علیرضا پناهیان در مراسم سالگرد سی و هشتمین سال تاسیس دانشگاه امام صادق (ع) ضمن تبریک به مناسبت ایام ولادت با سعادت پیامبر اکرم (ص) و امام جعفر صادق (ع) گفت: ادبیات نو و تولید ادبیات نو نیاز هر زمانی است. عواملی موجب میشود که الفاظ جدیدی به میدان بیایند یا الفاظ تغییر معنی پیدا کنند. گاهی برای اینکه تفاهم بهتر صورت بگیرد نیاز به ادبیات نو داریم. در جامعه خودمان با برخی مفاهیم مرتبط هستیم که وارداتی هستند و کسانی این اصطلاحات را جعل کردند. در حالیکه ما با این اصطلاحات زندگی میکنیم. هنگامی که از ادبیات درست استفاده نکنیم نمیتوانیم درست فکر کنیم و درست گفتوگو کنیم.
وی افزود: برخی معانی هستند که به شدت غریب ماندهاند، مثال میزنم کلمه تربیت که اکنون از آن استفاده میشود در قدیم به معنی کنونی از آن استفاده نمیکردند. یعنی نمیگفتند انبیاء مربیان جامعه هستند چرا که تربیت در واقع برای طفل شیرخوار استفاده میشود. واژه پرورش نیز اینگونه است. برای مثال میگویند پرورش اندام، تربیت و پرورش را برای موجودی ذی شعور استفاده میکنند اما این در حالیست که برخی اکنون این موارد را برای انسان نیز استفاده میکنند.
پناهیان تصریح کرد: یا برای مثال واژه ادب جایگاه والایی دارد ولی اکنون از آن برای نام مکانی که بزهکاران را نگهداری میکنند استفاده میشود. در واقع موضوع فقط بر سر کلمه نیست بلکه اینها بار معنایی دارند. یکی از مفاهیمی که خیلی غریب است کسی برایش تلاشی نمیکند و کم کم ارزش خود را از دست میدهد مفهوم حکمت است. در حالیکه این مفهوم در قرآن جایگاه روشنی دارد. در واقع اگر کسی حکمت نداشته باشد، اگر قرآن را هم به او یاد بدهیم دستورات دینی را جابجا استفاده میکند و اولویت را متوجه نمیشود. خوارج نیز همین گونه بودند که آیات قرآن را غیر حکیمانه استفاده میکردند. حکمت قدرت تشخیص مصداق دارد و اولویتها را در مقام عمل روشن میکند. بدون حکمت به سراغ مسائل دینی برویم چیزی جز مسائل جزئی عایدمان نخواهد شد.
وی متذکر شد حتما جذب دانشگاه امام صادق (ع) گزینشی است اما نمیدانم موازین این گزینش چگونه است. پیشنهاد میدهم کسی که بوی حکمت از او به مشام نمیرسد و مشخص است که حکیم نخواهد شد را راه ندهید. چون هر چه دانش به او بدهید مانند آقای منتظری میشود که میخواهد امام را به قتل برساند. این در حالیست که او با سوادترین فقیه حوزه بود. کسی که بدون حکمت با سواد شود خطرناک است. در روز روشن میگویند ولایت فقیه در فقه نیست. به همین دلیل باید توجه کنیم حکمت مشکل را حل میکند. نباید تعهد و تخصص را از هم جدا کنیم. وقتی تخصص میخواهیم باید توجه کنیم که به غیر از حکیم به تخصص نمیرسد.
پناهیان در بخش دیگری از اظهارات خود عنوان کرد: در روسیه در دانشگاه عالی تربیت کشیشها برنامهای اجرا میکردند. کشیشهای محصل حضور داشتند و یک نفر پاهای آنها را شستشو میداد. مگر چگونه میشود این کار را در حوزه راه بیندازیم، پا شستن کار خوبی است. تا پای رفیق خودت را نشویی کار انجام نمیشود این را شاهد بودم که این موضوع اثر وضعی خاصی دارد.
وی ادامه داد: حکمت بدون تهذیب نفس نمیشود، چرا که تهذیب نفس جزو مراحل حکمت است. برای مثال از دانشجویی پرسیدند که چرا توالت میشویی؟ قصد داشت تا با تهذیب نفس به موفقیتهایی در فعالیتهای پژوهشی خود دست پیدا کند.
وی با اشاره به کارنامه سیاسی و فقهی آیت الله مهدوی کنی، گفت: پدرم در آن زمان در جنوب شهر در بخشی مسئول کمیته بود و من ارتباطی اجمالی با این عالم عالیقدر داشتم. شاهد بودم که این عالم دینی در آن زمان که مسئول کمیتههای انقلاب بودند در سالهای حساس ترور چگونه امنیت کشور را تامین میکردند که پس از مدتی نیز وزیر کشور بودند و پس از آن دانشگاه امام صادق (ع) را تاسیس کردند.
وی اضافه کرد: دلیل بسیاری از مشکلات کشور نبود دانش است. دانش اداره کشور هنوز به خوبی تولید نشده است. ما مبانی و متون ارزشمندی داریم اما تولید دانش از این مبانی قوی که هنوز انجام نشده کاری است که باید صورت پذیرد. شیوه اداره کشور شیوه غربی است و مبانی نیز مبانی اسلامی است. اینها با هم سازگاری ندارند، دانش که باشد اختلافات بیخود سیاسی حل میشود. بسیاری از بازیهای سیاسی کشور از سر جهل است. دانش که باشد دیگر این موارد وجود نخواهد داشت.