آفتابنیوز : بابک دربیکی-* موضوع موسسات مالی غیرمجاز در کشور از نظر مدیریت سیاسی و البته اقتصادی، قضیه جالب و درعینحال پیچیدهای است. جالب از این نظر که سپردهگذاران خرد و کلان این موسسات یا تعاونیهای غیرمجاز، سهم سود و سرمایهای را از دولت و نظام بانکی مطالبه میکنند که در حداکثر ریسک قرار داشت و کسی ظاهرا قرار نبوده به این ریسکها توجه کند.
اگرچه با عنایت به وضع اقتصادی کشور در یک دهه گذشته، بهنظر میرسد سودهای کلانی که این موسسات میپرداختند، میتوانست کمک بزرگی باشد بر ندیدن بسیاری از ریسکها اما واقعا نمیتوان همه تقصیر را به گردن سپردهگذاری انداخت که بههرحال، به «سیستم» اعتماد کرده است.
بدیهی است وقتی بهراحتی در هر جایی که این موسسات اراده میکردند، شعبهای باز میشد، تبلیغات گسترده محیطی و غیرمحیطی، هیاهوی بسیاری راه انداخته بود بدون آنکه کسی یا مرجع رسمیای معترضشان باشد، مردم این کار را نوعی مشروعیت برای آنها تلقی کرده و به آن اعتماد کنند؛ ولو اینکه در این هیاهوی پرداخت سود بالا و توسعه فیزیکی گسترده در کشور، برخی صداها نیز درباره ریسک بالای سپردهگذاری در این نوع تعاونیها یا موسسات و «نداشتن مجوز» هر از گاهی شنیده شود. دولت روحانی بیش از چهار سال است که تلاش میکند به هر شکل ممکن و با قاطعیت، بساط این موسسات که منشا بسیاری از مفاسد و مشکلات پولی در کشور بودهاند را جمع کند و به نظر میرسد در این راه بسیاری از مشکلات - بهویژه اعتراضهای اجتماعی و فشارهای مختلف ناشی از ذینفعان این موسسات است اما نکته دیگری که این موضوع را پیچیدهتر میکند و ظاهرا در هیاهوی تجمع سپردهگذاران واقعی و غیرواقعی و فشار به دولت برای بازپرداخت سپردهها و سودها، گم شده و کمتر کسی از کسانی که درگیر فشار بر دولت در این خصوص هستند، مطرح میشود، ریشههای شکلگیری و توسعه قارچگونه و سریع این موسسات در کشور و نقش کسانی است که سالها در توسعه این شبکه غیرمجاز پولی و مالی، چه با تسهیل امور و چه با سکوت، بازی موثری کردهاند. ریشهها و تسهیل فرآیندهایی که از مدیریت سیاسی نشات گرفته و حوزه اقتصادی و به تبع آن حوزه اجتماعی کشور را دچار تنش و مشکلات کرده است. جالب است وقتی دولت برای جراحی این غدههای بدخیم وارد میدان میشود و بازتاب بخشی از این جراحی که با سوءنظارت و مدیریت برخی دولتمردان در دوران گذشته بهوجود آمده، در قالب ناآرامیهای اجتماعی بروز میکند، حملات برخی، مدیریت دولت فعلی را نشانه میگیرند. برخی نیز برای خواباندن غائله از دولت میخواهند هزینه سودخواهی دیگران را بپردازد که میتوانست خرج زیرساختهای کشور شود و کسی نیست بپرسد: دولتمرد عزیز، ۱۱ هزار میلیارد تومان پول بیتالمال چرا باید به کسانی داده شود که سود ۲۵ تا ۳۰ درصدی از موسسات میخواستند و اسلاف شما برای توسعه چنین ریسکی یا همراهی کردهاند یا بیاعتنایی! مدیریت سیاسی گذشته آیا هیچگاه برای نوع مدیریت و عملکرد خود بازخواست میشود؟
*فعال سیاسی اصلاحطلب