باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سی بی اس آمریکا به دونالد ترامپ توصیه کرد اگر میخواهد از او به عنوان کسی یاد شود که آمریکا را بر منافع شخصی خود ترجیح داده اکنون وقت آن است که کنار برود.
ابتدا مجری برنامه ۶۰ دقیقه گفت: شب انتخابات ۲۰۱۶، باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا حدود ساعت ۳ صبح با دونالد ترامپ تماس گرفت تا به او تبریک بگوید. اگر چه آقای ترامپ در بخش آراء مردمی شکست خورده بود، اما توانست آرای الکترال را با اختلاف کمتر از ۱ درصد در سه ایالت به دست آورد. امروز، آقای ترامپ به رغم شکست در برابر جو بایدن رئیس جمهور منتخب در انتخابات با فاصله زیاد، نظر رأی دهندگان را قبول ندارد. آقای اوباما تا این لحظه در مورد نتیجه انتخابات اظهار نظر نکرده بود. اما امروز ما با چهل و چهارمین رئیس جمهور آمریکا در حالی مصاحبه میکنیم که کتاب او با عنوان «سرزمین موعود» در آستانه انتشار است. این کتاب، یادداشتی از سالهای نخست او و دوره نخست ریاست جمهوری اوست.
مجری از باراک اوباما پرسید: توصیه شما در این لحظه به رئیس جمهور ترامپ چیست؟
باراک اوباما در پاسخ گفت: رؤسای جمهور، بر اساس ساختار، ساکنان موقت دفتر ریاست جمهوری هستند. زمانی که زمان آنها تمام میشود، وظیفه آنها این است که کشور را در اولویت قرار دهند و فراتر از منافع شخصی و ناراحتی شخصی، فکر کنند. توصیه من به رئیس جمهور ترامپ این است که اگر میخواهد در این مرحله آخر از بازی به عنوان کسی از او یاد شود که کشور را در اولویت قرار داده، اکنون وقت آن است که کنار برود.
اوباما در پاسخ این سئوال که آیا به نظر شما اکنون وقت آن است که او به شکست اذعان کند؟ گفت: قطعاً. من فکر میکنم او میبایست همان روز بعد از انتخابات شکست را میپذیرفت. یا دست کم دو روز بعد از انتخابات. وقتی که به آمار و ارقام نگاه میکنیم، میبینیم که جو بایدن باید مدیریت را به دست بگیرد. هیچ سناریویی وجود ندارد که در آن، نتیجه این ایالتها تغییر کند. تغییرات قطعاً به اندازهای نیست که نتیجه انتخابات را دگرگون کند.
باراک اوباما در پاسخ این پرسش که کاخ سفید ترامپ حتی اعتبارات و امکانات را در اختیار دولت آتی قرار نمیدهد. جو بایدن رئیس جمهور منتخب، گزارشهای محرمانه امنیت ملی را دریافت نمیکند، اتفاقی که برای ترامپ بعد از انتخابات ۲۰۱۶ افتاد. به نظر شما دشمنان ما -روسیه، چین - اکنون چه فکری در مورد ما میکنند که انتقال قدرت به پیش نمیرود؟ گفت: من فکر میکنم دشمنان ما را ضعیف شده میبینند، نه تنها به خاطر این انتخابات بلکه به خاطر چند سال گذشته. ما شاهد این شکافها در سیاست بوده ایم. این شکافها آنها را متقاعد میکند که میتوانند از این اختلافات بهره برداری کنند. یک ضرب المثل قدیمی وجود دارد که میگوید سیاست حزبی باید در لبه آب متوقف شود. در بحث سیاست خارجی ما، ما ایالات متحده آمریکا هستیم و نه ایالات تقسیم شده آمریکا.
باراک اوباما در پاسخ این سئوال که عنوان کتاب شما من را کنجکاو کرده است. من فکر میکنم بسیاری از افراد احساس میکنند که ما از «سرزمین موعود» دورتر شده ایم. نظر شما چیست؟ گفت: من به این دلیل عنوان کتابم را «سرزمین موعود» گذاشتم، چون حتی اگر ما در طول حیات خود به آن سرزمین نرسیم، حتی اگر ما با دشواری و ناامیدی در طول این مسیر روبرو شویم، من هنوز هم بر این باور هستم که ما میتوانیم یک اتحاد کاملتر تشکیل دهیم.
باراک اوباما در پاسخ این سئوال که شما در کتاب خود نوشته اید «به نظر میرسد دموکراسی ما به قدری ضعیف شده که در آستانه بحران فروپاشی قرار دارد». منظور شما چیست؟ گفت: ما رئیس جمهوری را تجربه کرده ایم که به همه موازین اساسی بی توجهی کرده است، به همه انتظاراتی که ما از یک رئیس جمهور داریم و هم دموکراتها و هم جمهوریخواهان به آن پایبند بوده اند بی توجهی کرده است. شاید مهمتر از همه، این است که ما شاهد چیزی بوده ایم که برخی آن را «پوسیدگی حقیقت» مینامند، چیزی که توسط رئیس جمهور ترامپ تسریع شده است. این حس بوجود آمده که نه تنها حقیقت گفته نشده بلکه حقیقت اصلاً اهمیتی ندارد!
باراک اوباما در پاسخ این پرسش که این ادعاهای غلط تقلب در انتخابات چه به سر کشور ما میآورند؟ گفت: رئیس جمهور دوست ندارد بازنده باشد و هیچگاه شکست را نپذیرفته است. چیزی که بیشتر از این من را اذیت میکند این است که برخی مقامات جمهوریخواه که بهتر از او همه چیز را میدانند همین مسیر را میروند و به این شکل او را به استهزا میگیرند. این ادعاها یک گام به سمت مشروعیت زدایی از نه تنها دولت بایدن بلکه دموکراسی هستند. این یک مسیر خطرناک است. ما هیچگاه این رفتار را هنگام شکست بچه هایمان هم نمیپذیریم. برای مثال، اگر دختر ما در یک رقابت شکست بخورد و سپس طرف مقابل را بدون مدرک و دلیل به تقلب متهم کند ما هیچگاه این را از او نمیپذیریم. من فکر میکنم طی چند سال گذشته این احساس وجود داشته که برای رسیدن به قدرت، هر چیزی توجیه میشود. این فقط منحصر به آمریکا نیست، دیکتاتورهای زیادی در دنیا وجود دارند که فکر میکنند هر کاری میتوانند بکنند تا در قدرت بمانند. آنها فکر میکنند میتوانند مردم را بکشند، مردم را به زندان بیندازند، انتخابات صوری برگزار کنند، خبرنگاران را سرکوب کنند.
باراک اوباما در پاسخ این سئوال که جو بایدن بیش از هر کسی در تاریخ، رأی آورد. با این وجود، آراء ۲۰۲۰ در واقع انکار دونالد ترامپ نبود بلکه بیشتر در تأیید او بود. او ۷۱ میلیون رأی آورد. یعنی ۸ میلیون رأی بیشتر از سال ۲۰۱۶. این موضوع چه چیزی در مورد کشور ما نشان میدهد؟ گفت: این نشان میدهد که ما دچار شکاف بیشتر شده ایم. همانطور که پیشتر گفتم فقط سیاستمداران نیستند که دچار اختلاف شده اند بلکه رأی دهندگان هم دچار شکاف شده اند. اکنون شرایط به گونهای شده است که در رقابت انتخاباتی، مسائل و سیاستها و حقایق به اندازه هویت و تمایل به مخالفت کردن اهمیت ندارند. این موضوع اولویت پیدا کرده است. من فکر میکنم محیط رسانهای کنونی مزید بر علت شده است. اگر ما شهروندان آگاهی نداشته باشیم دموکراسی مؤثر نخواهد بود. اگر ما مقامات برگزارکننده مسئولیت پذیری در انتخابات نداشته باشیم، دموکراسی مؤثر نخواهد بود.
باراک اوباما در پاسخ این سئوال که به نظر میرسد، آمریکاییها از مرحله اختلاف نظر به مرحله تنفر از یکدیگر رفته اند. چگونه میتوانیم بر شرایط کنونی غلبه کنیم؟ گفت: هیچ آمریکایی نیست که من بیش از ابراهام لینکون او را تحسین کنم، اما او با جنگ داخلی کارش را تمام کرد، چیزی که نمیخواست اتفاق بیفتد. من فکر میکنم رئیس جمهور جدید میتواند یک گفتمان جدید طرح کند که البته نمیتواند همه مشکلات واشنگتن را حل کند. من فکر میکنم ما باید با رسانهها و شرکتهای فناوری کار کنیم تا راههایی برای آگاه کردن بهتر عموم در مورد مسائل بیابیم و استانداردهای مربوط به تفکیک حق از باطل را ارتقاء بخشیم. من فکر میکنم ما باید در سطح محلی کار کنیم. زمانی که شما در سطح محلی و با شهرداران و اعضای شورای شهر کار میکنید، آنها میتوانند تصمیمات واقعی تری بگیرند. ما باید نقش آنها را تقویت کنیم. ما باید اطمینان یابیم که کودکان ما محیط بازی بهتری داشته باشند. در سطح محلی من فکر نمیکنم مردم از یکدیگر متنفر باشند. اینجا جایی است که ما میتوانیم اعتماد را بازسازی کنیم تا دموکراسی مؤثر افتد.
باراک اوباما در پاسخ این پرسش که رئیس جمهور ترامپ در روز تحلیف جو بایدن چه کار باید بکند؟ گفت: ما مجموعهای از سنتها را برای انتقال مسالمت آمیز قدرت داریم. یکی اینکه رئیس جمهوری که کارش تمام شده به رئیس جمهور جدید تبریک میگوید. دوم اینکه او به نهادها و مؤسسات دستور میدهد با رئیس جمهور جدید همکاری کنند. سوم اینکه رئیس جمهور منتخب را به کاخ سفید دعوت میکند. سپس، در روز تحلیف، رئیس جمهوری که کارش تمام شده رئیس جمهور منتخب را به کاخ سفید دعوت میکند و از او پذیرایی میکند و سپس به سمت محل تحلیف رانندگی میکند و رؤسای جمهور در آنجا مینشینند و رئیس جمهور جدید در برابر حضار سوگند یاد میکند. در آن لحظه رئیس جمهور مانند هر شهروند دیگری است و باید به رئیس جمهور جدید این فرصت را بدهد تا تمام تلاشش را به نیابت از مردم آمریکا انجام دهد. اینکه آیا دونالد ترامپ این کار را میکند یا خیر، باید ببینیم. تا این لحظه، رویکرد او به این شکل نبوده است.
مجری گفت: دو ساعت بعد از آنکه آقای اوباما این حرف را زد، رئیس جمهور در پیامی توئیتری از کاخ سفید گفت: «ما پیروز خواهیم شد!» او در حالی این حرف را زد که هیچ ایالتی گزارش تقلب یا اشتباه که بتواند نتیجه را تغییر دهد اعلام نکرد. ما مصاحبه خود را با موضوع بحران دیگری با آقای اوباما ادامه میدهیم.
باراک اوباما در پاسخ این سئوال که آیا شما ویدیویی خفه شدن جورج فلوید را دیدید؟ گفت: البته که دیدم، قلب آدم را به درد میآورد. در همان لحظات اولیه انسان بودن قربانی کاملاً واضح بود. درد و آسیب پذیری آن فرد قابل آشکار بود. من فکر میکنم این لحظهای بود که در آن آمریکا با واقعیت آمریکاییهای آفریقایی تبار در این کشور روبرو شد. من خیلی ناراحت شدم و تحت تأثیر پیامدهای این اتفاق در کشور قرار گرفتم. این واقعیت که فقط سیاهپوستان و لیبرالها نبودند که حرکت کردند من را تحت تأثیر قرار داد. این گام نخست و کوچکی در مورد شناخت گذشته و حال ما بود. چیزی که ما همیشه از آن اجتناب کرده ایم.
باراک اوباما در پاسخ این سئوال که اما آقای رئیس جمهور، تیمیر رایس، بریانا تیلور، جورج فلوید و ...... چرا این بی عدالتی هیچگاه از بین نرفته است؟ گفت: بنا به یکی دو دلیل. دلیل اول این است که ما یک نظام قضایی داریم که در آن اغلب از افسران جوان و آموزش ندیده میخواهیم وارد جامعه شوند و بر مسائل پوشش بگذارند. ما سعی نمیکنیم دلایل ریشهای فقر مزمن را حل کنیم. اگر ما میخواهیم این مشکل را حل کنیم باید اقدامات خاصی انجام دهیم تا اطمینان یابیم که قراردادهای ما با افسران پلیس به گونهای نباشد که آنها را در برابر هر گونه مجازات برای خطاهایشان مصون کند. اختصاص بودجه به آموزش مؤثرتر افسران پلیس، آموزش افسران پلیس مبنی بر تنش زدایی همه و همه ضروری است. نکته مهمتر این است که ما نباید مسئولیت را از خودمان برداریم و بگوییم این مشکل پلیس است. اگر ما میخواهیم به تعصب نژادی در نظام عدالت کیفری پایان دهیم باید به تعصب نژادی در بحث شرکت ها، مسکن و ... پایان دهیم. این یک پروژه بزرگ است که همه ما میتوانیم در آن سهمی داشته باشیم و بهتر عمل کنیم.
مجری گفت: ما چهارشنبه گذشته در حالی با آقای اوباما مصاحبه کردیم که هر دو ماسک پوشیده بودیم. آقای اوباما هم در دوران ریاست جمهوری خود با شیوع یک بیماری روبرو بود. آنفلوانزای جدید H۱N۱.
باراک اوباما در مورد این ویروس گفت: من از آن خیلی میترسیدم. من بلافاصله تیمی را بسیج کردم تا بهترین رویکرد را اتخاذ کنم. از همان ابتدا، من معیارهای ویژهای داشتم. معیار نخست این بود که به حرف علم گوش کنیم. معیار دوم این بود که اطلاعات را در اختیار مردم آمریکا قرار دهیم.
باراک اوباما در پاسخ این پرسش که شما کتاب خود را با توضیحاتی در مورد «روزی» آغاز کردید «که واشنگتن را ترک کردید و به کسی دادید که با تمام باورهای ما مخالف بود.» نظرتان چیست؟ گفت: شاید این تنها چیزی باشد که من و دونالد ترامپ در مورد آن اتفاق نظر داریم. او در مورد هیچ چیز با من هم نظر نیست. من او را دلیل انشقاق و مشکلات ما با دولت نمیدانم. من فکر میکنم او یک شتاب دهنده است. اما آنها او را به جلو هل دادند. متأسفانه، ما مجبوریم تا پایان کار او صبر کنیم.