الاکلنگ بورس و بازارهای موازی/ضررهایمان در بورس جبران می‌شود؟
علی اروجلو اظهار کرد: با توجه به شتاب بازار سرمایه از لحاظ سوددهی، زمانی که این بازار خوب و مساعد باشد، طبیعتا پول‌هایی که قرار است در بخش مسکن به عنوان بازار بلندمدت با سرمایه گذاری بیشتر و بازدهی پایین‌تر سرمایه گذاری شود وارد بازار سرمایه می‌شود، اما در صورتی که خروج نقدینگی از بازار سرمایه صورت گیرد در نتیجه بازار مسکن می‌تواند یکی از بازارهای موازی و هدف برای خروج نقدینگی از بازار سرمایه باشد.
سرمایه گذاران راهی بازار دلار و مسکن شده اند
وی افزود: اما با توجه به اینکه بازار مسکن در سطح سرمایه گذاری بزرگتری قرار دارد، شاید سرمایه گذاری در این بازار در توان هرکسی نباشد، چراکه باید با اعداد بزرگتری وارد بازار مسکن شد، اما در مجموع افزایش قیمت حدود ۱۰ تا ۱۵ درصدی ایجاد شده در بازار مسکن در روزهای اخیر، می‌تواند متاثر از ریزش بازار سرمایه باشد.
این کارشناس مسائل بورسی تصریح کرد: ترس ایجاد شده در بازار سرمایه سبب خروج نقدینگی از این بازار شده، اما مسلما این پول وارد بانک نمی‌شود و به بازارهای موازی از جمله مسکن می‌رود، البته فعلا به نظر من با توجه به تقاضای ایجاد شده در بازار دلار، این بازار به عنوان بازار موازی و هدف برای خروج نقدینگی انتخاب شده است.
سرمایه گذاری محدود، جذابیت بازار سرمایه
اروجلو بیان کرد: یکی از جذابیت های بازار سرمایه نسبت به بازارهای موازی، مقدار مبلغ سرمایه گذاری محدود بود که همین عامل سبب اشتیاق و میل افراد به این بازار شد، با قوانینی که اخیرا تصویب شده این حداقل میزان سرمایه گذاری، ۵۰۰ هزار تومان مشخص شده که با این مبالغ محدود نمی‌توان در بازارهای دیگر سرمایه گذاری کرد.
وی اضافه کرد: با توجه به تورم و علاقه مردم به حفظ ارزش ریالی سرمایه ها، طبیعتا تلاش بر سرمایه گذاری در این بازار شد و با توجه به تشویق و سیاست هایی که در راس دولت برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه و هدایت نقدینگی از بازارهای موازی به سمت بازار سرمایه صورت گرفت، سبب شد مردم تصمیم به سرمایه گذاری در این بازار بگیرند.
امتیازات بازار سرمایه چیست
این کارشناس مسائل بورسی تاکید کرد: سرمایه گذاری در این بازار سبب ایجاد رونق تولید و حفظ ارزش ریالی می‌شود. بازار سرمایه با توجه به اینکه هر اتفاقی در شرکت را به صورت شفاف در سامانه اعلام می‌کند، بازاری شفاف و سالم است و از نظر شفافیت در رده‌های نخست قرار دارد.
اروجلو اضافه کرد: سرمایه اندک، تشویق دولتمردان با توجه به سیاست های کشور، شفافیت بازار سرمایه و بررسی آسان شرکت ها، سود مرکب در بازار سرمایه و ... از جمله امتیازهای این بازار جهت استقبال مردم از بازار بوده است.
ضعف بازار سرمایه در آموزش فرهنگ سهامداری
وی ادامه داد: سنوات گذشته حرکتی در شناساندن بازار سرمایه وجود نداشت، اما اخیرا با توجه به فراگیر شدن بازار سرمایه، این بازار گسترش پیدا کرد و ارزش معاملات از روزی حدود ۴۰۰ میلیارد تومان به بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان در روز رسید، اما این بازار با توجه به گستردگی، مقداری در بحث شناساندن خود به عموم از لحاظ فرهنگ سازی سهامداری ضعف هایی داشت و افراد توجیه نبودند و تنها تبلیغ ورود به این بازار انجام شد، در حالی که لازمه کار آموزش نحوه ورود و کسب آگاهی و آمادگی قبل از ورود به این بازار بود که ای کاش سهامداران پیش از ورود به این بازار ابتدا آمادگی و آگاهی لازم را کسب کنند.
ناآگاهی، زمینه ساز رفتار هیجانی در بازار سرمایه
این کارشناس مسائل بورسی با بیان اینکه هر کسب و کاری نیازمند علم و دانش است؛ گفت: علم و دانش اولیه به مرور زمان و کسب تجربه افزایش پیدا می‌کند. ورود به بازار سرمایه نیازمند اطلاعات و آگاهی و پرهیز از عملکرد چشم بسته و بدون آگاهی است، چراکه این ضعف ها و عملکرد هیجانی در خرید سبب عملکرد هیجانی در فروش هم می شود. اگر بازار خوب باشد، همه چیز خوب است، اما در صورتی که مقداری بازار از حالت فعلی خارج شود، فروش های هیجانی سبب آسیب رسیدن به شخص سهامدار و سایر سهامداران خواهد شد.
وجود تنها 10 درصد حباب در بازار سرمایه
اروجلو ادامه داد: منکر این نیستیم که سود تعدادی از شرکت ها حباب بوده، اما در بسیاری دیگر از شرکت های مطرح حبابی وجود نداشته و ارزش خرید دارند، حباب را نمی‌توان به کل بازار تعمیم داد و شاید در بازار سرمایه تنها ۱۰ درصد حباب وجود داشته باشد.
وی بیان کرد: شرایط فعلی ایجاد شده در بازار سرمایه، ناشی از ترس از ریزش است، سرمایه گذار تا یک حدی ضرر را تحمل می‌کند، اما زمانی که از حد معمول بگذرد از ترس ضرر بیشتر، تقاضا کاهش و عرضه افزایش پیدا می کند که این مهم به کاهش شاخص کل و قیمت دامن می‌زند، یکی از دلایل رفتار هیجانی ایجاد شده ورود و عملکرد بدون آگاهی افراد به بازار سرمایه است.
اروجلو اضافه کرد: در شرایط فعلی سهامداران با وجود برخورداری از سرمایه، خریدی انجام نمی دهند، عرضه افزایش پیدا کرده و در نتیجه در حالت فعلی فروشنده ها نسبت به خریداران پیشی گرفته اند و قیمت سهام نیز کاهش پیدا کرده است، از طرفی رشد بازارهای موازی از جمله دلار، خودرو و طلا نیز سبب شده که افراد به سمت این بازارها حرکت کنند.
ضررهایمان در بورس جبران می‌شود؟
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد با بیان اینکه بازار سرمایه در درجه اول متاثر از تورم است، گفت: پیش‌بینی می‌شود بازار در درازمدت حداقل بخشی از این ضررها را جبران کند، از طرفی انتظار کاهش بیشتر شاخص بورس و رسیدن به سطح زیر یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد محال به‌نظر می‌رسد.
بهمن قدمی دمابی به بیان چرایی رشد شاخص بورس از بهمن ماه سال ۹۸ پرداخت و اظهار کرد: تنها دلیل رشد این بازار انتظارات تورمی جامعه است و در واقع تولید و رشد اقتصادی مسبب آن نیست، سرمایه‌داران و افراد عادی صاحب سرمایه‌های خرد، در زمانی که متوجه تورم و کاهش ارزش پول خود می‌شوند، سعی می‌کنند کالایی خریداری کرده تا ارزش داراییشان حفظ شود چرا که در بازار سرمایه تنوع برای سرمایه‌گذاری به خاطر تنوع قیمت سهم وجود داشته و با کمترین میزان سرمایه هم می‌توان سرمایه‌گذاری کرد.
وی افزود: از طرفی به دلیل تورم در سایر بازارها مثل مسکن، خودرو و طلا قدرت خرید پایین آمده، از دیگر سو حمایت‌هایی که دولت از این بازار ارائه داد باعث جذابیت بیشتر آن شد نهایتا شاهد بودیم که این بازار صعودی شده (شاخص کل از عدد ۲ میلیون هم عبور کرد) و البته رشد بازار سرمایه هیچ گونه تحلیل منطقی - اقتصادی نداشته و صرفا دلیل رشد آن انتظارات تورمی جامعه است.
این کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص دلایل منفی شدن شاخص بورس طی هفته‌های اخیر گفت: مهم‌ترین عامل چرخش سرمایه‌گذاران و سهامداران بود به عبارت دیگر زمانی‌که سهامداران مشاهده کردند که این بازار اندکی از تب و تاب افتاد به فکر خروج افتادند چرا که حجم عمده‌ای از سهامداران را در این بازار تازه واردها تشکیل می‌دهند و طبق آمارها حدود ۳ میلیون کد بورسی در یک سال اخیر صادر شده است، بنابراین اگر این افراد را تازه وارد فرض کنیم این افراد با سرعت وارد بازار سرمایه شده با سرعت خرید کردند و با سرعت هم به خاطر رفتار هیجانی خارج شدند در نتیجه باعث منفی شدن رشد شاخص کل در بورس شد، از طرفی حجم عمده تازه واردان بازار سرمایه، دانش کافی در این حوزه ندارند.
این مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد ادامه داد: در چند ماه اخیر افزایش شاخص بورس کاملا غیر منطقی و غیر واقعی بوده و به اصطلاح بازاری‌ها قیمت سهم‌ها پر و یا به اصطلاح سهم over value شد، در نتیجه لازم بود که یک اصلاح قیمتی صورت گرفته که در برخی از سهم‌ها با تعدیل عمده همراه بود، علت دیگر افزایش عرضه سهام از طرف کارگزاری‌ها مانند سهام عدالت و مواردی از این قبیل است که افزایش عرضه باعث رخ دادن مازاد عرضه سهم بر تقاضا شده بنابراین عدم معامله رخ داده و نهایتا منجر به کاهش قیمت در این بازار شد.
وی درباره پیش‌بینی بازار سرمایه در آینده، تصریح کرد: اگر وضعیت اقتصاد کلان همانند گذشته در حالت رکود باشد این بدان معناست که ما برای ادامه حیات اقتصادی همچنان و به اجبار به دنبال تولید نقدینگی هستیم و از آنجا که این نقدینگی جذب بخش واقعی اقتصاد و تولید نمی‌شود به‌دنبال آن وارد بازار سرمایه شده و سبب می‌شود همچنان شاهد رشد اندک بازار سرمایه و بورس باشیم.
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: در حالت کلی و به‌خاطر ترس، هیجان و بی‌اعتمادی که متاسفانه در روزهای اخیر به دلیل کاهش شاخص کل در بازار شکل گرفته است، در کوتاه مدت نوسانات زیادی وجود دارد اما انتظار می‌رود نرخ رشد بلند مدت آن هرچند اندک، مثبت و افرایشی باشد.
وی گفت: از آنجا که این کاهشها بیشتر بخاطر جو روانی حاکم در بازار بوده، از طرف دیگر چون بازار سرمایه کشور در درجه اول متاثر از تورم است و تاثیر سایر عوامل به اندازه تورم نیست پیش‌بینی می‌شود بازار در درازمدت حداقل بخشی از این ضررها را جبران کند، زیرا عوامل بنیادین و قیمت دلار و شرایط اقتصاد کلان هم اهرمی برای پیشرفت بازار خواهند شد.
این مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد بیان کرد: از طرف دیگر یک تئوری و اصل در اقتصاد تحت عنوان چسبندگی قیمت ( stick prices) وجود دارد که قیمت‌ها به‌راحتی افزایش پیدا می‌کنند اما در مقابل کاهش، واکنش و مقاومت نشان می‌دهند، در نتیجه انتظار کاهش بیشتر شاخص بورس و رسیدن به سطح زیر یک میلیون و 500 هزار واحد محال به‌نظر می‌رسد.
قدمی در پایان به سهامداران خرد توصیه کرد که صبوری پیشه کنند و در سهم‌های بنیادین سرمایه‌گذاری کند که قطعا ضرر به حداقل ممکن خواهد رسید و خاطرنشان کرد: تاثیر ورود حقوقی‌ها هم در بازار طبق تجربه نشان از افزایش حمایت دولت و بهبود اوضاع می‌دهد، هرچند قانون‌گذار باید سیاست‌هایی را اتخاذ کند که مکانیزم عرضه و تقاضا بر بازار حاکم شود.
