«ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری در جمع خبرنگاران بر ضرورت مقابله با برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران از طریق اعمال تحریم علیه نهادهای حامی این برنامه تأکید کرد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در این نشست در واکنش به اظهارات «محمود علوی»، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی گفت: «ما در جریان این اظهارات قرار داریم. آنها بسیار نگرانکنندهاند. ایران، ذیل پیمان منع اشاعه اتمی تعهد دارد که هرگز به سلاح هستهای دست پیدا نکند و در برجام هم بر این تعهد مجدداً تأکید کرده است.»
پرایس در پاسخ به سوال یک خبرنگار که درباره برخی ادعاهای رسانهای در خصوص همکاری میان ایران و کره شمالی در زمینه موشکی گفت: «فکر میکنم این جهتگیری راهبردی ما در برابر ایران را عوض نمیکند.»
او اضافه کرد: «ما این گزارشها را دیدهایم. در خصوص گزارشی از سازمان ملل که هنوز منتشر نشده اظهارنظر نمیکنیم. اما از مجموعهای از ابزارهای منع اشاعهای برای همکاری در جهت جلوگیری از پیشرفت برنامه موشکی ایران و تواناییاش برای اشاعه این فناوری به دیگران از جمله کره شمالی استفاده میکنیم.»
ند پرایس اضافه کرد: «این مسئله، همکاری با متحدانمان برای جلوگیری از انتقال برخی تجهیرات و فناوریها به این برنامهها را شامل میشود. ما از تعاملهایمان در نشستهای چندجانبه برای آگاهیبخشی درباره فعالیتهای موشکی ایران و ملزم کردن کشورها برای برداشتن گامهایی در جهت مقابله با این فعالیتها استفاده میکنیم و سرانجام، علیه نهادهایی که از برنامه موشکی ایران حمایت میکنند، تحریم اعمال میکنیم.»
وی اضافه کرد: «به همین دلیل است که گفتهایم هدف ما فقط بازگرداندن ایران به رعایت کامل برجام نیست، بلکه میخواهیم از برجام-که قصد داریم در وهله اول آن را قویتر و طولانیتر کنیم- به عنوان سکویی برای توافقهای بعدی و گنجاندن سایر حوزههای رفتارهای مخرب ایران از جمله برنامه موشکی استفاده کنیم.»
زیادهخواهی واشنگتن
پیش از این «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با شبکه خبری سیانان هم بر ضرورت مقابله با برنامه موشکی ایران تأکید کرده بود.
بلینکن با تکرار زیادهخواهیهای همیشگی واشنگتن درخصوص ایران، اظهار داشت: «اگر ایران به توافق هستهای پایبند شود، آنگاه ما با متحدانمان برای توافقی طولانیتر و قویتر همکاری میکنیم. ما همچنین مسئله موشکهای ایران و رفتار ثباتزدای تهران در منطقه را مطرح خواهیم کرد».
وی با اذعان به اینکه بعد از خروج آمریکا از برجام بود که ایران لغو محدودیتهای برجامی را شروع کرد، مدعی شد: «نتیجه این شد که آنها (ایران) اکنون بیش از گذشته به داشتن توانمندی تولید مواد شکافتپذیر برای سلاح اتمی در کوتاهمدت، نزدیک شدهاند. توافق [هستهای] این زمان را به یک سال عقب رانده بود اما بر اساس گزارشها، اکنون سه یا چهار ماه زمان باقی است».
موضع دولت بایدن درباره برجام
دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور جدید آمریکا مدعی است قصد دارد کشورش را به «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) که دولت قبلی آمریکا از آن خارج شد برگرداند.
او با وجود این در مصاحبهای طی روزهای اخیر به پرسشی در خصوص اینکه آیا حاضر است به منظور ترغیب ایران به اجرای کامل تعهداتش تحریمهای یکجانبه را رفع کند یا خیر، پاسخ منفی داد.
علاوه بر این، مقامهای دولت او گفتهاند قصد دارند از مسأله بازگشت آمریکا به برجام به عنوان «سکویی» برای رسیدن به آنچه توافقی «قویتر و طولانیتر کردن» خوانده شده استفاده کنند. واشنگتن میگوید قصد دارد با همکاری متحدان و شریکانش به چنین توافقی که مسائل موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران را هم شامل میشود دست پیدا کنند.
جمهوری اسلامی ایران تصریح کرده که با توجه به آنکه واشنگتن طرفی بوده که توافق را نقض کرده و کاهش تعهدات تهران در واکنش به اقدام غیرقانونی آمریکا انجام شده هر گامی از سوی تهران بعد از رفع تحریمها صورت خواهد گرفت.
خروج از برجام و گامهای ایران
آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهداتش از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد. آمریکا علاوه بر بازگرداندن تحریمهای متوقفشده ذیل برجام، تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع کرد و در راستای اجرای سیاست موسوم به «فشار حداکثری» اقداماتی تحریکآمیز مانند ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در دستور کار قرار داد.
ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا به طور کامل تعهداتش در توافق هستهای را اجرا کرد و به کشورهای اروپایی که وعده جبران آثار این خروج را میدادند برای عمل به تعهداتشان فرصت داد.
یکسال بعد که دولتهای اروپایی نتوانستند به وعدههایشان عمل کنند تهران اعلام کرد طبق مفاد مندرج در توافق هستهای طی چند گام تعهداتش در توافق هستهای را کاهش خواهد داد.
ایران از آن زمان اعلام کرده الزامی برای رعایت محدودیتهای مندرج در برجام در زمینه غنیسازی، میزان ذخائر اورانیوم و تحقیق بر روی سانتریفیوژهای پیشرفته ندارد. تهران علاوه بر این کار بر روی یک خط مونتاژ جهت ساخت اورانیوم فلزی را هم از سر گرفته است.
جمهوری اسلامی ایران گفته همه این گامها بازگشتپذیر هستند و چنانچه واشنگتن به برجام برگردد ایران نیز این اقدامات را به عقب برخواهد گرداند.