آفتابنیوز : وقتی صحبت از خشونت خانگی میشود اغلب مردم تصور میکنند که این خشونت صرفا میان همسران رخ میدهد. در حالیکه بدرفتاری علیه هرکس از اعضای خانواده و همچنین کودکان، خشونت خانگی محسوب میشود.
بعبارتی خشونت، بازتابی از حس پرخاشگری است که در بسیاری از خانوادهها به چشم میخورد؛ خشونت خانگی، واقعیتی آزار دهنده و غیرقابل انکار در دنیای امروز است.
در گذشته خشونت، فقط به جرم و جنایت در فضای عمومی اطلاق میشده ولی امروزه کاربرد به مراتب گستردهتری پیدا کرده است؛ اگرچه تعریف خشونت، تمام رفتارهایی که به صدمات جسمی و روانی روی افراد منتهی میشود، را دربرمیگیرد، اما معمولا فقط خشونتهای فیزیکی در کانون توجه حقوقدانان و قانونگذاران قرار داشته، لذا امروزه مصادیق خشونت، فراتر از آزار و اذیت فیزیکی است و میتواند در اشکال غیرفیزیکی و پنهانتری هم اعمال شود و رفتارهایی نظیر تهدید، تحقیر، تمسخر و فحاشی را نیز در برمیگیرد.
سرگرد فاطمه نورجهانی در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، در تعریف خشونتهای خانگی اظهار کرد: در کنار خشونتهای رفتاری و گفتاری که هرکدام از ما ممکن است در سطح شهر با آنها مواجه شویم، عدهای هستند که حتی در محیط خانه هم از این پرخاشگریهای در امان نیستند و در اصطلاح دچار خشونت خانگی میشوند.
زنان؛ قربانیان اصلی خشونتهای خانگی
مشاور کلانتری 11 معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی گیلان افزود: خشونت خانگی به استفاده از قدرت به معنای اعمال زور و تحمیل اراده گفته میشود که به وسیله یک عضو از خانواده علیه عضو یا اعضای دیگر همان خانواده صورت میگیرد. معمولا زنان به عنوان قربانیان اصلی محسوب میشوند و بنابر آمار جهانی حدود 90 درصد از قربانیان زنان و 10 درصد مردان هستند.
وی در پاسخ به این سوال که «منشا خشونتهای خانگی چیست؟» گفت: در خصوص منشا خشونتهای خانگی میتوان به عوامل جسمانی، روانی، قانونی، اجتماعی و اقتصادی اشاره داشت که عوامل اجتماعی و اقتصادی از جمله امکانات تحصیلی نابرابر، فقر، بیکاری، فرصتهای نابرابر شغلی و تبعیض در اشکال مختلف آن، شکستها، محرومیتها و ناکامیهای شخصی، خانوادگی و حرفهای، مهمترین علتهای وقوع خشونتهای خانگی به شمار میروند.
نورجهانی در پاسخ به این سوال «با توجه به اینکه خشونتهای خانگی معمولا از ترس بیان نمیشوند، چگونه به افرادی که از خشونتهای خانگی رنج میبرند، کمک کنیم؟»، تصریح کرد: قدم اول این است که شنونده خوبی باشیم و برای این افراد فضای امنی ایجاد کنیم که بتوانند مشکلاتشان را با ما در میان بگذارند و درددل کنند؛ این که زنان بسیاری از موارد خشونتهایی که بر علیه آنان صورت میگیرد را پنهان میکنند صرفا به دلیل این نیست که آبروی همسرشان نرود بلکه به این دلیل است که مورد قضاوت قرار میگیرند، مثلا به آنان گفته میشود بی عرضه هستند یا اینکه خودشان مقصرند.
نباید قربانیان خشونتهای خانگی و همسرآزاری را مقصر شمرد
مشاور کلانتری 11 معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی گیلان ادامه داد: نباید قربانیان خشونتهای خانگی و همسرآزاری را مقصر شمرد و آنها را تحقیر کرد؛ آنها در این شرایط احساس شرم و شکست دارند و نباید این افکار و حالات را در آنها تشدید کنیم، بلکه باید با آنها همدلی و همراهی کرد.
وی تاکید کرد: لازم است بدانیم شاید این حرف زدنها نتواند کار عملی زیادی را برای قربانیان خشونتهای خانگی انجام دهد اما برای این افراد بسیار مهم است و میتواند به آنها روحیه دهد و اعتماد از دست رفتهشان را بازگرداند و باعث شود به مراکز درمانی، حمایتی، و قضایی برای حل مشکلشان مراجعه کنند. ضمن اینکه اگر رفتارهای خشن تکرار شوند نشان میدهد که مرد پرخاشگر دچار اختلال روانی است و باید حتما از او بخواهند که به متخصص مراجعه کند.
باید کاهش خشونت خانگی را در تربیت فرزندانمان شروع کنیم
نورجهانی با اشاره به نقش خانوادهها در کاهش یا افزایش خشونتهای خانگی، تصریح کرد: این مسئله ریشه فرهنگی دارد، متاسفانه حتی در باور بعضی از زنها این طور نقش بسته که مردانگی مترادف با خشم و اعمال قدرت است که این الگوها همان الگوهای خشونت است، این که در خانواده اجازه داده شود فرزند پسر نسبت به خواهر بزرگتر یا کوچکترش اعمال نفوذ داشته باشد و آنها را تحت کنترل بگیرد، اینکه به دخترمان بگوییم "هر چه شوهرت گفت تو نباید چیزی بگویی و باید بسوزی و بسازی"، این که آموزشهای لازم در زمینههای گوناگون فقط شامل پسرهای خانواده شود و دختران ناتوان و بی سواد و ناآگاه رشد کنند یا حتی این که با حمایتهای بیش از اندازه بخواهیم دختران را از قدرت انتخاب و تصمیم گیری بازداریم. همه موارد مذکور میتواند در آینده به یک خانواده متشنج و سرشار از آسیب منجر شود.
وی اضافه کرد: بهتر است کاهش خشونت را در تربیت فرزندانمان شروع کنیم و به این منظور لازم است باورهای غلطی که در بزرگسالان درباره خشونتهای خانگی وجود دارد، از بین برود. باورهای غلطی مانند این که گفته میشود زنان زیادی درگیر این موضوع هستند، کتک زدن ناشی از عصبانیت لحظهای است و... نکته مهم این است که خشونت باید افشا شود و افشاگری درباره خشونت میتواند از تکرار آن کم کند.
این مشاور، با اشاره به راهکارهای کنترل خشونتهای خانگی، تاکید کرد: افزایش آگاهی نخستین گام در این کوشش اجتماعی برای تغییر است. مردم، مسئولین، پلیس، وکلا و قانونگذاران هرچه بیشتر درباره خشونتهای خانگی بدانند بیشتر در کنترل آن موثر خواهند بود؛ پس از ارتقای آگاهی گام بعدی کمک به خانوادههایی است که نیازمند یاری هستند.
کنترل و توقف خشونتهای خانگی در گرو بسیج اجتماعی است
نورجهانی با تاکید بر اینکه کنترل و توقف خشونتهای خانگی در گرو بسیج اجتماعی و یاری تک تک ماست، تصریح کرد: نهادهای حمایتی و سازمانهای غیردولتی و ارگانهای حمایتی و مراکز بهداشتی و مشاوره دولتی در این راه میتوانند مفید واقع شوند. هدایت و سازماندهی این خدمات دارای اهمیت هستند.
وی در پاسخ به این سوال که «چگونه میتوان از وقوع خشونتهای خانگی جلوگیری کرد؟»، خاطرنشان کرد: ارتقا مهارتهای اجتماعی و تکنیکهای ارتباطی خصوصا ارتباطات و تعاملات غیررسمی در زندگی مشترک یک عامل بسیار موثر در کاهش خشونتهای خانگی است. مهارتهایی مانند ارتقا آستانه تحمل و کنترل خشم دگرخواهی و کاهش تعلقات فردی میتواند حائز اهمیت باشد.
مشاور کلانتری 11 معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی گیلان اضافه کرد: برپایه مطالعات انجام شده شانس قرار گرفتن در معرض خشونتهای فیزیکی در زنانی که از تحصیلات دانشگاهی برخوردار هستند، کمتر است. زنان تحصیلکرده بیشتر از مهارتها و منابع لازم برای تشخیص و خاتمه دادن به روابط همراه با خشونت بهرهمند هستند. همچنین پایبندی به آموزههای مذهبی میتواند از وقوع این خشونت جلوگیری کند.
نورجهانی در خصوص نقش نهادهایی مانند پلیس و بهزیستی در حمایت از بزهدیدگان خشونتهای خانگی، گفت: پلیس به عنوان مسئول حفظ نظم و امنیت در جامعه و ضابطان دادگستری، در نهایت سرعت، دقت و قاطعیت و همچنین در نظر گرفتن مقرارت آیین دادرسی کیفری، حفظ حریم خصوصی و رعایت حقوق شهروندی برای برخورد با خشونتهای خانگی و جرائم مرتبط با آن در حوزه جرائم ارتکابی در خانوادهها در تلاش است. رویکرد پلیس نوعا پیشگیرانه از وقوع و تشدید خشونتهای خانگی و حمایت از بزه دیده است، بهزیستی نیز با برنامه پیشگیری از خشونت، خط بحران، مشاوره تلفنی، برنامه مداخله در بحران و اورژانس اجتماعی را داراست.
گفتنی است؛ ناهنجاریهای اجتماعی که در نوجوانی، جوانی و بزرگسالی بروز میکند، متاثر از خشونتهای خانگی در خانواده است که ریشه در دوران کودکی آنان دارد لذا برای کنترل و حمایت از آسیبدیدگان این خشونت نیازمند تدابیر قانونی و اجتماعی هستیم.
ایسنا