آداب و رسوم جالب نوروزی در کشورهای آسیایی

می گویند سه هزار سال است که از تاریخ به وجود آمدنش می گذرد اما هیچ کس تا به حال نتوانسته تاریخ دقیق این جشن فراگیر و زیبا را کشف کند. نوروز به حدی آشکار است که حتی اگر سفره هفت سین هم برایش چیده نشود، باز هم شکوفه ها و عطر درختان اجازه نمی دهند آن را نادیده گرفت.

بسیاری از کشورهای آسیایی در آغاز فصل بهار، نوروز را به آداب و رسوم خودشان جشن می گیرند. برای هر کسی جالب است تا در این فصل جادویی در مسیر دیبای آسیا حرکت کند و رنگ به رنگ، این جشن باستانی را تماشا کند. همین حالا جهت مشاهده بهترین تورهای نوروزی اینجا را کلیک کنید.

ردپای نوروز در کشورهای آسیایی

شکل گرفته از قله های برف گرفته کوه های بهشت در آسیای مرکزی در خط جنوبی این قاره، دو دسته از سوارکاران مرد با لباس های رنگارنگ و پاکیزه، و با لب هایی خندان در زمین مرکزی اسب دوانی گرد هم می آیند. سوارکاران قرقیزستانی که در این میدان جمع شده اند، سن و سال زیادی ندارند و طراوت جوانی در برق چشم های شان پیدا است. با تکانی به اسب های شان، داد می زنند: « هی! » و در یک چشم به هم زدن خاک نم خورده کوهستان بیشکک به هوا بلند می شود و اولین مسابقات محلی کوک بُرو (Kok_Boru) یا به اصطلاح مسابقات بزکشی در میان جوانان قرقیزستان آغاز می شود؛ قاعده بازی به این صورت است که در میان دو تیم یک بز مرده وجود دارد که هر گروه سعی دارد این بز را از گروه دیگری بقاپد و با پاس کاری، آن را به دروازه ی گودال گونه ی تیم مقابل برساند و بز را به مانند گل زدن در فوتبال، به گودال رقیب بیاندازد. در یک صحنه پر هیاهو می توان کشورهای آسیایی را دید که از اول نوروز، به مدت یک هفته، با جشن شروع می کنند و با اجراها و مسابقات و آتش بازی ها و سرآخر، گشت و گذارهای نوروزی، این جشن باستانی را به پایان می رسانند.

پرده گشایی از نوروز با همت سازمان جهانی یونسکو

کمی دیر بود اما بالاخره به رسمیت شناخته شد. در زمانی که کشورهای غربی، در حال معرفی نوروز به عنوان یکی از تازه ترین جشن های سالانه در جهان بود، سازمان جهانی یونسکو این جشن را با پانزده هزار سال قدمت، به رسمیت شناخت و آن را در فهرست میراث فرهنگی ناشناخته جهان به ثبت رساند. نوروز را در لغت New Day یا همان روز نو در این فهرست ثبت کرده‌اند و شکل‌های مختلف اسم آن را این گونه یادداشت کرده اند؛ Navruz در ازبکستان، Nauryz در قزاقستان، Novruz در میان ترکمن ها، Nooruz در قرقیزستان و Nauroz در زبان فارسی دری! نوروز پایان زمستان است و شروع شکوفایی دوباره ی طبیعت! همگامی یک جشن انسانی با طبیعت به معنای طبیعت دوستی قومی که آن را جشن می گیرند به حساب می آید. در حال حاضر، جشن های جدید، پیشتاز جشن های سنتی هستند. و این اتفاق به این دلیل افتاده که مسابقات ملی مختص به جشنی مانند نوروز، کم تر مورد توجه قرار گرفته اند.

تاریخچه نوروز در کشورهای آسیایی

این جشن، اصلا، به جشن های سالیانه ی زرتشتیان برمی گردد. زرتشتیان ایران در علم ستاره شناسی، یکی از مهدهای تاثیرگذار به حساب می آید و همین پیشینه ی پر افتخار علمی باعث شد تا دانشمندی ایرانی به نام ابوریحان بیرونی، تقویم شمسی را اختراع کند و با محاسبه ای درست، دقیق ترین تقویم را در جهان تنظیم کند. تقویم ایرانیان که به تقویم جلالی نیز معروف است، به خوبی می تواند تاریخ دقیق حلول طبیعت را به ما نشان دهد. در زمانی که بسیاری از کشورهای آسیایی مانند قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان، مغولستان و زمین های ترکمن همگی جزیی از خاک ایران بوده اند، نوروز به صورت یکپارچه در سراسر این ولایات جشن گرفته می شده است. امروز هم که سالیان سال است از جدا شدن این قسمت ها از ایران و مستقل شدن شان به عنوان کشورهای مستقل می گذرذ، باز جشن نوروز در آن ها جشن گرفته می شود و به عنوان تحویل تاریخ سال، به شمار می رود. ریشه باستانی نوروز همچنان از بازی های جوانان تاجیک، ازبک و قرقیز پرخون است و از رشته کوه های بهشت تا دریاچه آرال یا همان دریاچه خوارزم جریان دارد. همین حالا جهت مشاهده تور دوشنبه تاجیکستان اینجا را کلیک کنید.

از سمنو پزان تا قاشق‌زنی

شاید برای بسیاری از ما که در ایران زندگی می کنیم این نکته حیرت انگیز باشد که سمنو پزان در کشورهای فارسی زبان مانند ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان نیز اجرا می شود. در ایران تنها چند خانم دور هم جمع می شوند و در یک بعدازظهر، مشغول پختن این خوراکی خوشمزه و مقوی می شوند. اما در کشورهایی که نام بردیم، اوضاع کمی متفاوت است؛ در این کشورها، معمولا افراد، پختن سمنو را همراه با بازی های گروهی و رقص و آوازهای محلی انجام می دهند. عده ای به بازی تیله بازی مشغول می شوند و عده ای دیگر در مسابقات اسب دوانی نوروزی شرکت می کنند. سمنو از جوانه گندم درست می شود و برای به دست آوردن آن زحمات زیادی کشیده می شود و به همین جهت، به خاطر این نعمت آسمانی، عده زیادی در مراسم سمنو پزان به پایکوبی می پردازند و دعاهای دسته جمعی در حمد خدا می خوانند. مراسم قاشق زنی هم با کمی تفاوت از مراسم قاشق زنی ما نیز در این کشورها انجام می شود؛ در مراسم قاشق زنی ما، معمولا جوانان، پارچه ای بر روی صورت خود می اندازند و با کوبیدن قاشق با ظرفی مسی به درب خانه ها می روند و از صاحب خانه آجیل مشکل گشا طلب می کنند. در کشورهای فارسی زبان دیگر اما با پرتاب شال کمرشان به داخل خانه همسایه از او می خواهند تا مقداری آجیل و شیرینی به شال ببندند و باز به بیرون پرتاب کنند و فرد گیرنده شال برای آن خانه دعای خیر می کند. قاشق زنی در این کشورها بیش تر از یک رسم، یک نوع بازی محلی به حساب می آید که بعد از دریافت آجیل از خانه ها، جوانان با بازی شال اندازی مشغول می شوند و سرنهایت، مقدار زیادی آجیل نصیبش می شود.

نوروز با سفره‌های رنگارنگ

دست آخر، هر کس که بازی کرده باشد، هر کس که در پخت سمنو کمک کرده باشد و هر کس که فعالیتی نوروزی در جشن نوروز انجام داده باشد، مستحق خوردن غذایی خوشمزه است. ظهر نوروز را سفره ای رنگارنگ از غذاهای خوشمزه تشکیل می دهد؛ انواع پلوهای خوشمزه و لذیذ به همراه بره کبابی و ماهی های سرخ شده، تمام هوا را پر می کند و هر کسی را از هر جایی از میادین شهر به سوی سفره می کشاند. سفره سنتی هفت سین هم که آن وسط خودنمایی می کند. در بعضی از کشورها، این سفره، هفت شین نام دارد و اعضای آن از شربت، شیر، شیرینی، شکر، شمع، گیاهی به نام شونا و شمبلیله تشکیل می شوند.

منبع: eligasht.com