حسن روحانی در جمع خبرنگاران:
امیدوارم تخریب‌های انتخاباتی تکرار نشود!
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: دکتر حسن روحانی روز پنج شنبه پس از سخنرانی در مراسم افتتاحیه گردهمایی سراسری دبیران تشکیلات استانی حزب اعتدال و توسعه در یک کنفرانس مطبوعاتی شرکت کرد و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. او در این گفت و گو با خبرنگاران به سوالاتی پیرامون برخورد با دانشجویان، بررسی صلاحیت‌ها در شورای نگهبان، وضعیت بازداشت موسویان، موضع روسیه در مساله اتمام نیروگاه بوشهر، پرونده هسته‌ای و حضور خود در صحنه انتخابات مجلس هشتم پاسخ داد.
دکتر روحانی در پاسخ به سوال خبرنگار سیاسی آفتاب که از وی درباره حجم تخریب‌ها در جریان مبارزات انتخابی و اظهار نگرانی وی و همچنین پیش‌بینی وی از احتمال تکرار تجربه انتخابات ریاست جمهوری پرسید، چنین پاسخ داد: «ما امیدواریم آن تجربه تکرار نشود. همه امید ما این است که فضای سالم رقابت انتخاباتی حاکم گردد. از سویی پس از تاکید مقام معظم رهبری درباره تخریب‌ها و شایعه‌ها، قوه قضاییه باید خود را موظف به پیگیری بداند تا مجددا آن صحنه‌ها تکرار نشود. در شأن نظام جمهوری اسلامی نیست که در جریان مبارزات انتخاباتی اخلاق زیر پا گذاشته شود. شایستگی ما رقابت سالم سیاسی است. به خصوص ما که معتقد به اسلام بوده و پیرو مذهب شیعه هستیم باید بیش از دیگران به این مسایل اهتمام بورزیم. من باز هم امیدوارم در انتخابات‌های بعدی این تخریب‌ها دیگر وجود نداشته باشد.»
خبرنگار سیاسی آفتاب همچنین از دکتر روحانی پرسید، برخی رسانه‌ها و تریبون‌های خاص مدت تعلیق غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای در کشور در زمان مدیریت شما در پرونده هسته‌ای را با الفاظ نامناسبی چون «اعمال خائنانه» ارزیابی می‌کنند. می‌خواهم صریحا بفرمائید که آیا تعلیق غنی‌سازی پیشنهاد تیم هسته‌ای بود که به عنوان نظر کارشناسی به مقامات عالی ارائه داده شد و توانست آن‌ها را مجاب کند یا تصمیم نظام بود که تیم هسته‌ای تنها در مقام مجری سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی آن را اجرا کرد؟
روحانی در پاسخ به این سوال گفت: «استراتژی مسایل هسته‌ای در گذشته در اختیار تیم هسته‌ای نبوده و اکنون هم تعیین استراتژی در حوزه اختیارات تیم هسته‌ای نیست. تعیین استراتژی بر عهده سران نظام است. مقام معظم رهبری در این مورد تعبیری داشتند و فرمودند: «کلیه تصمیمات به طور جمعی اتخاذ شده است.» ما هیچ موردی بدون موافقت،کاری نکرده‌ایم و حتی در این موارد به موافقت شفاهی بسنده نکردیم و موافقت کتبی مقام معظم رهبری را درباره تمامی تصمیمات هسته‌ای گرفته‌ایم و آن‌گاه کارها را انجام دادیم. عده‌ای که این حرف‌ها را مطرح می‌کنند به دنبال اهداف دیگری هستند. مقام معظم رهبری همواره تاکید داشته‌اند که «تیم هسته‌ای هرگز از خط قرمز عبور نکرد.» در زمان پایان مسئولیت ما هم در دیداری که خدمت ایشان بودیم، فرمودند شما سربازان خط مقدم ما بودید. بالاترین مقام کشور، مقام معظم رهبری است و تصمیمات هسته‌ای هرگز تصمیمات یک فرد یا تیم هسته‌ای نبوده است.»
وی ادامه داد: توجه داشته باشید ما در برخی موارد حتی یک ثانیه تعلیق را نپذیرفتیم. مثلا فعالیت اراک را حتی یک ثانیه تعطیل نکردیم یا در تکمیل کار اصفهان در تمام مراحل حتی یک لحظه تعلیق را قبول نکردیم. من در آینده اگر فرصتی باشد مسایل را خواهم گفت. ما مجری بودیم. هر تصمیمی را نظام اخذ می‌کرد و می‌پذیرفت. در برخی موارد هم که تعلیق‌ها را پذیرفته‌ایم دوره‌ای بوده است. مثلا در سال 83 تعلیق قطعه و مونتاژ را قبول کردیم. بعد از آن شکستیم. دوباره شروع کردیم و ... بنابراین در بحث تعلیق و مسایل اساسی تصمیم فرد نبوده تا فرد بخواهد دفاع کند.»
وی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره کاندیداتوری خود در انتخابات مجلس هشتم گفت: «من هنوز تصمیمی در این مورد نگرفته‌ام. در مورد نیروهای معتدل البته اگر آن‌ها فعال باشند و دور هم جمع شوند خوشحال می‌شوم اما در این مورد مسئولیتی ندارم.»
مذاکره کننده سابق جمهوری اسلامی در پرونده هسته‌ای در پاسخ به سوالی درباره پرونده هسته‌ای گفت: «مسایل هسته‌ای را دیگر از من نپرسید، از مسئولان بپرسید.» اما در برابر اصرار خبرنگاران درباره اظهارنظر در این باره اظهار داشت: «آمریکا در پرونده هسته‌ای همواره رو در روی ما بوده است. البته در پشت پرده صهیونیست‌ها از آن‌ها حمایت می‌کردند. تصمیمات آمریکا به هر حال در شورای امنیت تاثیرگذار است. پیش از این هم چنین بوده است. به هر حال اگر فضای موجود میان ایران و آمریکا تلطیف شود در مسایل دیگر از جمله پرونده هسته‌ای موثر خواهد بود.»
روحانی در ادامه درباره مذاکرات ایران و آمریکا اضافه کرد: «توجه کنید که اکنون مذاکره‌ای میان و آمریکا در جریان نیست. این مذاکرات برای امنیت عراق است. ما پیش از این مذاکراتی با آمریکا در مورد افغانستان داشته‌ایم. از دید ما این مذاکرات در راستای امنیت عراق و کمک به دولت مالکی است. در این مسیر اگر ما بتوانیم به دولت قانونی عراق کمک کنیم کار مهمی انجام داده‌ایم.»
وی افزود: به هر حال ما که قسم نخورده‌ایم میان ما و آمریکا تا ابد رابطه‌ای برقرار نمی‌شود! ما همیشه روی حسن‌نیت آمریکا بحث و تردید داشته‌ایم وگرنه برای حل و فصل موضوع آمادگی کامل داریم. از سویی می‌توان امیدوار بود که این دیوار بی‌اعتمادی در جریان این گفت‌وگوها کوتاه‌تر شود.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره وضعیت حسین موسویان گفت: «لطفا در این مورد سکوت ما را نشکنید. من از ابتدا در این باره سکوت کرده‌ام و مصمم هستم که به سکوت خود ادامه دهم. ما منتظر بررسی‌های نهایی هستیم و بعد از اعلام نظر قوه قضاییه اگر لازم بود اظهارنظر می‌کنیم.»
وی همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره شخصیت حسین موسویان اضافه کرد: «شخصیت موسویان را لازم نیست من بگویم. شما بهتر می‌دانید. ایشان مدتی با آیت‌الله یزدی، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، آقای دکتر ولایتی کار کرده، مدتی مدیرکل اروپا و آمریکا بوده، مدتی سفیر ایران در آلمان بوده و مدتی نیز در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی مشغول بوده است. نیازی به معرفی نیست. بگذارید قوه قضاییه در این باره نظر بدهد. پیش‌داوری‌ها اغلب مشکل درست می‌کند. من هم اطلاعات حقوقی دارم و همه اطلاعات امنیتی. بگذاریم در این موضوع از قوه قضاییه پیشی نگیریم. قوه قضاییه هم حتما رسیدگی عادلانه‌ای را درباره این پرونده خواهد داشت.»
روحانی همچنین در بخش دیگری از این کنفرانس مطبوعاتی درباره تعویق افتتاح نیروگاه بوشهر اظهار داشت: «روسیه قرار بود که در سال 2005 بوشهر را راه‌اندازی کند. بعد از آن من سفری به مسکو داشتم و شخص آقای پوتین در حضور مسئولان اتمی روسیه قول داد که تا سال 2006 پروژه را راه‌اندازی کند. بعد گفتند سال 2007 و امروز هم می‌گویند 2008. گفته‌اند که مانع مشکلات مالی است. اما مشکل سیاسی است. روسیه همسایه مهم ماست. شاید اگر پرونده هسته‌ای مطرح نمی‌شد روس‌ها به عهد خود وفا می‌کردند. روسیه در معادلات سیاسی منافع خود را محاسبه می‌کند. اما روسیه به خصوص در شرایط موجود که با انگلستان و آمریکا اختلاف دارد باید ملاحظات سیاسی را کنار بگذارند. به نفع دو ملت است که این همکاری صورت بپذیرد و ما امیدواریم روسیه در تصمیم خود تجدیدنظر کند.»
او همچنین نقش لابی‌های ضد روسیه را در این پروسه موثر ارزیابی کرد.
دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی در ادامه در خصوص برخورد با دانشجویان و موضع وی با توجه به تاکید بر مواضع اعتدالی گفت: «ما اگر مساله‌ای داریم باید تلاش کنیم با حداقل هزینه آن را حل کنیم نه با حداکثر هزینه! در روز 18 تیرماه سال 80 عده زیادی دستگیر شدند. آن زمان ما بحث کردیم و به این نتیجه رسیدیم که نیازی نیست دادگاه‌ها در این مورد فعال شوند. کار را به کمیته‌های انضباطی سپردیم و آن‌ها رسیدگی کردند. من الان در جریان ریز ماجرای دانشجویان نیستم. ممکن است مسئولان هم اکنون فکرهایی برای اتمام ماجرا با حداقل هزینه کرده‌اند. اما ما می‌توانیم با هزینه کمتر ماجرا را حل و فصل کنیم.»
روحانی همچنین در خصوص شیوه تشخیص صلاحیت‌ها در شورای نگهبان افزود: «به نظر من ما مشکلی در قانون داریم که باید حل کنیم. برخی موارد تشخیص صلاحیت‌ها آسان است. اما گاهی واقعا ممکن نیست. مثل بحث التزام عملی. طبیعی است که در این موارد این دعواها رخ دهد. اگر در قانون‌گذاری موارد ابهام را حل کنیم و شفاف نمائیم کار نظارت شورای نگهبان هم راحت می‌شود و می‌تواند به تاکید رهبری درباره کنار گذاشتن مصلحت‌اندیشی و عمل بر مبنای قوانین عمل کند. ما نباید پیش‌داوری کنیم. تحریم انتخابات هم معنا ندارد. انتخابات از آن همه است. شورای نگهبان هم باید اقدامات خود را توضیح دهد.»
وی تصریح کرد: من پیشنهادی دارم که البته نظر شخصی من است. به نظر من بد نیست که شورای نگهبان سران احزاب و جناح‌ها را بخواهد و شیوه کارش را برای ایشان توضیح دهد. آن هم در سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی این اقدام می‌تواند مفید باشد.
دکتر حسن روحانی در پایان در پاسخ به سوالی درباره برخوردهای اخیر با رسانه‌ها و روزنامه‌ها در آستانه انتخابات مجلس هشتم نیز گفت: «در زمان انتخابات اتفاقا باید با تسامح بیشتری برخورد کنیم. من نمی‌گویم رسانه‌ای اگر تخلفی کرده قانون اجرا نشود. اما به جای آن که در آستانه انتخابات فشارها و برخوردها را بیشتر کنیم به نظر من باید در این روند معکوس شود.
آفتاب: دکتر حسن روحانی روز پنج شنبه پس از سخنرانی در مراسم افتتاحیه گردهمایی سراسری دبیران تشکیلات استانی حزب اعتدال و توسعه در یک کنفرانس مطبوعاتی شرکت کرد و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. او در این گفت و گو با خبرنگاران به سوالاتی پیرامون برخورد با دانشجویان، بررسی صلاحیت‌ها در شورای نگهبان، وضعیت بازداشت موسویان، موضع روسیه در مساله اتمام نیروگاه بوشهر، پرونده هسته‌ای و حضور خود در صحنه انتخابات مجلس هشتم پاسخ داد.دکتر روحانی در پاسخ به سوال خبرنگار سیاسی آفتاب که از وی درباره حجم تخریب‌ها در جریان مبارزات انتخابی و اظهار نگرانی وی و همچنین پیش‌بینی وی از احتمال تکرار تجربه انتخابات ریاست جمهوری پرسید، چنین پاسخ داد: «ما امیدواریم آن تجربه تکرار نشود. همه امید ما این است که فضای سالم رقابت انتخاباتی حاکم گردد. از سویی پس از تاکید مقام معظم رهبری درباره تخریب‌ها و شایعه‌ها، قوه قضاییه باید خود را موظف به پیگیری بداند تا مجددا آن صحنه‌ها تکرار نشود. در شأن نظام جمهوری اسلامی نیست که در جریان مبارزات انتخاباتی اخلاق زیر پا گذاشته شود. شایستگی ما رقابت سالم سیاسی است. به خصوص ما که معتقد به اسلام بوده و پیرو مذهب شیعه هستیم باید بیش از دیگران به این مسایل اهتمام بورزیم. من باز هم امیدوارم در انتخابات‌های بعدی این تخریب‌ها دیگر وجود نداشته باشد.»
خبرنگار سیاسی آفتاب همچنین از دکتر روحانی پرسید، برخی رسانه‌ها و تریبون‌های خاص مدت تعلیق غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای در کشور در زمان مدیریت شما در پرونده هسته‌ای را با الفاظ نامناسبی چون «اعمال خائنانه» ارزیابی می‌کنند. می‌خواهم صریحا بفرمائید که آیا تعلیق غنی‌سازی پیشنهاد تیم هسته‌ای بود که به عنوان نظر کارشناسی به مقامات عالی ارائه داده شد و توانست آن‌ها را مجاب کند یا تصمیم نظام بود که تیم هسته‌ای تنها در مقام مجری سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی آن را اجرا کرد؟
روحانی در پاسخ به این سوال گفت: «استراتژی مسایل هسته‌ای در گذشته در اختیار تیم هسته‌ای نبوده و اکنون هم تعیین استراتژی در حوزه اختیارات تیم هسته‌ای نیست. تعیین استراتژی بر عهده سران نظام است. مقام معظم رهبری در این مورد تعبیری داشتند و فرمودند: «کلیه تصمیمات به طور جمعی اتخاذ شده است.» ما هیچ موردی بدون موافقت،کاری نکرده‌ایم و حتی در این موارد به موافقت شفاهی بسنده نکردیم و موافقت کتبی مقام معظم رهبری را درباره تمامی تصمیمات هسته‌ای گرفته‌ایم و آن‌گاه کارها را انجام دادیم. عده‌ای که این حرف‌ها را مطرح می‌کنند به دنبال اهداف دیگری هستند. مقام معظم رهبری همواره تاکید داشته‌اند که «تیم هسته‌ای هرگز از خط قرمز عبور نکرد.» در زمان پایان مسئولیت ما هم در دیداری که خدمت ایشان بودیم، فرمودند شما سربازان خط مقدم ما بودید. بالاترین مقام کشور، مقام معظم رهبری است و تصمیمات هسته‌ای هرگز تصمیمات یک فرد یا تیم هسته‌ای نبوده است.»
وی ادامه داد: توجه داشته باشید ما در برخی موارد حتی یک ثانیه تعلیق را نپذیرفتیم. مثلا فعالیت اراک را حتی یک ثانیه تعطیل نکردیم یا در تکمیل کار اصفهان در تمام مراحل حتی یک لحظه تعلیق را قبول نکردیم. من در آینده اگر فرصتی باشد مسایل را خواهم گفت. ما مجری بودیم. هر تصمیمی را نظام اخذ می‌کرد و می‌پذیرفت. در برخی موارد هم که تعلیق‌ها را پذیرفته‌ایم دوره‌ای بوده است. مثلا در سال 83 تعلیق قطعه و مونتاژ را قبول کردیم. بعد از آن شکستیم. دوباره شروع کردیم و ... بنابراین در بحث تعلیق و مسایل اساسی تصمیم فرد نبوده تا فرد بخواهد دفاع کند.»
وی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره کاندیداتوری خود در انتخابات مجلس هشتم گفت: «من هنوز تصمیمی در این مورد نگرفته‌ام. در مورد نیروهای معتدل البته اگر آن‌ها فعال باشند و دور هم جمع شوند خوشحال می‌شوم اما در این مورد مسئولیتی ندارم.»
مذاکره کننده سابق جمهوری اسلامی در پرونده هسته‌ای در پاسخ به سوالی درباره پرونده هسته‌ای گفت: «مسایل هسته‌ای را دیگر از من نپرسید، از مسئولان بپرسید.» اما در برابر اصرار خبرنگاران درباره اظهارنظر در این باره اظهار داشت: «آمریکا در پرونده هسته‌ای همواره رو در روی ما بوده است. البته در پشت پرده صهیونیست‌ها از آن‌ها حمایت می‌کردند. تصمیمات آمریکا به هر حال در شورای امنیت تاثیرگذار است. پیش از این هم چنین بوده است. به هر حال اگر فضای موجود میان ایران و آمریکا تلطیف شود در مسایل دیگر از جمله پرونده هسته‌ای موثر خواهد بود.»
روحانی در ادامه درباره مذاکرات ایران و آمریکا اضافه کرد: «توجه کنید که اکنون مذاکره‌ای میان و آمریکا در جریان نیست. این مذاکرات برای امنیت عراق است. ما پیش از این مذاکراتی با آمریکا در مورد افغانستان داشته‌ایم. از دید ما این مذاکرات در راستای امنیت عراق و کمک به دولت مالکی است. در این مسیر اگر ما بتوانیم به دولت قانونی عراق کمک کنیم کار مهمی انجام داده‌ایم.»
وی افزود: به هر حال ما که قسم نخورده‌ایم میان ما و آمریکا تا ابد رابطه‌ای برقرار نمی‌شود! ما همیشه روی حسن‌نیت آمریکا بحث و تردید داشته‌ایم وگرنه برای حل و فصل موضوع آمادگی کامل داریم. از سویی می‌توان امیدوار بود که این دیوار بی‌اعتمادی در جریان این گفت‌وگوها کوتاه‌تر شود.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره وضعیت حسین موسویان گفت: «لطفا در این مورد سکوت ما را نشکنید. من از ابتدا در این باره سکوت کرده‌ام و مصمم هستم که به سکوت خود ادامه دهم. ما منتظر بررسی‌های نهایی هستیم و بعد از اعلام نظر قوه قضاییه اگر لازم بود اظهارنظر می‌کنیم.»
وی همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره شخصیت حسین موسویان اضافه کرد: «شخصیت موسویان را لازم نیست من بگویم. شما بهتر می‌دانید. ایشان مدتی با آیت‌الله یزدی، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، آقای دکتر ولایتی کار کرده، مدتی مدیرکل اروپا و آمریکا بوده، مدتی سفیر ایران در آلمان بوده و مدتی نیز در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی مشغول بوده است. نیازی به معرفی نیست. بگذارید قوه قضاییه در این باره نظر بدهد. پیش‌داوری‌ها اغلب مشکل درست می‌کند. من هم اطلاعات حقوقی دارم و همه اطلاعات امنیتی. بگذاریم در این موضوع از قوه قضاییه پیشی نگیریم. قوه قضاییه هم حتما رسیدگی عادلانه‌ای را درباره این پرونده خواهد داشت.»
روحانی همچنین در بخش دیگری از این کنفرانس مطبوعاتی درباره تعویق افتتاح نیروگاه بوشهر اظهار داشت: «روسیه قرار بود که در سال 2005 بوشهر را راه‌اندازی کند. بعد از آن من سفری به مسکو داشتم و شخص آقای پوتین در حضور مسئولان اتمی روسیه قول داد که تا سال 2006 پروژه را راه‌اندازی کند. بعد گفتند سال 2007 و امروز هم می‌گویند 2008. گفته‌اند که مانع مشکلات مالی است. اما مشکل سیاسی است. روسیه همسایه مهم ماست. شاید اگر پرونده هسته‌ای مطرح نمی‌شد روس‌ها به عهد خود وفا می‌کردند. روسیه در معادلات سیاسی منافع خود را محاسبه می‌کند. اما روسیه به خصوص در شرایط موجود که با انگلستان و آمریکا اختلاف دارد باید ملاحظات سیاسی را کنار بگذارند. به نفع دو ملت است که این همکاری صورت بپذیرد و ما امیدواریم روسیه در تصمیم خود تجدیدنظر کند.»
او همچنین نقش لابی‌های ضد روسیه را در این پروسه موثر ارزیابی کرد.
دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی در ادامه در خصوص برخورد با دانشجویان و موضع وی با توجه به تاکید بر مواضع اعتدالی گفت: «ما اگر مساله‌ای داریم باید تلاش کنیم با حداقل هزینه آن را حل کنیم نه با حداکثر هزینه! در روز 18 تیرماه سال 80 عده زیادی دستگیر شدند. آن زمان ما بحث کردیم و به این نتیجه رسیدیم که نیازی نیست دادگاه‌ها در این مورد فعال شوند. کار را به کمیته‌های انضباطی سپردیم و آن‌ها رسیدگی کردند. من الان در جریان ریز ماجرای دانشجویان نیستم. ممکن است مسئولان هم اکنون فکرهایی برای اتمام ماجرا با حداقل هزینه کرده‌اند. اما ما می‌توانیم با هزینه کمتر ماجرا را حل و فصل کنیم.»
روحانی همچنین در خصوص شیوه تشخیص صلاحیت‌ها در شورای نگهبان افزود: «به نظر من ما مشکلی در قانون داریم که باید حل کنیم. برخی موارد تشخیص صلاحیت‌ها آسان است. اما گاهی واقعا ممکن نیست. مثل بحث التزام عملی. طبیعی است که در این موارد این دعواها رخ دهد. اگر در قانون‌گذاری موارد ابهام را حل کنیم و شفاف نمائیم کار نظارت شورای نگهبان هم راحت می‌شود و می‌تواند به تاکید رهبری درباره کنار گذاشتن مصلحت‌اندیشی و عمل بر مبنای قوانین عمل کند. ما نباید پیش‌داوری کنیم. تحریم انتخابات هم معنا ندارد. انتخابات از آن همه است. شورای نگهبان هم باید اقدامات خود را توضیح دهد.»
وی تصریح کرد: من پیشنهادی دارم که البته نظر شخصی من است. به نظر من بد نیست که شورای نگهبان سران احزاب و جناح‌ها را بخواهد و شیوه کارش را برای ایشان توضیح دهد. آن هم در سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی این اقدام می‌تواند مفید باشد.
دکتر حسن روحانی در پایان در پاسخ به سوالی درباره برخوردهای اخیر با رسانه‌ها و روزنامه‌ها در آستانه انتخابات مجلس هشتم نیز گفت: «در زمان انتخابات اتفاقا باید با تسامح بیشتری برخورد کنیم. من نمی‌گویم رسانه‌ای اگر تخلفی کرده قانون اجرا نشود. اما به جای آن که در آستانه انتخابات فشارها و برخوردها را بیشتر کنیم به نظر من باید در این روند معکوس شود.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید