حال و روزهای ایرانِ قبل و بعد از ۲۰۱۵ به روایت خبرگزاری دولت
با شکست ترامپ و پیروزی بایدن به عنوان رئیس جمهوری منتخبی که قصد بازگرداندن آمریکا را به برجام دارد، برخی مخالفان دولت روحانی در ایران تلاش برای بیهوده جلوه دادن توافق هسته ای به کار بسته اند. آنها در صددند تا ایرانی تضعیف شده را در فضای پسابرجام به تصویر بکشند و فضای عمومی را به سمت ناامیدی نسبت به احیای توافق سوق دهند
. در همین ارتباط حجت‌الاسلام والمسلمین «حسن روحانی» روز چهارشنبه ۲۶ آذرماه در جلسه هیات دولت با اشاره به اینکه برخی از رسانه‌های داخلی تحت تاثیر رسانه‌های ماهواره‌ای ضدایران سخنانی در رابطه با برجام و تفاوت شرایط امروز با شرایط سال ۹۴ بیان می‌کنند، گفت: یقیناً شرایط امروز با شرایط سال ۲۰۱۵ متفاوت است.
شمشیر شکسته قطعنامه ها
یکی از تفاوت های آشکار قبل از برجام و پسابرجام به قطعنامه های شورای امنیت برمی گردد. همان گونه که رئیس جمهوری در اظهارات خود اشاره کرد «در سال ۲۰۱۵ که درباره برجام مذاکره می‌کردیم شمشیری به نام شش قطعنامه بالای سر ما قرار داشت و امروز این شمشیر شکسته است»، ذکر چند نکته لازم است. تا قبل از برجام، اجماعی جهانی برای اعمال فشار و تحریم علیه ایران شکل گرفته بود. پنج قطعنامه ی شورای امنیت به شماره های ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳ ، ۱۸۳۵ به ویژه سخت ترین و جدی ترین مصوبه شورای امنیت در قالب قطعنامه ۱۹۲۹ که بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل به مبنایی برای اعمال فشار و تحریم های دیگر سازمان ها و کشورها تبدیل شد، با تصویب قطعنامه تازه به شماره ۲۲۳۱ لغو شد؛ قطعنامه ای که برخلاف قبلی ها جنبه تنبیهی نداشت و تیم هسته ای ایران نیز در تدوین آن تاثیر گذاشتند.
ضمن اینکه بعد از توافق هسته ای، ۱۲ قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز که طی سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ در رابطه با موضوع اجرای پادمان با ایران و از جمله مطالعات ادعایی علیه ایران تصویب شده بودند، لغو شد.
بر پایه همین قطعنامه جدید ۲۲۳۱ بود که مهرماه امسال تحریم تسلیحاتی ایران پس از گذشت دوره محدودیت پنجساله برداشته شد و تلاش آمریکا برای تداوم این تحریم راه به جایی نبرد. اینک ایران در شرایط کنونی به صورت کاملا قانونی می تواند با کشورهای جهان معاملات تسلیحاتی داشته باشد.
ناتوانی در طرح ادعاهایی مبنی بر غیر صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران
تفاوت دیگر شرایط امروز با قبل از ۲۰۱۵ و انعقاد برجام به فصل ۷ منشور ملل متحد ارتباط می یابد؛ فصلی تحت عنوان «اقدام در موارد تهدید علیه صلح، نقض صلح و اعمال تجاوز» که ایران را تهدیدی برای امنیت منطقه و جهان معرفی می کرد. اگر کشوری ذیل این فصل قرار بگیرد طبق بندهای ۴۱ و ۴۲ به ترتیب استفاده از تحریم و گزینه نظامی توجیه قانونی می یابد. ب
برخلاف کشورهایی که ذیل این فصل قرار داشته و تنها بعد از جنگ یا فروپاشی از ذیل آن خارج شده اند، ایران با مذاکره به این موفقیت دست یافت. بی تردید در شرایط کنونی، آمریکا و دشمنان منطقه ای و فرامنطقه ای ایران قادر نخواهند بود از این فصل از منشور ملل متحد برای فشار بر ایران بهره گیرند.
یکی از مهمترین چالش هایی که بعد از برجام برطرف شد و دست دشمنان را برای توطئه گری علیه ایران بست، پایان یابی پرونده «PMD» یا ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران در آذرماه ۱۳۹۴ بود. در همین پیوند روحانی چند روز پیش در جلسه هیات دولت تاکید کرد که «در آن روز شمشیر دومی به نام پی.ام.دی بالای سرمان بود و امروز این شمشیر شکسته و وجود ندارد». با اصرار ایران و تغییر PMD به «PPI» (موضوعات گذشته و حال) دیگر دشمنان در فضای پسابرجام نتوانستند ادعاهای دروغین همیشگی خود را مبنی بر اینکه ایران همواره در پی فعالیت های غیرصلح آمیز هسته ای بوده، مطرح کنند.
اثبات تعهد پذیری ایران
برخلاف دوره قبل از توافق هسته ای، برگ برنده دیگر ایران در فضای پسابرجام موضوع تعهدپزیری است. در همین ارتباط بود که رئیس جمهوری اشاره کرد «در شرایط سال ۲۰۱۵ افکار عمومی جهان به گونه‌ای شکل گرفته بود که اگر ایران تعهدی انجام دهد به آن عمل نخواهد کرد اما در برجام ثابت کرده‌ایم که متعهدترین کشور دنیا هستیم. به سختی و وسواس مذاکره می‌کنیم اما اگر امضا کردیم به عهدمان وفادار خواهیم ماند. این در حالی است که حتی کشورهای ۱+۴ هم نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند.» این اعتمادزایی نتیجه ۱۷ گزارش مثبت «یوکیا آمانو» مدیر کل فقید آژانس بود و اینک نیز در دوره «رافائل گروسی» مدیر آرژانتینی این نهاد راستی آزما، همکاری تهران و آژانس ادامه دارد.
شکست آمریکا در متقاعد کردن اروپا برای خروج از برجام
مهمترین تفاوت و تمایز شرایط ایران قبل و بعد از ۲۰۱۵ به کیفیت رویارویی ایران با آمریکا برمی گردد. در حالی که آمریکا قبل از برجام، نقش کلیدی در اجماع سازی علیه ایران داشت و همه قطعنامه های شورای امنیت و حکام با مدیریت واشنگتن انجام می گرفت ولی در فضای پسابرجام وضعیت کاملا دگرگون شد. آمریکای ترامپ نتوانست ایران و حتی اروپا را از برجام خارج کند و در شورای امنیت نیز اعضای دایم و غیردایم، نماینده امریکا را برای صدور قطعنامه ضدایرانی همراهی نکردند.
موارد اشاره شده تنها بخشی از تفاوت های قبل و بعد از سال ۲۰۱۵ و گوشه ای از دستاورد توافق هسته ای برای ایران است؛ دستاوردهای غیرقابل انکاری که به قول روحانی باعث شده «امروز ما با آن روزها کاملا متفاوت» باشد.
