حجت الاسلام مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، یکی از کاندیداهای انتخابات مجلس یازدهم است. وی در گفتگویی به مواردی پیرامون ترکیب سیاسی مجلس آینده، تشکیل فراکسیون اصلاح طلبان، اقلیت بودن اصلاح طلبان و استفاده از ابزارهای نظارتی و ... پرداخته است. بخشی از آن را در ادامه میخوانید.
چندین لیست از سوی جریان اصلاحطلب و اصولگرا برای انتخابات مجلس یازدهم معرفی شدهاند. پیشبینی شما از ترکیب سیاسی مجلس یازدهم چیست؟ اگر فرض شما بر این است که در مجلس آینده جریان اصلاحطلب در اقلیت خواهد بود، آیا از الان برنامهای طراحی کردهاید که یک اقلیت مؤثر در مجلس یازدهم باشید؟
تا جایی که بنده اطلاع دارم دو لیست عمده در جبهه اصلاحات وجود دارد؛ لیست کارگزاران سازندگی تحت عنوان «یاران هاشمی» و لیست احزاب اصلاحطلب تحت عنوان «ائتلاف برای ایران». حزب ندای ایرانیان هم تا الان لیست مستقلی نداده است. صحبت بود که چنین لیستی ارائه شود اما تا امروز ارائه نشده است. تا الان دو لیست از سوی اصلاحطلبان ارائه شده که موارد اختلاف این دو لیست حدود ۸-۷ مورد است که عمده آن افراد مشترکی هستند، اما در جبهه اصولگرایان لیستهای متعددی ارائه شده است.
پیشبینی بنده از ترکیب مجلس آینده مبتنی بر صحنهآرایی انتخابات با توجه به لیست نهایی تائید صلاحیتها است. نتیجه انتخابات بعد از رأیگیری مشخص میشود. متأسفانه در بسیاری از حوزههای انتخابیه، رقابت جدی بین اصولگرایان و اصلاحطلبان وجود ندارد. در برخی از حوزهها به هیچ عنوان فرد اصلاحطلبی، نامزد نشده است. وضعیت اصلاحطلبان و اصولگرایان در مورد معرفی افراد شاخص متفاوت است.
در جبهه اصولگرایان همه نیروهای اصلی و شاخص تائید صلاحیت و وارد رقابتهای انتخاباتی شدهاند اما در جبهه اصلاحطلبان به دلیل برخوردهای حذفی سالهای قبل، تعداد زیادی از نامزدها اساساً به میدان نیامده و ثبتنام نکردهاند. در ابتدا صحبت بود که افراد بیشتری ثبتنام کنند که ثبتنام نکردند. برخی از افراد نیز که ثبتنام کردند، رد صلاحیت شدند مانند آقای دکتر مطهری، صادقی و رحیمی یا برخی از استانداران پیشین. اما به هرحال در تهران، اصلاحطلبان توانستند لیستی را تنظیم کنند.
همه افراد شاخص و اصلی اصولگرایان اعم از پایداریها و ائتلاف در رقابت انتخاباتی حضور دارند. باید دید در میدان عمل در روزهای آینده صحنه انتخابات به چه سمت و سویی میرود. اصلاحطلبان مطمئناً در مجلس آینده دارای اقلیت خواهند بود و در خوشبینانهترین حالت، ممکن است به لحاظ تعداد، یک فراکسیون قوی تشکیل دهند.
تلاش ما این است که هر تعداد از اصلاحطلبان که به مجلس راه یافتهاند با یک سازماندهی خوب و با استفاده از تجربیات فراکسیونهای مجالس قبل بتوانند به صورت قوی ظاهر شوند. در مجلس پنجم، فراکسیون اقلیت اصلاحطلبان در ابتدا به ریاست «عبدالله نوری» تشکیل و پس از آنکه آقای نوری به عنوان وزیر کشور انتخاب شد، این فراکسیون به ریاست بنده ادامه فعالیت داد. این فراکسیون دارای هیئت رئیسه هماهنگ بود و انسجام درونی خوبی داشت. فراکسیون امید هم در مجلس دهم نسبتاً کارهای خوبی کرد اما میتوانست قویتر و بهتر عمل کند. اگر اصلاحطلبان به مجلس یازدهم راه یابند قطعاً فراکسیونی منسجم، هماهنگ و فعال را ایجاد خواهیم کرد.
فراکسیون اصلاحطلبان در مجلس پنجم با چه عنوانی فعالیت میکرد؟
«فراکسیون حزبالله» نام داشت. در مجلس اول و دوم این فراکسیون، «فراکسیون خط امام» بود. در مجلس ششم به بعد هم «فراکسیون اصلاحطلب» نام گرفت. در مجلس دهم نیز به دلیل اینکه ترکیبی از نمایندگان اصلاحطلب و حزب اعتدال و توسعه را داشتیم، این فراکسیون «فراکسیون امید» نام گرفت. اما در مجلس آینده «فراکسیون اصلاحطلبان» خواهیم داشت و میثاق اصلاحطلبی امضا خواهیم کرد.
به نظر شما فراکسیون اصلاحطلبان در مجلس آینده، ولو اکثریت باشد یا اقلیت، آیا هویت کاملی اصلاحطلبانه خواهد داشت یا مثل فراکسیون امید، هویتی التقاطی پیدا خواهد کرد؟
حتماً هویت فراکسیون جریان اصلاحات در مجلس آینده، اصلاحطلبی خواهد بود. این فراکسیون در تعامل سازنده حتماً در موضوعات مختلف با دیگر کمیسیونها همکاری میکند. بنده معتقدم در مجلس فراکسیونها نباید بنای تقابل و تنازع را بگذارند. یکی از علل ناکارآمدی مجلس این است که نگاه به موضوعات صرفاً نگاه به دستهبندیهای جناحی باشد نه تخصصی.
البته هویت اصلاحطلبی و برنامههای اصلاحطلبان برای اصلاح امور کشور کاملاً روشن است و ما برای تحقق این برنامهها سعی خواهیم کرد دیگران را قانع کنیم اما اگر دیدگاه دیگری وجود داشته باشد، ما بر دیدگاه اصلاحطلبانه خود اصرار کرده و سعی میکنیم آن را مطرح کنیم.
به نظر شما دو لیست اصلاحطلب تهران کاملاً هویت اصلاحطلبی دارند؟ در لیست کارگزاران نام چند نفر از حزب اعتدال و توسعه آمده است...
ممکن است فردی عضو حزب اعتدال و توسعه باشد اما به اندیشههای اصلاح طلبانه پایبند باشد، الزاماً اگر کسی در حزب دیگری بود به معنای این نیست که با اهداف اصلاح طلبانه همراه نیست. اما چون مشترکات دو لیست زیاد است پیش بینی هماهنگی و همکاری بین اصلاحطلبان بیش از مجلس دهم است.
شما در دورهای که معاون پارلمانی دولت یازدهم در مجلس نهم بودید، از تعدد سوالات از وزرا و استیضاحها به عنوان دو ابزار نظارتی گلایههایی داشتید؟
بله، به عنوان مثال در مجلس سوم سوالهای جزئی و بی هدف موجب شده بود وقت مجلس گرفته شود. مستقیماً سوال در صحن مجلس مطرح میشد و بعد از آن مشخص میشد که این سئوالها اشتباه بوده است. در آن مقطع حضرت امام (ره) پیام دادند که چرا وقت مجلس را میگیرید؟ ابتدا این سوالات را در کمیسیونها بررسی کنید و وقتی به نقطه ابهام رسیدید آن را به صحن مجلس بیاورید.
این نکته در آئین نامه داخلی مجلس اصلاح شد اما هنوز هم به خوبی اجرا نمیشود. برنامه فراکسیون اصلاحطلبان این است که سوالات جزئی که در مسئلههای خرد و منطقهای مطرح میشود را پالایش کنیم. باید سوالاتی در موضوعات اساسی کشور در صحن علنی مجلس مطرح شود. ساماندهی سوالات در درون فراکسیون به سمت موضوعات اساسی که تحولساز باشد در برنامه ما قرار دارد.
رسوایی بزرگی در این زمینه اخیراً آشکار شد، افرادی با ارتباطاتی سعی میکردند از نامزدها پول گرفته و در قبال آن تأیید صلاحیت نامزدها را از شورای نگهبان بگیرند. البته شورای محترم نگهبان اعلام کرده است که این افراد شیاد بودهاند و ۱۲ نفر دستگیر شدهاند، سوال اصلی اینجاست که آیا موضوع به همین سادگی است، پیش از نیز چنین تخلفاتی وجود داشته است؟ کجای سیستم بررسی صلاحیتها ایراد دارد که چنین تخلفاتی رخ میدهد؟
باید در این موضوع تحقیق و تفحص دقیقی انجام شود. باید مشخص شود کجای کار وزارت کشور و شورای نگهبان ایراد دارد که افرادی میتوانند در بررسی صلاحیتها چنین فسادی را انجام دهند. یا از سوی دیگر باید تحقیق و تفحص دقیقی در موضوع بودجه کشور انجام داد و مشکل مزمن عدم تناسب درآمدها، هزینهها، بیعدالتی در تخصیص منابع منطقهای، بخشی و دستگاهی را مورد بررسی قرار داد که این امر میتواند به اصلاح ساختار بودجه بیانجامد. تحقیق و تفحصها باید با دیدِ کلان و با هدف اصلاحگری در ساختارها و روشها انجام شود.
مقام معظم رهبری در حکم جدیدی به اعضای مجمع تشخیص فرموده اند سیاستهای کلی نظام را که در گذشته ابلاغ شده است مورد بازنگری قرار دهید که آیا این سیاستها کارآیی لازم را داشته اند. ممکن است ذات سیاست مشکلی داشته باشد که باید اصلاح شود.
مسئله اتفاقات آبان ماه ۹۸ موضوع مهمی بود که مجلس آینده باید در مورد آن تحقیق و تفحص کند. امکان پیشگیری و جلوگیری از این حادثه وجود داشت. عدهای از مردم به خیابان آمدند و به یک مسئله در مورد حقوق شهروندیشان اعتراض داشتند. چرا این موضوع به درگیری انجامید و عده زیادی کشته و مجروح شدند؟ به گونهای که بسیاری از این افراد شهید تلقی شدند و دیه آنها از بیت المال پرداخت شد. پرداخت دیه از بیت المال یعنی کشته شدن این افراد خطای حکومت و مدیران دولتی، نهادهای نظامی و امنیتی بوده است. این موضوعات مهم است، چون در حوزه جان مردم و اعتبار کشور است.
شما از عملکرد مجلس دهم در زمینه استفاده از ابزارهای نظارتی انتقاد دارید؟
در دورهای که بنده معاون پارلمانی مجلس بودم، مشاهده میکردم که نمایندگان از ابزارهای نظارتی برای اعمال فشار جهت حل مسئلهای برای حوزه انتخابیهشان استفاده میکنند.
شما استفاده از ابزار نظارتی در مورد دولت را نوعی مزاحمت تلقی میکنید؟
مزاحمت برای دولت نیست، بلکه در برخی مواقع سوال نمایندگان از وزرا، سوال واقعی نیست. به عنوان مثال در برخی موارد نماینده امکاناتی برای حوزه انتخابیهاش میخواهد که در توان وزیر نیست و قبول نمیکند. فرد نماینده سوالی را در موضوع دیگری طرح میکند، برخی نمایندگان سوال نوشته و آماده دارند یا تهدید به استیضاح و تحقیق و تفحص میکنند. بعد از این اقدام، رایزنیها و گفتگوها شروع میشود، واسطهها مشغول کار میشوند، مدیران کل وزارتخانه، مدیران استانی خواهش و التماس میکنند و در نهایت خواسته نماینده را در حوزه انتخابیه محقق میکنند و سوال یا استیضاح پس گرفته میشود، این کار نوعی باج خواهی است.
گرفتن امکانات برای حوزه انتخابیه قانون دارد. باید در قالب قانون بودجه یا با تصویب شورای برنامه ریزی استان انجام شود. اینکه نمایندهای با طرح سوال یا استیضاح بخواهد جمعی را در دستگاهی استخدام کند یا مدیری را عزل و نصب کند، اشتباه است.
ابزار نظارتی مجلس نباید تبدیل به ابزاری برای باج خواهی شود. این کار نوعی فساد درونی و ذاتی ایجاد میکند که موجب آلودگی دستگاهها و مجلس میشود که در بررسی صلاحیت نمایندگان مؤثر است. برنامه جامعی برای ساماندهی ابزارهای نظارتی مجلس توسط فراکسیون اصلاحطلبان مجلس دارم تا این فراکسیون بتواند در جای خود با اهدافی که قانون اساسی برای مجلس پیش بینی کرده است، از این ابزارها استفاده کند.