد می شود .علاوه بر این با تغییر ساعت رسمی کشور حدود یک چهارم از 2میلیون مشترک تجاری_خدماتی از مدار خارج می شوند و میزان انرژی صرفه جویی شده در این بخش در شش ماه بر 75گیگاوات ساعت بالغ می شود». 

وی تاکید می کند:در مجموع با یک ساعت تغییر ساعت رسمی کشور بالغ بر یکهزار و 820گیگا وات ساعت از انرژی مصرفی در سال مورد مطالعه(سال 1383)کاسته شده است که این میزان معادل 5/1درصد میزان انرژی مصرفی سالیانه است. 

مرکز پژوهشهای مجلس هفتم نیز با انتشار گزارشی ضمن تشریح نظر کارشناسی خود در مورد موضوع تغییر ساعت رسمی کشور در فصلهای بهار و تابستان اعلام کرد: «تغییر ساعت رسمی که در دنیا به‌عنوان یک اصل پذیرفته شده، دارای مزایای فوق‌العاده‌ای است. تغییر ساعت رسمی که در دنیا بعنوان یک اصل پذیرفته شده، مزایای بسیاری دارد به گونه ‌ای که حتی بعضی از کشورها به جای یک ساعت، زمان رسمی خود را 2 تا 3 ساعت تغییر می‌ دهند و محاسبات نیز نشان می‌ دهد تغییر یک ساعت بهترین حالت ممکن برای ایران است و هیچ مشکلی نیز ایجاد نمی ‌کند». 

این گزارش با تشریح مزایای تغییر ساعت می‌افزاید: «تغییر ساعت باعث استراحت بیشتر مردم در فصول گرم بهار و تابستان می‌شود، ضمن این که از یک سو مردم کار روزانه را هر صبح زودتر و با گذراندن یک خواب کامل شروع می ‌کنند و از سوی دیگر با صرفه‌ جویی در مصرف انرژی، ساعت کار نیروگاه‌ها به همان نسبت کم شده و طول عمر آنها اضافه می‌شود». 

واکنش های بعد از تعطیلات
با پایان تعطیلات نوروزی و آغاز سال کاری جدید، نخستین اعتراضات نسبت به مصوبات دولت از جانب مجلس نشینان صورت گرفت. 

«امیررضا خادم» رئیس کمیته تربیت بدنی و جوانان مجلس هفتم نسبت به تأثیر تغییر ساعت شروع کار مدارس بر سلامت جسمی و روحی دانش آموزان هشدار داد و گفت: «آیا نباید اولین معترض این تصمیم، وزارت آ موزش و پرورش باشد؟» 

خادم در جمع خبرنگاران پارلمانی تصریح کرد: «سخنگوی دولت گفته است دولت به نتیجه مشخص و علمی در مورد تغییر ساعت رسمی کشور نرسیده است اگر این طور است پس بگویند علت تغییر ساعت شروع مدارس چیست؟ اگر تغییر ساعت رسمی کشور تاثیری در صرفه جویی انرژی ندارد،‌ چرا باید زمان شروع به کار مدارس یک‌ساعت به جلو بیفتد؟» 

وی همچنین اضافه کرد: «در چنین وضعیتی دانش آموزان مجبورند زودتر از معمول بیدار شوند و شب تا دیروقت بیدار بمانند. ادامه این روند بر سلامت روحی و جسمی کودکان و نوجوانان تاثیر منفی می گذارد».

«غلامرضا مصباحی مقدم» دیگر نماینده مجلس هفتم، به استدلال دوم دولت برای لغو مصوبه تغییر ساعت انتقاد کرد و گفت: «استدلال دولت مبنی بر جلوگیری از تغییر ساعت اوقات شرعی برای عدم تغییر ساعت توجیه خوبی نیست». 

وی همچنین با انتقاد از عملکرد منفرد دولت گفت: «مجلس با یک کار انجام شده،روبرو شد. جا داشت دولت در این زمینه از مجلس استعلام می کرد و با مطالعه و کار کارشناسی تصمیم می گرفت».

«عماد افروغ» نیز به مانند مصباحی مقدم، توجیه سردرگمی مردم را به شدت مورد انتقاد قرار داد و گفت: «چه فرقي مي‌‏كند به جاي ساعت 12 ساعت 13 نماز ظهر بخوانيد؟ اصل ساعت نماز كه تغيير نكرده است، اين ساعت‌‏ها قراردادي است. اذان كه نبايد حتما ساعت 12 باشد و مثلا در مشهد كه حدود ساعت 11 اذان مي‌‏گويند، آيا مشكلي براي نماز مردم پيدا مي‌‏شود؟»

اما اعتراضات به مصوبه ی دولت به مجلس هفتم و نمایندگان آن ختم نشد. گویا بسیاری از منتقدان منتظر بودند تا دیگران آغازگر انتقاد به این عملکرد دولت باشند و سپس وارد صحنه شوند.

ماجرای ضرر 300 میلیاردی
پس از نمایندگان مجلس، نوبت به کارکنان وزارت نیرو رسید تا نارضایتی خود را از این تصمیم دولت عنوان کنند. «مهندس عليرضا شيراني»، معاون پژوهشی پژوهشگاه نیرو، از ضرر 300میلیارد تومانی به دلیل عدم تفییر ساعت رسمی کشور در سال جاری خبر داد، خبری که با واکنش شدید دولت روبرو شد. 

شیرانی در توضیح این ضرر گفت: «در پروژه تحقیقاتی که در سال 1370 و با هدف کنترل مصرف برق با عقب کشیده شدن ساعت رسمی کشور در اول فروردین ماه هر سال انجام شد ، میزان صرفه جویی انرژی در طول شش ماه به دوهزارو 540مگاوات می رسید که با در نظر گرفتن قیمت برق ،این میزان صرفه جویی از لحاظ قیمتی معادل 50میلیارد تومان می شود». 

وی خاطرنشان كرد: «در حال حاضر مصرف برق در ساعات اوج (پيك) در حدود 35 هزار مگاوات است كه اگر تغيير ساعت رسمي كشور امسال نيز اجرا مي‌شد موفق به كاهش 9 گيگا وات ساعت مصرف انرژي و نزديك 300 مگاوات در دوره پيك مي‌شديم و در چنين شرايطي حدود 150 ميليارد تومان با قيمت 20 تومان و 300 ميليارد تومان با قيمت 40 تومان هزينه‌هاي وزارت نيرو كاهش مي‌يافت». 

شيراني تاكيد كرد: «تمام اين موارد به صورت گزارش و مقاله منتشر شده است و به نظر مي‌رسد هيات دولت بدون توجه به نظر كارشناسان وزارت نيرو در مورد تغيير نيافتن ساعت رسمي كشور تصميم گيري كرده است». بلافاصله پس از انتشار اظهارات شیرانی، دولت درصدد دفاع از مصوبه خود برآمد. 

«محمد پاریاب» دبیر شورای اطلاع رسانی دولت، ادعای کارشناسی نبودن مصوبه دولت در ثابت نگاه داشتن ساعت رسمی کشور را رد کرد. وی در حاشیه نشست علنی مجلس به خبرنگاران گفت: «این بحث از یک ماه قبل از سال جدید در کمیسیون اقتصادی دولت و به پیشنهاد وزیر کار بررسی شد و ادعای کارشناسی نبودن آن کذب محض است». 

«پاریاب» علی رغم سوالات مکرر نمایندگان و خبرنگاران در مورد دلایل تصویب این مصوبه عنوان کرد: «کسانی که منتقد مصوبه دولت هستند، هیچ کدام تاکنون پیگیری رسمی برای این که دلایل دولت را بشنوند،نداشته اند».

با این وجود دبیر شورای اطلاع رسانی دولت، هیچ توضیحی در باره منظور خود از «پیگیری رسمی» نداد. 

پاریاب همچنین در پاسخ انتقاد به عدم هماهنگی دولت با مجلس گفت: «چارچوب اجرایی کشور مشخص است، مصوبه تغییر ساعت رسمی از سال 1370 در دولت تصویب شده و لغو آن هم به عهده دولت است. تاکنون هم درخواستی از سوی نمایندگان مجلس برای توضیح دولت در این ماده دریافت نکرده ایم». 

پاریاب همچنین و بر خلاف رویه دولت نهم ، برای توجیه کارشناسی این مصوبه به تحقیقات دولت اصلاحات متوصل شد و گفت: «بر اساس تحقیق سال 1384 در دولت خاتمی در صورت عدم تغییر ساعت 20 تا 21 کیلو وات مصرف برق خواهیم داشت. در مجموع این کار حدود یک درصد در مصرف انرژی سرانه کشور صرفه جویی داشته است و بحث صرفه جویی 300 میلیارد تومانی که امروز مطرح می شود، کذب محض است».

کولر ها خاموش می شود
گرمای عرق چکان تیرماه ، بحثی را که کم کم می رفت تا به فراموشی سپرده شود، زنده کرد. مصرف برق، که به طور طبیعی با بالا رفتن دمای هوا در تابستان افزایش می یابد، امسال به میزانی غیرقابل پیش بینی برای کارشناسان رسید. گویا کارشناسان، برای محاسبه ی برق مورد نیاز کشور در تابستان تنها به آمار افزایش در سال های گذشته اکتفا کرده بودند و عامل جدید را در محاسبات خود دخیل ندانستند؛ عاملی اساسی به نام مصوبه ی دولت. 

وزير نيرو در رابطه با خاموشی های اخیر در نقاط مختلف کشور گفت: «توليد برق در كشور هم‌اكنون 2500 مگاوات بيشتر از مدت مشابه پارسال است اما مصرف بيش از اين ميزان افزايش يافته است». وی هیچ اشاره ای به دلیل این افزایش مصرف و ارتباط احتمالی آن با مصوبه عدم تغییر ساعت نکرد. 

در حالي كه وزارت نيرو نسبت به تغييرنكردن ساعت و آثار آن در تعادل مصرف و توليد سكوت كرده است، «عبدالحميد حسين زاده» مدير دفتر مديريت مصرف شركت توانير، فقدان ذخيره برق در كشور را يك بحران دانست و گفت: «در كشور ۳۵ هزار مگاوات توليد برق نياز است و بايد در اين شبكه ۲۰ تا ۲۵ درصد ذخيره برق داشته باشيم كه در حال حاضر اين ذخيره يك رقمي و در حدود ۳ تا ۵ درصد است». 

علی رغم وعده های پیشین وزیر نیرو، مبنی بر این که در جریان پخش مسابقات جام جهانی قطع برق نخواهیم داشت این اتفاق در چند استان کشور از جمله خوزستان رخ داد. «سیدناصر موسوی» نماينده رامهرمز می گوید: «براي اينكه برق به استان‌‏هاي ديگر برسد، برق خوزستان را قطع مي‌‏كنند». وی در جمع خبرنگاران پارلمانی تصریح کرد: «روزدوشنبه(5/4/85) در دماي 53 درجه، برق خوزستان حدود 10 ساعت قطع بود».

تابستان به یاد ماندنی 
علی رغم مصوبه ی هیئت دولت، مبنی بر تغییر ساعت مدارس، روابط عمومی سازمان آموزش و پرورش اعلام کرد ساعت حضور دانش آموزان درمدارس شهرستانهای استان تهران تغییری نمی کند و این دانش آموزان باید ساعت 8صبح در مدارس حضور داشته باشند. 

بروز آشفتگی در ارائه خدمات سرویس ایاب و ذهاب به حدود 70 هزار پرسنل سازمان آموزش و پرورش شهرستانهای تهران با تغییر ساعت کار مدارس باعث شد پس از هماهنگی های این سازمان با استانداری تهران، ساعت حضور دانش آموزان مدارس شهرستانهای تهران تغییر نکند. 

حال یابد دید پس از نادیده گرفته شدن این مصوبه دولت، آیا مصوبه  دیگر، یعنی تثبیت ساعت رسمی کشور، نیز تا پایان امسال لغو می شود؟ 

اطلاعیه های بی نتیجه
اخيراً شركت توانير در اطلاعيه اي از مشتركان برق درخواست كرده تا در مصرف برق صرفه جويي كنند. گویا با ادامه اين شرايط علاوه بر خاموشي هاي مقطعي خانگي، واحدهاي صنعتي نيز با خاموشي مواجه خواهند شد.اتفاقی که در صورت وقوع به كاهش توليد صنعتي منجر مي شود. البته تمامی این مشکلات، با پایان یافتن شهریور ماه و حداقل برای مدت شش ماه به فراموش سپرده خواهند شد.
اما آیا دولت حاضر خواهد شد که با فرارسیدن سال جدید، یک بار دیگر با تاکید بر مصوبه ی قبلی، خود را دچار موجی از انتقادات و مشکلات سازد؟ و پرسش مهمتر اینکه «آیا دولت توانایی پس گرفتن مصوبه خود را دارد؟»
 
خوزستانی ها امسال هم نماز ظهر را ساعت 12 خواندند، اما این بار نه در زیر وزش باد کولر، که با تحمل گرمای 50 درجه ای. شاید جوانان خوزستان چیزی از مصوبات دولت به خاطر نیاورند، اما تابستان گرمی را که از تماشای جام جهانی محروم شدند هرگز از خاطر نخواهند برد.
بازدید از صفحه اول
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره
عضویت در خبرنامه
نظر شما
پرطرفدار ترین عناوین