درگذشتِ الکساندر تورووتس، ایران‌شناسی که تاریخ مریوان زیر پایش بود+عکس
محمد معصومیان – دوست و همکار تورووتس توضیح داد: «الکساندر تورووتس» که تحصیلات دانشگاهی خود در رشته باستان‌شناسی از بروکسل بلژیک آغاز و مدرک دکترای خود در این رشته را از دانشگاه از سوربن پاریس گرفت. او باستان شناسی بود که به واسطه‌ی سال‌ها پژوهش در محوطه‌های تاریخی در قبل و بعد از انقلاب اسلامی، علاوه بر فعالیت در این حوزه، در ایران‌شناسی نیز مقالات متعددی منتشر کرد. در ۳۱ خرداد امسال به دلیل سرطان دستگاه گوارش در گذشت، اما خانواده‌ی وی در یکی دو روز گذشته خبر وی را به دوستان و تیم باستان‌شناسی «زردویان» در ایران اطلاع دادند.
این دانشجو دکتری باستان شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه «تورووتس» متخصص معماری عصر آهن بود و تمرکز اصلی او در طول چند سال گذشته بیشتر، روی مسیرها، راه‌ها و مطالعات دوره‌ی آشوری بود، ادامه می‌دهد: او در مطالعات خود، مسیرها و راه‌های آشوری را که ورود به ایران از کدام گذرگاه‌ها انجام می‌شده و ارتباط‌های ایران در عصر «آهن 3» را مورد مطالعه قرار می‌داد، همچنین آخرین کار میدانی او در سال ۹۶ در مریوان به همراه من در «گورستان پارتی زردویان در مریوان بود.
او با تاکید بر این که این باستان شناس بلژیکی، بعد از انجام مطالعات مختلف در این محوطه‌ی تاریخی در مریوان، برای تکمیل مطالعات خود چند بار دیگر نیز به ایران سفر کرده بود و نتایج آن‌ها را همچنین در سنندج به من ارائه داده بود، می‌افزاید: تورووتس در آخرین همایش باستان شناسی که سال ۲۰۱۸ در مونیخ شرکت کرد در همایش باستان‌شناسی ایکانه درباره‌ی نتایج این کاوش‌هایش در مریوان صحبت کرده بود.
وی با اشاره به اینکه تورووتس قصد داشت برای انجام مطالعات بیشتر در قالب یک پروژه به آذربایجان سفر کند و با عده‌ای آذری زبان کار مشترکی داشته باشد، ادامه می‌دهد: اما بیماری به وی اجازه انجام این کار را نداد. هر چند گاها خبر می‌رسد حال او بهتر شده است و ما امیدوار بودیم فصل جدیدی از مطالعات‌مان را در این محوطه را آغاز کنیم، حتی وی قول داده بود تا پاییز امسال به ایران برگردد و در دو همایش «باستان‌شناسان جوان» و «اولین دوره همایش سنندج عصر آهن شمال غرب ایران» شرکت کند.
معصومیان با اشاره به علاقمندی زیاد ورووتس به ایران و ارتباط عاطفی ویژه‌ای که او با ایرانی‌ها داشت، به نقل از «سجاد علی‌بیگی» - عضو هیات علمی گروه باستان شناسی دانشگاه رازی- درباره‌ی الکساندر ورووتس گفت: «او مقالات متعددی درباره باستان‌شناسی ایران نوشت، متخصص معماری عصر آهن بود و مطالعات او درباره‌ی باستان‌شناسی در این دوره بود. او همچنین مطالعات موردی روی مهرهای «کل‌نسار»، «سفال‌های گورستان ب سیلک»، معماری «چغازنبیل» و معماری «اورارتویی روی محوطه معبد مرکزی نوشیجان» داشت.
همکار تورووتس در محوطه‌ی تاریخی «زردویان» مریوان با اشاره به اینکه این باستان‌شناسِ بلژیکی مدیر داخلی مجله ایرانیکا بود، اظهار می‌کند: او عمیقا ایران را دوست داشت و کسی بود که در این سال‌ها تلاش کرد تا چراغ ایران شناسی در دانشگاهی در بلژیک روشن بماند، امروز با نبود او دچار فقدانی شده‌ایم که ممکن است تلاش‌های او در گذشته در حوزه ایران‌شناسی در این کشور را با قدری مشکل مواجه کند.
