دیپلماسی اروپا برای نجات برجام| پاریس به دنبال ایجاد فضای گفت‌وگو بین ایران و آمریکا

در حالیکه یک هفته دیگر فرصت ۹ روزه‌ای که «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه از حجت الاسلام والمسلمین «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران برای بررسی شرایط بمنظور از سرگیری گفت وگوهای طرفین برجام درخواست کرده بود،به پایان می رسد، سفر مجدد مشاور ارشد رئیس جمهوری فرانسه به ایران گمانه‌ها بر عزم کاخ الیزه برای تحقق این شرایط را تقویت کرده است.

به گزارش آفتاب‎نیوز؛ مقام‌های فرانسوی روز دوشنبه اعلام کردند که «امانوئل بُن» مشاور ارشد مکرون به تهران سفر می‌کند و با مسؤولان ایرانی دیدار خواهد کرد. این دومین سفر بن به تهران در هفته های اخیر است؛ مشاور دیپلماتیک دولت فرانسه که همچنین پیشینه فعالیت در سفارت این کشور در تهران را هم دارد و به خوبی با سیاست خارجی ایران آشنا است، ۱۹ ژوئن (۲۹ خرداد) برای انجام گفت وگوهای سطح بالا و با هدف کمک به کاهش تنش‌ها به تهران آمده بود.

این سفر به دنبال گفت وگوی تلفنی یک ساعته مکرون و روحانی در روز شنبه گذشته (۱۵ تیر ماه) و به دنبال آن رایزنی‌های تلفنی رئیس جمهوری فرانسه با همتای آمریکایی اش انجام می‌شود.

مکرون پیشتر گفته بود که سعی خواهد کرد «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا را متقاعد کند تا با هدف کاهش تنش‌ها در منطقه، برخی تحریم‌ها علیه ایران را متوقف کند.

وی تحریم پشت تحریم، تحریکات و استحکامات نظامی را از این حیث که منطقه را به آتش می‌کشد و می‌تواند منجر به واکنش‌های شدید شود، اقدامی به شدت خطرناک عنوان کرده بود.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در نشست خبری اخیرا گفت: ما نه امید و نه اعتمادی به کشوری داریم اما باب دیپلماسی باز است. ما فعلاً شنونده هستیم. «سید عباس موسوی» گفت که براساس نامه رئیس‌جمهوری به سران کشورهای باقی مانده در برجام و بیانیه شورای عالی امینت ملی گام‌هایمان را برمی‌داریم. اگر کشورهای اروپایی نگران حفظ برجام هستند، باید گام عملی بردارند در غیر این صورت با سفر برای سفر و سفر برای عکس یادگاری گرفتن تنها به آنها خوش آمد می‌گوییم.

دو دور گفت وگوی تلفنی مکرون و روحانی که در فاصله کمتر از دو هفته انجام شد (گفت و گوی پیشین سه شنبه شب چهار تیر ۹۸ صورت گرفت) و رایزنی‌های رئیس جمهوری فرانسه با رئیس جمهوری آمریکا که چندی پیش از ابراز تمایل مکرون برای سفر به تهران گفته بود، نشان می‌دهد که پاریس به عنوان میانجی گر اصلی برای کاهش تنش‌ها و نیز از سرگیری مذاکرات برجامی تلاش می کند؛ چیزی که پیشتر در مورد «آبه شینزو» گمان می‌رفت.

رئیس جمهوری آمریکا در نشست خبری پایانی «گروه ۲۰» در اوزاکا ژاپن گفته بود: مکرون پیش من آمد. می‌دانید که آنها با ایران روابط تجاری دارند. او به من گفت دوست دارد برود و آنها (ایرانی‌ها) را ببیند. من مشکلی در این نمی بینم.

مکرون از روحانی تا ۱۵ ژوئیه ماه (۲۴ تیر ماه) فرصت گرفته تا با دیگر متحدان اروپایی فرانسه برای بررسی شرایط از سرگیری مذاکرات برجامی گفت وگو کند. پیشنهادی که موافقت رئیس جمهوری ایران را به همراه داشت.

از سوی دیگر کاخ سفید اعلام کرد که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا و امانوئل مکرون همتای فرانسوی وی در مورد ایران گفت وگو کرده اند.

تلاش‌های فرانسه در حالی انجام می‌شود که «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با انتشار گزارشی، غنی‌سازی فراتر از ۳.۶۷ درصدی را در ایران تایید و اعلام کرد که برابر اعلام اپراتور کارخانه غنی‌سازی سوخت، این غنا ۴.۵ درصد است.

فرانسه و آلمان روزهای یکشنبه و دوشنبه بدنبال اعلام گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران اعلام کرده بودند که منتظر تاییدیه ای از سوی آژانس در مورد گام دوم ایران هستند.

وزارت خارجه فرانسه با صدور بیانیه‌ای تصریح کرد پاریس در تماس نزدیک با شرکای برجام، برای کاهش تنش‌ها تلاش می‌کند.

وزارت خارجه فرانسه در این بیانیه افزود: ما منتظر تایید این اقدام از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی هستیم و از ایران درخواست می‌کنیم که به فعالیت‌های مغایر با تعهداتش پایان دهد. فرانسه در تماس نزدیک با شرکای مربوطه در برجام برای انجام اقدام‌های لازم در کاهش تنش‌های مرتبط با موضوع هسته‌ای ایران است.‌

در عین حال، یک مقام کاخ الیزه فرانسه ضمن ابراز نگرانی مجدد پاریس ازکاهش تعهدات برجامی ایران گفته بود که مکانیسم حل اختلافات تحت توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ وین (برجام)، یک گزینه در این مرحله نبوده و فعال نمی‌شود.

این مقام روز یکشنبه در واکنش به گام دوم ایران در کاهش تعهدات برجامی به خبرگزاری رویترز گفت: اولویت ما تلاش برای کاهش تنش بوده و این (مکانیسم حل اختلافات - ماشه)، گزینه ما در حال حاضر نیست.

به گفته این مقام رسمی، رئیس جمهور فرانسه روز ۱۵ ژوئیه را برای از سرگیری گفت وگوها میان طرف‌های توافق بدون بیان آنچه که پس از آن رخ خواهد داد اعلام کرده است.

طبق مکانیسم حل اختلاف در برجام، اگر هر کشوری نسبت به نقض عهد یکی از طرف‌ها مدعی «عدم پایبندی اساسی» شود این ادعا طی یک فرآیند چند مرحله‌ای و نسبتاً طولانی مدت برای تصمیم گیری به صورت اجماعی به کمیسیون مشترک ارجاع می‌شود که این کمیسیون هشت عضو شامل ایران، نماینده اتحادیه اروپا و کشورهای ۱+۵ دارد.

هفته پیش رو، هفته سخت دیپلماسی اروپا برای کاهش تنش‌هایی است که چندی است دستمایه و عامل احتمالی خطرناکی برای بروز هر گونه نزاع بین طرف‌های درگیر شده است. اگر چه ایران بارها اعلام کرده است بدنبال جنگ نیست.

فرانسه کاهش تعهدات برجامی ایران را پاسخ به تصمیمی بد اعلام کرد

همچنین وزیر امور خارجه فرانسه با بیان اینکه آمریکا می تواند با وجود خروج از برجام به دنبال کاهش تنش با ایران باشد، تاکید کرد: اقدام ایران برای افزایش سطح غنی سازی اورانیوم در پاسخ به خروج واشنگتن از برجام و بی عملی اروپایی ها را «واکنش بد به تصمیمی بد» توصیف کرد.

خبرگزاری آسوشیتدپرس سه شنبه شب گزارش داد که ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه در سخنرانی خود مقابل سنای این کشور گفت که آمریکا با وجود آنکه از برجام خارج شده، می تواند به ترغیب گفت وگو با ایران برای کاهش تنش های فزاینده کمک کند.

**پاریس به دنبال ایجاد فضای گفت و گو است

لودریان اقدام ایران برای افزایش سطح غنی سازی اورانیوم در پاسخ به خروج آمریکا از برجام و بی عملی اروپایی ها را «واکنش بد به تصمیمی بد» توصیف کرد و گفت که پاریس به دنبال ایجاد فضای گفت وگو میان طرف ها است.

وی با تاکید بر اینکه «پاریس به دنبال ایجاد فضایی برای گفت وگو در جهت کاهش تنش ها است»، افزود که امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه با همتایان ایرانی و آمریکایی خود در این باره گفت وگو کرده است.

لودریان تاکید کرد: آمریکایی ها، باوجود آنکه دیگر امضاکننده برجام نیستند، می توانند ژست لازم برای دلجویی را از خود نشان دهند تا فضایی را برای گفت وگو در جهت پیشگیری از تنش غیرقابل کنترل ویا حتی یک تصادف باز کنند.

رایزنی برجامی نمایندگان روسیه، انگلیس، فرانسه و آلمان در مسکو

همچنین معاون وزیر امور خارجه روسیه با سفرای کشورهای انگلیس، فرانسه و کاردار سفارت آلمان در مسکو دیدار و درخصوص وضعیت پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با آنها گفت وگو و رایزنی کرد.

به گزارش وزارت امور خارجه روسیه، سرگئی ریابکوف مذاکره کننده ارشد هسته‌ای روسیه روز سه شنبه در دیدار با لوری بریستو سفیر انگلیس، سیلوی برمن سفیر فرانسه و بی ته گزسکی کاردار موقت سفارت آلمان در مسکو اوضاع پیرامون اجرای برجام ازجمله باتوجه به نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی که قرار است فردا چهارشنبه برگزار شود را بررسی کردند.

معاون وزیر خارجه روسیه تاکید کرد که باید تلاش‌های جمعی همه شرکت کنندگان در برجام ازجمله ایران و سه کشور اروپایی به منظور حفظ توافق‌های موجود و تأمین شرایط برای اجرای کامل آن بر اساس تعهدات همه طرف‌های مساله و باتوجه به اصل اقدام متقابل که از ابتدای برجام بر آن پایه ریزی شده است، افزایش یابد.

در این دیدار همچنین خاطرنشان شد که چالش اصلی که مانع اجرای برجام می‌شود نقض و اخلال دائم اقدامات ازسوی آمریکا است.

مقامات، دیپلمات‌ها، سناتورها و نمایندگان پارلمان روسیه از دو روز گذشته با توجه به اقدامات جدید تهران در خصوص کاهش تعهدات داوطلبانه خود، ضمن حمایت از ایران در برجام و درک اقدامات تهران برای حفظ توافق هسته‌ای با توجه به خروج غیرقانونی و یکطرفه آمریکا از آن، از نگرانی خود مبنی بر بدتر شدن وضعیت پیرامون توافق هسته‌ای سخن گفتند و خواستار خویشتنداری تهران شدند.

کم کاری اروپا در ماه‌های گذشته و اجرایی نشدن اینستکس بارها مورد انتقاد مقامات رسمی جمهوری اسلامی ایران، چین و روسیه قرار گرفته است.

تهران روز یکشنبه ۱۵ تیرماه اعلام کرد که قصد دارد سطح غنی سازی اورانیوم خود را به فراتر از سقف تعیین شده در برجام افزایش دهد که با واکنش منفی کشورهای اروپایی طرف ایران در این توافقنامه روبه رو شد.

گام دوم ایران برای کم کردن از تعهدات برجامی روز ۱۵ تیرماه اجرایی شد تا پاسخی به اهمال کاری های اروپا باشد. این در حالی است که ایران به برداشتن گام سوم پس از ۶۰ روز هشدار داده است.

غنی سازی ایران حد مجاز خود بر اساس توافق برجام یعنی ۳.۶۷ درصد را گذراند. این اقدام در چارچوب گام دوم ایران برای کاهش تعهدات برجامی خود در مقابل بدعهدی طرف‌های برجام و برآورده نکردن خواسته‌های ایران انجام شده است.

نخستین گام جمهوری اسلامی ایران هم ۶۰ روز پیش و در قالب افزایش میزان تولید اورانیوم البته در همان سطح ۳.۶۷ درصد بود که در روزهای گذشته از مرز ۳۰۰ کیلو گرم گذشته است. حالا ایران هشدار داده در صورت برآورده نشدن مطالبات ایران و تداوم بی توجهی طرف‌های برجام به تعهدات خود به خصوص در تسهیل فروش نفت و انتقال مالی گام سوم خود را ۶۰ روز دیگر برمی‌دارد.