موبایل به‌دست‌ها در کنسرت و تئاتر به دنبال چه هستند؟
به جرات می‌توان گفت یکی از فاخرترین کنسرت‌های موسیقی در چندسال اخیر کنسرت‌های کیوان کلهر در تهران بود که با استقبال بالای مخاطبان موسیقی در ایران همراه شد. در متن این کنسرت‌ها و در نمونه‌های مشابه مانند کنسرت علیرضا قربانی که لحظه‌های زیبایی از هنر رقم می‌خورد، بودند تعداد زیادی از تماشاگران که لحظه و میل به تماشا را رها کرده بودند و در حال لایو گرفتن و استوری گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی خصوصا اینستاگرام بودند. رفتاری که انتقادات زیادی را روانه این افراد در شبکه‌های اجتماعی کرد.
اگر شما جزو موبایل به دست‌هایی نباشید که به کنسرت خواننده‌ها یا گروه‌های موسیقی می‌روید؛ قطعا دیده‌اید کسانی را که از اول تا آخر گوشی‌های‌شان رسالت فیلم گرفتن از کنسرت را برعهده گرفته‌اند و اگر اغراق نکرده باشیم از اول تا آخر کنسرت در حافظه موبایل‌شان ذخیره می‌کنند. حتی باز هم اگر شما جزو این دسته نباشید؛ عده‌ای هستند که همزمان در فضای مجازی مشغول لایو گرفتن‌اند و به صورت آنلاین آنچه تماشا می‌کنند را از زاویه دیدشان در اختیار دنبال‌کننده‌هایشان قرار می‌دهند و برخی دیگر هم پشت سر هم از لحظه‌هایی که در سالن کنسرت‌اند استوری‌هایی می‌گذارند که اگر از ابتدا تا انتهای آن را ببینید کم از لایو نداشته و تمام لحظه لحظه‌های کنسرت را پوشش داده‌اند.
این رفتار فقط محدود به ایران نیست!
البته چنین رفتاری تنها از تماشاگران ایرانی حاضر در سالن‌های کنسرت سر نمی‌زد. بلکه در تمام کشورها چه توسعه یافته و چه جهان سوم، تماشاگرانی هستند که به کنسرت‌های گوناگون می‌روند و گوشی‌های‌شان لحظه‌ای از فیلم گرفتن متوقف نمی‌شود. موبایل به دستانی که به اعتقاد بسیاری باعث می‌شود تا چنین افرادی نتوانند از موقعیتی که هستند نهایت لذت و بهره را برده و به جای آنکه تماشگران خوبی در آن لحظه باشند دوست دارند نمایشگران خوبی تلقی شوند که توانسته‌اند لحظه حضورشان در موقعیتی خاص را به ثبت برسانند و آن را به دیگران نیز نشان دهند.
محدود کردن وسعت نگاه در چهارگوشه صفحه موبایل
در صورتی که همین افراد بابت حضورشان در کنسرت هزینه کرده‌اند و بلیت‌هایی بین 60 تا ۴۰۰ هزار تومان یا حتی بالاتر پرداخت کرده تا بر روی صندلی سالن کنسرت بنشینند؛ اما به جای آنکه از موقعیت به دست آمده و فضایی که در اختیار دارد به صورت شخصی بهره برده و تجربه‌ای ناب را برای خود ثبت کند؛ تمام نگاه و فکر و ذکرش بر روی مانتیور گوشی‌اش است که افق دید او را به کم‌تر از 5 اینچ رسانده است!
اتفاقی که از دیدگاه روانشناسی، روانپزشکی و جامعه‌شناسی نیز مورد بررسی قرار گرفته. بررسی‌هایی که البته به جای آنکه فرد را مورد نقد قرار دهند چنین رفتاری که برآمده از درون افراد است مورد نقد و بررسی قرار گرفته شده است.
این میل از کجا می‌آید؟
به طوری که امیرحسین جلالی، روانپزشک در این زمینه معتقد است فرد به قیمت به دست آوردن میل نمایشگری امکان تماشاگری را از خود می‌گیرد. چون می‌خواهد موقعیتی که در آن قرار گرفته است را به دیگران نیز نشان دهد تا در نهایت خودش را نشان داده باشد. اما در حقیقت امکان چنین کاری موجب می‌شود تا موقعیت تماشاگری از او گرفته شود.
این در حالیست که جلالی به این نکته نیز تاکید دارد یکی از قابلیت‌های روانی انسان‌ها که باید آن را کشف کرده و یافت امکان مشاهده‌گری و تماشاگری است. به گونه‌ای که اگر فردی تماشاگر خوبی باشد می‌تواند از آن بهره بسیاری ببرد. چون نخستین اتفاقی که برای او می‌افتد این است که امکان تماشای درون خود را نیز به مرور زمان به دست خواهد آورد. امکانی که در زندگی می‌تواند نقش مهم و تاثیرگذاری داشته باشد.
به باور این روانپزشک اصولا اگر کسی موقعیت را به جای آنکه تماشا کند ثبت کند؛ قاعدتا امکان تجربه کردن از او گرفته می‌شود و امکان آموختن در او بسیار اندک خواهد شد: «وقتی یک قطعه موسیقی را گوش می‌کنیم چه در بعد شادی، چه در بعد تعمق‌بخش، چه در بخش احساسات و... آنچه درون‌مان رخ می‌دهد درون ما را آگاه می‌کند؛ اما وقتی در این موقعیت به جای تماشا کردن شروع به فیلم گرفتن کنیم عملا امکان همه آنها را از خود گرفته‌ایم. درصورتی که کنسرت آمدن بهترین زمان تماشاگری است که با فیلم گرفتن‌های دائمی، خود را از داشتن این تجربه محروم کرده‌ایم.»
لحظه را دریاب
به نظر می‌رسد بهتر باشد تمرین کنید وقتی به کنسرت می‌روید موبایل‌تان در کیف و جیب‌تان قرار گیرد و با چشم‌تان نظاره‌گر آنچه برایش هزینه کرده‌اید بنشینید. در این شرایط شما لحظه را دریافته‌اید و لذتی که می‌برید شاید زمانی که تمام توجه‌تان به فیلم گرفتن است خود را از آن محروم کرده‌اید. پس موبایل‌ات را کنار بگذار و لحظه را دریاب.
