عامل گرانی‌ها چیست؟
این روزها تیتر خبر رسانه ها حاکی از افزایش قیمت در برخی از بازارهای اقتصادی است. یک روز از قیمت های نجومی خودرو می‌نویسند و روز بعد بازار مسکن را دست‌مایه‌ای برای گزارش خود می‌کنند. در این میان مصرف کنندگان در بازارهای مختلف با نگرانی از افزایش بیشتر قیمت‌ها در روزهای آینده، روزگار می‌گذرانند.
آفتاب‌‌نیوز :
این در حالی است که برخی از افزایش قیمت‌ها غیرقانونی بوده و قیمت کالاها تنها به واسطه سوداگری‌ها در روند افزایشی قرار گرفته‌اند. به عنوان نمونه مسئله افزایش قیمت نان از سوی رئیس اتحادیه نانوایان سنتی منتفی شد و گفته می‌شود که هرگونه افزایش قیمت در این زمینه غیرقانونی است. این مسئله می‌تواند به صورت شفاف نشان دهد که اقتصاد درگیر فعالیت سوداگران است و روزبه‌روز بیشتر در این راه آسیب می‌بیند.
مسئله افزایش قیمت ماه‌ها است که در اقتصاد ایران به امری عادی تبدیل شده و در پی این روند بسیاری از کسب‌وکارها با چالش روبه‌رو شده است. اما وقتی که پای دلایل این امر به میان می‌آید کارشناسان مسائل متفاوتی را در این خصوص بیان می‌کنند. عده‌ای ضعف سیستم‌های نظارتی را دلیل گرانی‌های اخیر دانسته و عده‌ای دیگر رواج دلالی و سوداگری را عامل اصلی افزایش قیمت در بازارهای مختلف می‌دانند. از سوی دیگر کمبود و یا افزایش قیمت مواد اولیه هم جزو دلایلی است که برای گرانی مطرح کرده‌اند.
علی قنبری کارشناس مسائل اقتصادی، گرانی‌های اخیر در برخی از بازارهای اقتصادی را امر طبیعی می‌داند و در این باره به «ابتکار» می‌گوید: ما در روزهای اخیر در بازارهای مختلف شاهد افزایش قیمت بودیم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که این یک افزایش قیمت بی‌سابقه نیست و نمی‌توان از آن به‌عنوان یک جهش بی‌سابقه نام برد. این افزایش قیمت ادامه روند تورمی است که در سال گذشته اتفاق افتاده است.
این کارشناس اقتصادی در ادامه روزهای آتی را به دور از نگرانی می‌بیند و می‌گوید: با توجه به شرایط کنونی باید بگویم که در روزهای آینده افزایش قیمت برخی از کالاها به‌صورت طبیعی انجام می‌شود اما من بعید می‌دانم که بخواهیم روند افزایشی را به‌صورت غیر عادی داشته باشیم.
** استفاده از ابزار مالیاتی راهی برای کنترل قیمت‌ها
وحید شقاقی‌شهری، استاد دانشگاه و اقتصاددان وجود سوداگری در بازارهای مختلف را عامل اصلی گرانی‌های اخیر و رهایی بازار می‌داند و در این خصوص به «ابتکار» می‌گوید: اخیرا شاهد افزایش قیمت در برخی از بازارها بودیم. در این شرایط باید بگویم که قطعا سوداگری در بازار باعث پرش قیمتی شده است. با توجه به شرایط موجود باید از مکانیزم‌هایی استفاده شود تا بازار به سمت آرامش نسبی برود.
شقاقی شهری با تاکید بر استفاده از مکانیزم‌های موثر برای کنترل بازار می‌گوید: متاسفانه ما نتوانسته‌ایم از ابزارهای مهار سوداگری استفاده کنیم. اگر ابزارهای مهار دلالی تصویب می‌شد، قطعا می‌توانست تاثیر بسیاری در قیمت‌ها داشته باشد و وضع به اینگونه نمی‌شد. مهم‌ترین و بهترین ابزاری که با استفاده از آن می‌توانیم شرایط را سروسامان دهیم، ابزار مالیاتی است که به‌راحتی می‌تواند بازارهای مختلف را کنترل کند؛ مالیات وسیله‌ای مناسب برای مهار سوداگری در یک اقتصاد است.
وی می‌افزاید: به عنوان نمونه مالیات برعایدی سرمایه و مالیات بر سود بهترین راه برای کنترل سفته‌بازی است که متاسفانه در اقتصاد ما استفاده‌ای از این ابزارها نمی‌شود. یک مثال شفاف در‌این‌باره این است که فردی را تصور کنید که یک خودرو خریداری کرده، حال باید قانونی باشد که اگر دارنده خودرو زیر دو سال آن را به فروش برساند باید 80 درصد سودی که برده است را مالیات بدهد.
این روش به راحتی می‌تواند سوداگری را مهار کند و در آن شرایط دیگر ما شاهد فعالیت دلالان در بازارهای متفاوت نخواهیم بود. با استفاده از این مکانیزم‌ها بازارها به سمت‌وسوی افزایش قیمت نمی‌روند و در آن شرایط تقاضاهای واقعی خودشان را در اقتصاد نمایان می‌کنند. در حال حاضر تقاضا سوداگری در اقتصاد وجود دارد و تنها راهکار این مسئله هم استفاده از مکانیزم مالیات است.
این کارشناس اقتصادی با بررسی شرایط، از وضعیت در روزهای آتی می‌گوید: اینکه در روزهای آتی افزایش قیمت در بازارهای مختلف را داشته باشیم یا خیر به سیاست‌های دولت بازمی‌گردد. متاسفانه برخی از سیاست‌ها تعزیراتی و پلیسی است که در بسیاری از موارد نتیجه مناسب را حاصل نمی‌کند. ما اگر بتوانیم از سیاست‌های برنامه‌ریزی شده استفاده کنیم، قطعا سوداگری در اقتصاد کاهش پیدا کرده و بازار به سمت آرامش حرکت می‌کند.
اما وقتی از ابزارهای سیاستی استفاده نشود و یا به عبارتی دیگر بازار را رها کنیم و تنها ابزارهای تعزیرات را مورد استفاده قرار دهیم قطعا پاسخ نخواهد داد و عملا بی‌نتیجه می‌ماند. در شرایط کنونی با توجه به سوداگری‌ها در اقتصاد باید از ابزار مالیات استفاده شود تا بازار را از رهایی نجات دهیم.
شقاقی‌شهری با اشاره به پیوستگی و تاثیرپذیری بازارهای مختلف از یکدیگر می‌گوید: در اقتصاد باید بدانیم که وقتی یک بازار دچار نوسان می‌شود دیگر بازارها هم به آن واکنش نشان می‌دهند و طبیعی است که افزایش قیمت را تجربه می‌کنند. به عنوان نمونه اگر بازار خودرو درگیر نوسان شده باشد با تاخیر بازار مسکن و دیگر بازارها هم متشنج می‌شوند. دلیل این اتفاق شفاف است، بازارهای اقتصادی همانند یک زنجیر به یکدیگر متصل هستند و با تغییر در یک بازار، دیگری هم تغییر پیدا خواهد کرد. اگر بازار رها شود، تاثیرات منفی بر بخش‌های مختلف اقتصاد خواهد گذاشت و باید با توجه به این شرایط برنامه‌ای برای مدیریت آن در دست اجرا قرار دهیم.
منبع: روزنامه ابتکار
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید