آفتابنیوز : آفتاب: آمریکا با به راهانداختن جنجال رسانهای تلاش میکند ایران را در ناآرامیهای عراق متهم ردیف اول معرفی کند. حال آنکه بنا به اعتراف کارشناسان منافع اقتصادی و سیاسی ایران در منطقه مشروط به ایجاد عراقی با ثبات و امن است. روزنامه نیویورک تایمز در تحلیلی به تشریح این مساله و بررسی دلائل تقابل منافع ایران و آمریکا در مورد عراق پرداخته است.
بنا به نوشته نیویورک تایمز از آغازین روزهای اشغال عراق توسط آمریکا، دولت جرج بوش در تلاش برای محدود کردن نفوذ ایران در این کشور بوده است. در همین راستا آمریکا تلاش کرد با ایجاد یک مرکز میانهرو شیعی به خنثی سازی اقدامات ایدئولوژیک، سیاسی و استراتژیک ایران در منطقه بپردازد و البته این امر برای رهبران ایرانی کاملا آشکار بود. در مقابل ایرانیها در مواجه با صد هزار سرباز آمریکایی و تعقیب سیاست جنگ پیشگیرانه کاخ سفید، به سرعت تلاش کردند مانع از محکم شدن جای پای آمریکا در منطقه شوند.
تلال اطریسی یک کارشناس امور خاورمیانه در لبنان سیاست ایران در عراق را در راستای ممانعت از احساس آرامش و امنیت آمریکاییها در این کشور دانسته و میگوید: به همین دلیل آنها تلاش میکنند تا از شکلگیری یک دولت طرفدار آمریکا در عراق به نفع دولتی که حداقل با ایران خصومتی نداشته باشد ممانعت به عمل آورند.
نیویورک تایمز در ادامه میافزاید در حالی که آمریکا عراق را مسالهای میداند که میتواند سالها سیاست خارجی کاخ سفید را تحت تاثیر قرار دهد، ایران آن را همسایه اشغال شدهای میبیند که دارای روابط نزدیک مذهبی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی با آن است. اگر چه ایران یک کشور فارسی زبان و عراق کشوری عربی است اما هر دو بیشتری جمعیت شیعه نشین را در خود جای دادهاند که قرنها دارای اشتراکات مذهبی و فرهنگی بودهاند. رضا علوی کارشناس خاورمیانه در دانشگاه هاروارد معتقد است ایرانیها سالها در عراق و شهرهای مذهبی آن بویژه کربلا و نجف زندگی کردهاند. بنا به گفته وی روابط تاریخی، مذهبی و اقتصادی ایران با عراق باعث شده تا رهبران آن در تلاش برای ممانعت از حاکم شدن سلطه آمریکا بر عراق بر آیند. چرا که احساس میکنند این روابط در حال گسسته شدن است و میتواند امنیت ملی آنها را که با حضور نظامی آمریکا در نزدیکی مرزهایشان تهدید شده به خطر بیندازد.
نیویورک تایمز در ادامه به طرح این مساله میپردازد که ایران قصد تقویت قدرت خود در منطقه را دارد و حضور آمریکا در عراق و ایجاد دولتی مخالف ایران در این کشور میتواند با آرزوهای تهران در تناقض قرار بگیرد. برعکس ناکامی آمریکا در تقویت موضع خود در عراق فرصت لازم برای پیگیری هدف یاد شده را در اختیار ایران قرار میدهد. البته همانطور که نویسنده نیویورک تایمز نیز خاطر نشان کرده سرنگونی دشمنان ایران در منطقه یعنی طالبان و صدام حسین بیش از گذشته زمینه تقویت قدرت ایران در منطقه را فراهم کرده است.
این تحلیل در عین حال تاکید میکند: «بخش بزرگی از اهداف ایران با وجود عراقی با ثبات حاصل میشود. بویژه در بخش اقتصادی ایران میتواند با پشت سرگذاشتن مانع بزرگی مثل صدام حسین روابط تجاری خود با همسایگان عربش را از سر بگیرد. به عنوان مثال با هرج و مرج موجود در عراق ایران از ترکیه برای انتقال کالاهای خود به سوریه استفاده میکند. قطعا این مسیر از طریق عراق نزدیکتر و کم هزینهتر خواهد بود».
بنا به اعتقاد نویسنده این روزنامه منافع ایران در عراق فراتر از روابط اقتصادی است. آنها (ایران) از این طریق تلاش دارند تا نفوذ خود در کل جهان عرب را گسترش دهند. بویژه آنکه گذشته تاریخی دو کشور حاکی از روابط نزدیکی است که گاها باعث شده مخالفین دولتهای وقت برای حفظ جان خود به کشور دیگر پناهنده شوند. همانطور که بسیاری از مسئولین فعلی عراق در زمان صدام حسین سالها در ایران زندگی کردهاند.
روزنامه نیویورک تایمز با طرح مسائل یاد شده به نتیجهگیری پرداخته و به نقل از کارشناسان مینویسد: هویت انقلابی و مذهبی ایران که با حضور نظامی آمریکا و ناتو در عراق و افغانستان تهدید شده بهترین توجیه اقدامات ایران در ممانعت از نفوذ عراق در منطقه است. اطریسی در همین راستا میگوید: منطقی نیست که آمریکا در عراق حضور داشته باشد و ایران منفعلانه منتظر تشکیل یک حکومت ضد ایرانی در عراق بنشیند. بنا به گفته وی ایرانیها باید از امنیت ملی خود دفاع کنند.