آفتابنیوز : شرایط ویژهای که از نیمه دوم سال گذشته بر اقتصاد کشور حاکم شد و پس از آن در فروردین سال جاری به اوج رسید، نگرانیهای زیادی را بابت تامین کالاهای اساسی در میان مردم ایجاد کرد.
به گزارش آفتابنیوز؛ روزنامه آرمان در ادامه نوشته است: در چنین شرایط اضطراری، مسئولان و صاحبنظران اقتصادی بارها از احیای اقتصاد کوپنی و بازگشت به سیاستهای دهه۶۰ صحبت کردهاند.
احمد توکلی، نماینده پیشین مجلس از جمله افرادی است که تاکید زیادی بر احیای نظام کوپنی دارد و در این زمینه عنوان کرده است که «امروز بسیاری از کشورهای عاقل و منطقی با کارتهای هوشمند توانستهاند به فقرا کمک کنند تا زیر بار فشار فقر بیچاره نشوند و ما هم هیچ اشکالی ندارد امروز با دادن کوپن به برخی خانوادههای نیازمند از فشار اقتصادی آنها کم کنیم.» برای رفع دغدغه تامین کالاهای اساسی، اخیرا طرح دوفوریتی در مجلس مورد بررسی قرار گرفت که نهایتا در جلسه علنی روز چهارشنبه هفته گذشته از دستورکار خارج شد. محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه در مخالفت با این طرح گفت که «نمیتوان با یک قیام و قعود برای چنین موضوع مهمی تصمیم گرفت.» او همچنین اضافه کرد که «طرح تامین کالاهای اساسی در صورت تصویب جز رانت و فساد بهدنبال نخواهد داشت.» بهدنبال آن نوبخت از تهیه پنج بسته و ۱۲ برنامه معیشتی برای عبور از شرایط نابسامان اقتصادی خبر داد که قرار شد در جلسهای بهصورت مفصل به اطلاع نمایندگان برسد. علاوه بر این، سرپرست وزارت کار هفته گذشته از تامین کالاهای اساسی در قالب وجه نقد یا کوپن الکترونیکی خبر داد و گفت که بررسی اعطای کوپن الکترونیکی به آحاد جامعه با هدف تامین کالاهای اساسی در دستور کار قرار دارد. البته پیش از این، احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده بود که «با توزیع کوپن الکترونیکی، توزیع یارانه ارزی(برای واردات کالاهای اساسی) بین مردم شفافتر خواهد بود و یارانه به دست مصرفکننده نهایی میرسد.» احیای ستاد بن نیز یکی دیگر از راهکارهای حمایتی است که اخیرا برای حمایت هرچه بیشتر از کارگران مورد تاکید قرار گرفته است.
سهمیهبندی یا جیرهبندی عبارت است از توزیع کنترلشده خدمات یا کالاهای کمیاب یا اعمال محدودیتهای مصنوعی بر تقاضا برای کالاها یا خدمات. همچنین به مقدار مجاز سهم روزانه یا دورهای فرد از هر چیز، جیره یا سهمیه گفته میشود. سهمیهبندی اغلب برای نگهداشتن قیمت چیزی زیر قیمت تعادلی(قیمت تعیینشده توسط فرایند عرضه و تقاضا در یک بازار آزاد) مورد استفاده قرار میگیرد؛ بنابراین سهمیهبندی میتواند مکملی برای کنترل قیمت باشد. برای مثال در مواجهه با بحران انرژی سال ۱۹۷۳ بسیاری از کشورها شروع به سهمیهبندی بنزین کردند. سهمیهبندی با استفاده از کوپن(بن جیره غذایی) یکی از انواع سهمیهبندی بدون نرخ است. برای مثال صفبستن برای دریافت کالاها یکی از این روشهاست. سهمیهبندی ممکن است منجر به فروش غیرقانونی کالاها در بازار سیاه شود.
5 بسته حمایتی دولت
بعد از اینکه مجلس با طرح تامین کالاهای اساسی مخالفت کرد و نهایتا این طرح از دستور کار خارج شد، رئیس سازمان برنامه و بودجه از تهیه پنج بسته و 12 برنامه معیشتی خبر داد. درواقع دولت برای حمایت از مردم و جبران آثار ناشی از نوسانات بازار ارز این برنامههای حمایتی را مدنظر قرار داه است. تامین کالاهای اساسی و داروی مردم، پشتیبانی از اقشار کمدرآمد، حقوقبگیران، تولیدکنندگان و پیمانکاران پنج بستهای هستند که در دستور کار ستاد اقتصادی دولت قرار گرفته است. در همین زمینه، نوبخت تاکید کرد که «همگی این بستههای حمایتی بهعنوان بخشی از برنامه جامع مقابله با تحریم در حال بحث و بررسی است.»
کوپن الکترونیکی
همچنین جمعه هفته گذشته، سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت که «بررسی اعطای کوپن الکترونیکی به آحاد جامعه با هدف تامین کالاهای اساسی در دستور کار قرار دارد.» به گزارش «آرمان» بهنقل از پژوهشکده پولی و بانکی، انوشیروان محسنیبندپی با اشاره به نحوه حمایت از دهکهای با درآمد پایین در فشارهای اقتصادی افزود: «برای حمایت از خانوارهای ایرانی و تمامی دهکهای درآمدی در این شرایط ویژه اقتصادی، تدابیری را پیشبینی کردهایم و برنامههای آنی را در دستور کار قرار دادهایم.» او ادامه داد: «در این راستا تا پایان همین ماه به تمامی مددجویان تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، سبد کالایی اعطا میشود و برنامه تامین کالای اساسی برای هشت دهک یا تمامی افراد جامعه را با اعطای کوپن الکترونیکی در دستور کار داریم.» سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پاسخ به پرسشی در مورد پیشبینیهای صورتگرفته در زمینه ریزش اشتغال در ایران در ماههای آتی نیز گفت: «ما ستادی را تحت عنوان ستاد حمایت از بنگاههای مشکلدار ایجاد کردیم و ماهانه وضعیت بنگاههایی که دارای مشکل و بحران هستند را رصد میکنیم.» محسنیبندپی اظهار داشت: « تلاش ما بر این است با کمک به این بنگاهها و ایجاد شرایط مناسب برای آنها مانع ریزش اشتغال شویم اما نکته اساسی و بسیار مهم این است که با فراگیرکردن طرحهای حمایتی و پوشش بیمه بیکاری، تلاش میکنیم از کسانی که در معرض بیکاری قرار میگیرند حمایتهای لازم را به عمل بیاوریم تا از این دوره عبور کنیم.» محسنیبندپی شنبه هفته گذشته نیز به تشریح جزئیات دو بسته حمایتی دولت از مردم پرداخت. او گفت: «برنامه اول «تامین کالاهای اساسی» است که یا مبلغ آن روی کارتهای خود افراد میآید یا در قالب کوپن الکترونیک ارائه میشود که جزئیات آن ظرف یکی، دو هفنه آینده مشخص میشود.» او ادامه داد: «این کالاهای اساسی شامل برنج، مرغ، گوشت، روغن، لبنیات و.. میشود. این هنوز در حد ایده است اما شاید در روستاها حتی «کارا کارت» هم اعلام نکنیم و این مبلغ را به یارانه نقدی خانوار اضافه کنیم. سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه برنامه دوم «حمایت اجتماعی از پنج دهک اول» است که مورد حمایت مالی قرار میگیرند، اظهار کرد: «اقشار متوسط رو به پایین، بازنشستگان حداقلیبگیر، مستمریبگیران تحت پوشش نهادهای حمایتی از جمله این افراد هستند.» پیش از این، احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی خبر از توزیع یک کوپن الکترونیکی برای خرید کالاهای اساسی در آینده نزدیک داده بود. میدری اضافه کرده بود که «با توزیع کوپن الکترونیکی، توزیع یارانه ارزی(برای واردات کالاهای اساسی) بین مردم شفافتر خواهد بود و یارانه به دست مصرفکننده نهایی میرسد.» او گفته بود: «برای جمعکردن فساد توزیع ارز دو راه وجود دارد: صدور فاکتور الکترونیک و توزیع «کالاکارت» بین مردم.»
احیای ستاد بن
احیای ستاد بن یکی دیگر از راهکارهای حمایتی است که اخیرا از سوی یک عضو کارگری شورای عالی کار بیان شده است. علی خدایی به ایرنا، گفت: «ستاد کارگری بن احیا میشود، اما تاکنون سهم کارفرما، کارگر و دولت از بن پرداختی به کارگران مشخص نیست.» او ادامه داد: «کارگران برای تامین معیشت نیاز به حمایت دارند، اما این حمایت باید به شکل دقیق و با رعایت شأن و منزلت آنها انجام شود.» خدایی یادآور شد: «بدون تردید، کارگران با حقوقی که اکنون دریافت میکنند، با توجه به سطح عمومی قیمت کالاها نمیتوانند قدرت خرید کافی داشته باشند، زیرا قیمت کالاها افزایش قابلتوجهی داشته است.» این عضو کارگری شورای عالی کار تصریح کرد: «قدرت خرید کارگران باید مورد توجه قرار گیرد و در قالب افزایش نقدی حقوق و بن کارگری که از طریق تعاونیهای کارگری توزیع میشود، افزایش پیدا کند.» خدایی درباره اجرای طرح بسته حمایتی به کارگران گفت: «طرح بسته حمایتی متفاوت از احیای ستاد بن کارگری است؛ طرح بسته حمایتی مشمول بازنشستگان نیز میشود، اما احیای ستاد بن کارگری ویژه کارگران در همه مشاغل است.»