ظهر است و هوا به شدت گرم، از سر و رویم عرق میریزد، در حال پیاده روی شیر آبی را کنار در ورودی یک مغازه میبینم، بی هوا به سمتش میروم و شیر را باز میکنم، آن قدر هوا گرم است که روی کل سر و صورتم آب میریزم، اما عجیب است که خیلی زود خشک میشود و انگار کمی هم طعم دارد. کمی از آب میچشم از شدت شوری همه را بیرون میریزم، پوست دست و صورتم کمی جمع میشود، تازه یادم میآید این جا گرجی است، روستایی که پارسال ساکنانش به خاطر همین آب اعتراضهایی داشتند، فکر میکنمای کاش مسئولان به این جا بیایند و با همین آب از آنها پذیرایی شود شاید زودتر مشکل آب شرب حل شود!
خردادماه امسال موضوع تامین آب شرب روستاهای بخش مرکزی مشهد را که یک سال قبل در جلسه نمایندگان مشهد در مجلس با مدیران وزارت نیرو برگزار شده بود، پیگیری کردیم که اسماعیلیان، مدیرعامل آبفای مشهد، از تخصیص نیافتن کامل بودجه نمایندگان خبر داد و گفت: سال گذشته نمایندگان شهر مشهد اعتباری حدود ۱۰ میلیارد تومان را از سوی خود برای تأمین آب شرب روستاهای بخش مرکزی مشهد مصوب کردند، اما تخصیص این اعتبار حدود ۳۰ درصد بوده است.
حجت الاسلام بحرینی نماینده مشهد و کلات در مجلس نیز از تلاشها برای افزایش بودجه تامین آب خبر داد و بیان کرد: اینطور نیست که الان هیچ مشکلی درباره آب روستاها وجود نداشته باشد، اما با همین روال کاری و تلاشهایی که در همه دستگاهها در حال انجام است، امسال در روستاهای بخش مرکزی مشهد مشکل آب نخواهیم داشت و اگر اتفاقاتی نیز رخ دهد، تجربه مدیریت قبلی وجود دارد و حتماً میتوان آن را بهسرعت رفع کرد، با توجه به نزدیکی به فصل گرما، ستادی نیز در فرمانداری مشهد تشکیلشده است تا پیش از وقوع حوادث و مشکلات مشابه سال گذشته، تدابیر لازم انجام شود. محمدرضا هاشمی فرماندار مشهد نیز با تاکید بر تلاشهای آبفا اعلام کرده بود: اقدامات خوبی در زمینه تأمین آب از سوی آبفای مشهد انجامشده است و در جلسات شورای تأمین شهرستان مدیرعامل آبفا گزارشهای مناسبی را ارائه کرد.
ابوطالب سرابیان، بخشدار بخش مرکزی مشهد نیز به صراحت اعلام کرده بود: ما ۱۰۰ درصد مطمئن هستیم که امسال مشکلی در زمینه تأمین آب شرب نخواهیم داشت. وی با این حال ادامه داد: مسئولان شرکت آبفا با جدیت در حال فعالیت هستند، اما حالا پس از سه ماه، گزارش میدانی از این روستاها از کم آبی و کیفیت پایین آب و غیر قابل استفاده بودن آن حکایت دارد و این در حالی است که اسماعیلیان مدیرعامل آبفای مشهد میگوید: هرکسی که قول داده همان فرد هم پاسخ گو باشد. سرابیان بخشدار مرکزی مشهد نیز درخواست پیگیری ماجرا و بازدید مجدد به همراه مسئولان آبفا را دارد، اما تاکید میکند: بر اساس مصوبه شورای تامین شهرستان مشهد باید این مشکل تا الان رفع میشد و من هم بر اساس همان مصوبه قول دادم، این که چرا تا کنون مصوبه اجرا نشده و آبفا وعدههای جدیدی میدهد باید بررسی شود.
کولر، مخزن آبگرمکن و لوله آب میپوسد، چه بلایی سر کلیه ما میآید
برای بررسی ماجرای بی آبی روستاهای بخش مرکزی مشهد دقیقا به همانجایی رفتیم که سال گذشته اعتراضات زیادی برای آب شرب خود داشتند، روستاهای دهرود، همت آباد و گرجی که پس از یک سال همه مسئولان در گزارشهای قبلی قول داده بودند تابستان امسال آب شرب این روستاها مشکلی نخواهد داشت، اما حالا یک تعمیرکار خودرو در گرجی میگوید: تنها استفادهای که این آب دارد برای شست و شوی دستهای روغنی ماست، والا حتی کولر و آبگرمکن هم تحمل شوری آب این منطقه را ندارند، هر یک تا دوماه تمام پوشالهای کولر ما از شوری آب پودر میشود، مخازن آبگرمکن و لولههای آب میپوسد و از بین میرود، حالا شما ببینید چه بلایی سر کلیههای ما میآید.
پیرمردی ادامه میدهد: از ما که گذشت، بچه دو سالهای که از آب این جا استفاده کرده سنگ کلیه دارد.
نانوای محل میگوید: ما حداقل هفتهای دو بار در روستاهای همت آباد و گرجی قطعی آب داریم، بقیه روزهای هفته هم به خصوص صبحها افت فشار آب وجود دارد. ما مجبور هستیم با همین آب برای مردم نان بپزیم، الان شما نمیتوانید از این نان بخورید، چون عادت ندارید و طعم آن را قبول نخواهید کرد، اما چارهای نیست، دستگاه تصفیه آبی که ۴۵۰ هزار تومان بوده حالا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است و ما توان خرید آن را نداریم.
یکی دیگر از ساکنان این روستا بیان میکند: یک آب شیرین کن توسط خیری در روستای گرجی نصب شده که حالا مسجد محل با توافقی که با این خیّر داشته چند وقتی است برای هر دبه ۱۰ لیتری ۲۵۰ و ۲۰ لیتری ۵۰۰ تومان دریافت و صرف امور مسجد میکند، برای پرکردن همین یک دبه ۲۰ لیتری ۲۰ دقیقه در صف بودیم تا بتوانیم برای آشامیدن از این آب استفاده کنیم، اما باور کنید آب داخل لولهها برای استحمام هم مناسب نیست. کیفیت آب افتضاح است.
یکی دیگر از ساکنان گرجی اظهار میکند: آبی که در لوله کشی این روستا استفاده میشود نیز بهداشتی نیست و چاه آن دقیقا کنار فاضلاب قرار دارد.
هرکس قول داده خودش جواب بدهد
حسین اسماعیلیان، مدیرعامل آبفای مشهد در واکنش به این سوال که چرا مشکل آب شرب روستاهای بخش مرکزی هنوز رفع نشده میگوید: من هیچ قولی ندادم، هرکس قول داده خودش جواب بدهد، مگر میشود مشکلات این روستاها را که چندین سال طول کشیده، در یک سال رفع کرد. وی میافزاید: ما ۷۹ روستای بحرانی در بخش آب شرب را شناسایی کردیم که برای رفع مشکلات اضطراری آن نیازمند حفر ۲۲ حلقه چاه، ۸۰ کیلومتر اجرا یا به سازی شبکه و چندین مخزن جدید هستیم، همچنین باید ۴۰ چاه موجود را به سازی و به ۴۰ روستا نیز تا اتمام پروژه با تانکر آب رسانی کنیم و پس از این نیز باید انشعابهای غیر مجاز موجود را شناسایی و قطع کنیم.
حواله ۶ ماهه آقای مدیرعامل
اسماعیلیان در خصوص اقدامات صورت گرفته تا کنون بیان میکند: مجوز و اقدامات اولیه برای ۱۵ چاه در این روستاها از ابتدای امسال انجام شده که تا کنون عملیات حفر ۱۰ حلقه چاه به پایان رسیده و تا پایان سال حفر درنهایت ۲۲ چاه به اتمام میرسد. همچنین ۱۵ شرکت پیمانکار نیز در روستاهای این منطقه مشغول عملیات هستند که تا امروز ۲۰ کیلومتر از شبکه را به اتمام رسانده اند و اجرای عملیات مخازن نیز در روزهای آینده آغاز میشود، اما به طور کلی ساخت مخزن حداقل یک سال زمان میبرد، در این مدت تامین مواد گند زدا و آب رسانی با تانکر انجام میشود. این مقام مسئول در نهایت در خصوص رفع همه مشکلات مربوط به ۷۹ روستای بحرانی بخش مرکزی مشهد میگوید: قطعا تا پایان امسال با اجرای اقدامات اعلام شده مشکل آب شرب را حل میکنیم، اما مثلا در روستاهای همتآباد و گرجی و دهرود، چون سفره زیرزمینی موجود در منطقه شور است هرچه چاه در این منطقه حفر کنیم فایدهای ندارد و همگی شور هستند به همین دلیل نمیتوانیم مشکل را در کوتاه مدت مثلا فقط با حفر یک چاه رفع کنیم و برای تغییر در وضعیت این منطقه باید یک تقویت کننده برای پمپاژ آب در خط لولهای که از مشهد به شهرک مهرگان رفته قرار داده شود و پس از آن انشعابهایی برای روستاهای مسیر از جمله همت آباد و گرجی نصب شود، غیر از آن خط انتقالی نیز از شهر مشهد در حال ساخت بوده که در آن طرح نیز عبور مسیر شبکه از این روستاها دیده شده و در نهایت تا پایان امسال زمان میبرد. اسماعیلیان در پاسخ به این سوال که آیا نزدیکی چاه حفر شده با مخازن فاضلاب شهری از نظر بهداشتی مشکلی ایجاد نمیکند میگوید: ما در شهر مشهد کنار خیابان چاه حفر میکنیم و از همان آب هم در شبکه استفاده میکنیم و هیچ مشکلی هم نیست، ما یک کیفیت استاندارد داریم و یک کیفیت مطلوب، همین حالا هم در شهر مشهد هر منطقه با منطقه دیگر متفاوت است، اما همگی سطحی از استاندارد را دارند. آب موجود در همت آباد و گرجی هم به همین صورت است.
سید حسن آقایی، معاون بهره برداری آب و فاضلاب مشهد در باره مشکلات شوری آب در همت آباد و دهرود بیان میکند: ما به تمام این موضوعات واقفیم و جمعیت بالای این دو منطقه را همواره برای ارائه خدمات بهتر در نظر داریم، اما باید به این نکته نیز اشاره داشت که آب رسانی به این دو محل سختیهای خاص خودش را دارد به عنوان مثال در حدفاصل میدان امام حسین (ع) تا رسالت دریافت مجوزها از شهرداری و ترافیک موجود در این منطقه را میتوان جزو اصلیترین این مشکلات دانست.
آب شرب بهداشتی است، اما طعم دارد
ابوطالب سرابیان، بخشدار بخش مرکزی مشهد نیز با توجه به وعده پیشین خود میگوید: طبق مصوبه شورای تامین شهرستان مشهد که من هم بر همان مبنا قول دادم و تلاشهای شرکت آبفا که در منطقه مشهود است تا الان باید کار تامین آب شرب انجام میشده است. وی با برقراری تماس با دهیار روستای همت آباد از وضعیت آب شرب روستا میپرسد که وی در پاسخ میگوید: مشکل کم آبی و افت فشار هم اکنون در روستا وجود دارد و کیفیت آب از نظر طعم مناسب نیست، اما افت فشار احتمالا به دلیل لوله گذاری جدیدی است که تا پس فردا هم ادامه دارد و رفع میشود. سرابیان پس از این با برقراری تماس با رئیس آبفای روستایی از زمان اتمام پروژه میپرسد که وی اعلام میکند: تا آبان ماه بخشی از پروژه آب رسانی به همت آباد به پایان میرسد. بخشدار بخش مرکزی مشهد تصریح میکند: این کارها باید تا الان به پایان میرسیده و دلیل این تاخیر و تاریخهای جدید را نمیدانم، ما یک برنامه بازدید مشترک را با مسئولان آبفا و دهیاران منطقه برگزار میکنیم تا در حضور شما پاسخ گو باشند. سرابیان بخشدار مرکزی مشهد همچنین تاکید میکند: آب شربی که در روستاهای مد نظر وجود دارد از نظر استانداردهای بهداشتی سالم و بدون هرگونه میکروب است، اما طعم دارد و خود ما هم میدانیم و اگر خانواده خود من قرار باشد آن را بخورند میگویند شور است و قطعا استفاده نمیکنند. ما این موضوع را کتمان نمیکنیم، اما مشکلی برای سایر مصارف وجود ندارد. ضمن این که قطعی یا فشار کم آب در مشهد هم وجود دارد و اگر فشار آب در طبقه دوم به بالا کم باشد، چون در روستا ساخت بیش از دو طبقه مجاز نیست از نظر ما قابل قبول نیست به همین دلیل ما باید خودمان در بازدید کنار شما باشیم تا ببینیم افرادی که صحبت میکنند چه کسانی هستند و شرایط شان را دقیقا بررسی کنیم.
کار خیّر در گزارش آبفا!
ساکنان گرجی در گزارش میدانی از نصب آب شیرین کن توسط یک خیر صحبت کردند، اما مدیرعامل آبفای مشهد نصب این آب شیرین کن را در گزارش عملکرد خود اعلام میکند که پس از واکنش خبرنگار میگوید: چرا این قدر گیر میدهید، حالا خیر انجام داده یا ما چه فرقی میکند؟ بالاخره مردم استفاده میکنند، ما خودمان خیر را معرفی کردیم اذیت مان نکنید.