مدیر رسانه و اطلاع رسانی حوزه های علمیه: نتوانستیم ارزش های دینی را در جامعه حاکم کنیم

حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا برته، مدیر رسانه و اطلاع رسانی حوزه های علمیه پیرامون فعالیت رسانه های حوزوی گفت: حوزه های علمیه هیچگاه در طول تاریخ پیدایش خود به عنوان یک تشکل اجتماعی و یک نهاد مردمی فاقد رسانه نبوده اند.

وی تصریح کرد: اساساً حوزه های علمیه به فراخور دین و زمانه خود همیشه رسانه داشته اند و از آنجایی که یک نهاد فرهنگی هستند و نهاد فرهنگ با روان و میراث معنوی انسان ها سر و کار دارد، اساساً ابزاری غیر از رسانه ندارند.

مدیر رسانه و اطلاع رسانی حوزه های علمیه در عین حال این نکته را هم یادآور شد که رسانه ها در گذر تاریخ، تطوراتی داشته‌اند به این معنا که از رسانه سنتی شامل نظم، نثر، کتاب، منبر و حتی ضرب المثل جلوتر آمده و شکل حرفه ای، تخصصی و فنی به خود گرفتند.

وی افزود: در این هنگام، رسانه‌های نوینی زاده شدند که مسبوق به سابقه تاریخی و بین الاذهانی حوزه های علمیه بودند؛ وقتی صنعت چاپ گسترش پیدا کرد روزنامه درست شد؛ آن هنگام که دانش مخابره صدا و تصویر ایجاد شد رادیو به وجود آمد، رفته رفته تلویزیون های کابلی ماهواره ای و دیگر رسانه ها شکل گرفتند تا امروزکه با طرح های غیرمتشکل و غیررسمی گسترده تحت عنوان شبکه‌های اجتماعی مواجه هستیم.

برته با بیان اینکه رسانه ها، از یک دوره ای دچار دگردیسی شدند، گفت: در این هنگام، برای حوزه‌های علمیه لازم بود که نسبت به این قالب و فرم جدید اعلام موضع کنند البته باید درنظر داشت که نهادهای دینی در طول تاریخ در مواجهه با رسانه ها افت و خیز زیادی داشته اند؛ برخی رسانه ها از همان ابتدا گفتند رسانه جدید را نمی‌پذیریم و لذا آن را تحریم کردند. برخی نهادهای دینی بدون اینکه تولید سیاست فرهنگی کنند و بر اساس مبانی انسان شناختی و معرفت شناختی خود این رسانه ها را بومی سازی کنند به سمت رسانه‌ها رفتند که به رنسانس های مدیریت ناشده در دل ادیانشان انجامید.

وی در خصوص ورود حوزه علمیه قم به عرصه رسانه داری بیان داشت: ورود حوزه علمیه قم به عرصه رسانه داری به هیچ وجه با عجله همراه نبود بلکه براساس تجربه شکل گرفتن رسانه های دینی بعد از انقلاب همچون مکتب اسلام، اجتهاد و… بود و درواقع حوزه به این نتیجه و جمعبندی رسید که هرچقدر رسانه های تحت اختیار او مانند منبر و وعظ و… ضریب نفوذ بالایی داشته باشند اما نیاز به یک ارگان و سازمان رسانه ای در قالب هفته نامه با رسالت اطلاع رسانی و تحلیل عالمانه- فرهنگی و نخبگانی نسبت به مسائل است بنابراین سیاستگذاری کرد و ۱۸ سال قبل، رسانه مکتوب افق حوزه را ایجاد نمود.

مدیر رسانه و اطلاع رسانی حوزه های علمیه در مورد میزان دستیابی رسانه مکتوب حوزه (افق حوزه) به اهداف خود، گفت: افق حوزه در خلال این سال ها، اهداف کوتاه مدت و بخشی از اهداف میان مدت خود را شامل ارائه گزارش، دستاورد، تحلیل زوایای فرهنگی رخدادها، به روز نگهداری جامعه طلاب نسبت به مسائل حساس اجتماعی کشور، تبدیل شدن به ارگان رسانه ای وثیق، معتمد و امن را محقق کرده است اما در مورد رسالت تاثیرگذاری فرهنگی در سطوح مختلف ملی، بین المللی و حوزه های علمیه باید گفت که هنوز راه نرفته بیش از راه رفته است.

به گفته او، سه پیش شماره از افق حوزه عربی منتشر شده و امید می رود به زودی اولین شماره آن به صورت همزمان در کشورهای دیگر منتشر و توزیع شود.

برته در مورد تاثیرگذاری کرونا بر فعالیت های رسانه های حوزوی همچون افق حوزه، بیان داشت: ما ظرفیت هایی داشتیم که نه خیلی به آنها واقف بودیم و نه از آنها استفاده کردیم و کرونا این مجال را به دست داد که به یک بعد جهادی دیگری به عنوان سلامت ورود کنیم به گونه‌ای که بیش از ۱۲ هزار نفر طلبه جهادی در ابتدا پای کار آمدند و امروز تعداد آنها به قریب ۲۰ هزارنفر رسیده است.

وی با اشاره به تشکیل کمیته رسانه در ذیل ستاد حوزوی حوادث غیرمترقبه و مقابله با کرونا عنوان کرد: انتشار افق حوزه در این ایام متوقف شد و نتوانستیم چند شماره را منتشر کنیم اما نشر دیجیتالی آن پیگیری شد.

مدیر رسانه و اطلاع رسانی حوزه های علمیه افزود: یکی از اتفاقاتی که در دوران کرونا افتاد این بود که اساساً لجنه ‌های تاریخ شفاهی کرونا در دل حوزه به دست افق حوزه انجام و چندین مستند برای نمایش فداکاری طلاب مجاهد کار شد، چندین کتاب هم در دست تدوین است که حدود هفت کتاب به زودی منتشر خواهد شد همچنین در همین ایام، رصد و شناسایی ۳۰۰ شبهه در ارتباط با کرونا صورت گرفت درحالیکه تا پیش از این، از آن غفلت شده بود.

وی در مورد نقش رسانه های دینی در تبیین فرهنگ شیعی و پاسخ به شبهات گفت: اگر رسانه دینی را به معنای عام کلمه بگیریم، متوجه خواهیم شد که پروژه انبیا با ابزارهایی چون اذهان مومنین، معارف دین و رسانه های دین موفق عمل کرده است. بنابراین اگر داعش با آن گستره ایجاد می شود به دلیل ضریب نفوذ دین در دنیای معاصر است.

برته در عین حال اذعان کرد: ما نتوانستیم ارزشهای دینی را در جامعه حاکم کنیم اما این به معنای ناکارآمدی نیست چون تحولات فرهنگی زیر صدسال صورت نمی پذیرد.

وی در خصوص میزان موفقیت رسانه های دینی در تبیین فرهنگ شیعی گفت: به این سئوال با این مضمون که رسانه های دینی موفق به ایجاد تمدن فرهنگی جدید شده باشند، در حال حاضر نمی توان پاسخ مشخصی داد چون رسانه های دینی باید دوران کمون و بلوغ و تکامل خود را در فضای فرهنگ طی کنند.

مدیر رسانه و اطلاع رسانی حوزه های علمیه در خصوص نقش رسانه ها در تعمیق بخشی اندیشه های مذهبی به مسأله انسان شناسی رسانه ای اشاره کرد و گفت: انسان چیزی جز باور و رفتار نیست و تاثیرگذاری در انسان به معنای تاثیر در متغیرهای فکری و فرهنگی اوست بدین معناکه وقتی توانستید درمعادلات تصمیم گیری تاثیر بگذارید، به صورت طبیعی سایر کارکردهای اقتصادی و اجتماعی و… او را هم دستخوش تغییر قرار خواهید داد.

وی، با بیان اینکه رسانه ها زمینه فکری و باور انسان ها را تغییر می دهند، اظهار داشت: رسالت رسانه های دینی، این است که درون مایه انسان ها را برای رسالت انسان در دنیای معاصر تنظیم کنند.

برته در مورد تاثیر رسانه ها در گفت وگوهای درون مذهبی و بین الادیانی گفت: با توجه به افقی که امام خمینی برای انقلاب اسلامی ترسیم کردند، حقیقتا هم ما به عنوان رسانه دینی و هم مجموع رسانه های کشور نتوانستند موفق عمل کنند؛ به عبارت دیگر، امروز هیچ رسانه ای را در کشور نمی شناسیم که بتواند گفت وگوی بین الادیانی و بین المذاهبی را در عرصه ملی، منطقه ای و بین المللی، رهبری فکری و فرهنگی کند.

وی تصریح کرد: متاسفانه ما نتوانستیم آنگونه که باید تاثیرگذار باشیم گرچه باید به این هم اذعان داشت که افق، افق خیلی دست یافتنی و آسانی هم نیست اما شاید لازم است خودآگاهی ما نسبت به این مساله تقویت شود و توجه بیشتری به این رسالت ها داشته باشیم.

مدیر رسانه و اطلاع رسانی حوزه های علمیه با بیان اینکه هدف رسانه های دینی، تحقق تعالیم مکتب اهل بیت(ع) است، گفت: رسالت رسانه های دینی مبنی بر تحقق کامل معارف اسلام و مکتب اهل بیت(ع) محقق نشده است.

وی، ناهمگن بودن ابزارهای تاثیرگذاری فرهنگی متناسب با رسالت های دینی را یکی از موانع پیش روی رسانه های دینی دانست و خاطرنشان کرد: هویت دینی جامعه ما به نارسایی های اجرایی و مدیریتی ما سوبسید می دهد درواقع دینداری جامعه ایران معاصر بار خیلی از مسائل و مشکلات را به دوش می کشد که این خیلی پنهان است.

برته، تاب آوری جامعه را محصول بنیانگذاری فکری و فرهنگی انقلاب اسلامی دانست و ادامه داد: ایمان جامعه ایمانی سبب بالابردن تاب آوری جامعه، مقاومت و مجاهده و ایثار شده است لذا رسانه های دینی در کشور ایران، جور ناکارآمدی های دیگر را هم عهده دار بودند و تحمل کردند و خدمت دادند.

وی با بیان اینکه انقلاب فکری و فرهنگی، پیشران جامعه ما بوده است، گفت: با این حال، سیاست و اقتصاد و اجتماع ما دینی نشده و عقب مانده است و همین مانعی برای تحقق آن قسم از ارزش های دینی شده که از رسانه های دینی انتظار می رود.

مدیر رسانه و اطلاع رسانی حوزه های علمیه در مورد برنامه افق حوزه و خبرگزاری حوزه در پساکرونا، بیان داشت: یکی از سیاست های کلان رسانه های حوزه این است که بتوانند دستاوردها، افق های پیش رو، تحولات و برنامه های تدبیرشده برای آینده حوزه را اطلاع رسانی کنند.

وی، اهمیت دادن به نخبگان جوان را دیگر برنامه حوزه عنوان کرد و افزود: رسانه حوزه، بلندگوی یک سویه مدیران حوزوی و سیاستگذاران فکری و فرهنگی خود نیست بلکه بستر تعاملی است.

برته در خصوص «پویش اگر جای مدیر حوزه بودم….» که چندی است در خبرگزاری حوزه راه افتاده است، گفت: خبرگزاری حوزه خود را ملزم می داند که تمام این نظرات را بدون حذف یک حرف، منتشر، تحلیل کرده و مبنای تصمیم گیری های آتی حوزه های علمیه قرار دهد.

وی خاطرنشان کرد: بر این اساس، رسالت امروز رسانه حوزه، تنها رساندن پیام نیست بلکه قرار است، طرح ها و ایده ها و انتقادات را عملیاتی کند و لذا از امروز امین کامنت گذاران و مطالبه گری آنها هستیم.

برته، وفاق و همدلی حوزه های علمیه را سیاست دیگر رسانه های حوزه برشمرد و گفت: در عین اینکه این دو رسانه را پویا و جهادی و انقلابی می بینید، آنها را به هیچ نهادی نمی توان گره زد به گونه ای که هر جریان اصیل حوزوی، این رسانه ها را رسانه خود می داند و هیچ برچسب سخیف گروهی و حزبی نمی توان به این رسانه ها زد.

مدیر رسانه و اطلاع رسانی حوزه های علمیه با بیان اینکه جدی ترین دیدگاه های انتقادی عالمانه از سوی جریانات مختلف در رسانه حوزه منتشر می شود، خاطرنشان کرد: رسانه حوزه درصدد است بعد از بسترسازی وفاق حوزه های علمیه در عرصه بین الملل عرض اندام کند و رسانه حوزه های متعلق به مکتب اهل بیت(ع) باشد و در گام بعد تلاش می کند به رسانه دینی مقبول جهان اسلام تبدیل شود.

منبع: خبرگزاری بسیج