قوانین ثبت برند
انتخاب یک برند تجاری و استفاده از آن برای محصولات و خدمات به منظور دادن نشانی درست به مشتریان در روزگار پر رقابت امروزی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. امروزه هیچ شخصیت حقیقی و حقوقی نیست که به فکر ثبت برند نباشد و یا اهمیت انتخاب و ثبت برند را نداد. اما آیا می‌دانستید که قبل از انتخاب برند باید قوانین ثبت برند را به خوبی بدانید تا با مشکل ثبت علامت تجاری مواجه نشوید؟
در ایران برای ثبت برند باید از اداره مالکیت معنوی اقدام کنید. این اداره در تهران قرار دارد. ایران عضوی از توافقنامه مادرید است به این مفهوم که اگر فردی بخواهد برای ثبت برند بین المللی اقدام کند ابتدا باید برند خود را در ایران و در سازمان مالکیت معنوی به ثبت برساند و سپس با ارائه درخواست به این سازمان می‌تواند برای ثبت جهانی برند نیز اقدام کند؛بنابراین توجه به قوانین و مقررات ثبت برند برای انتخاب برند را نباید نادیده گرفت، زیرا برای موفقیت برند و ثبت برند چه به صورت داخلی و چه به صورت بین المللی توجه به این قوانین شرط اساسی است و بدون رعایت حتی یکی از بند‌های تعیین کننده برای ثبت برند نمی‌توانید علامت تجاری خود را ثبت کنید.
به صورت کلی مطابق با قوانین ثبت علامت تجاری و اختراعات در ایران برند‌هایی قابل ثبت هستند که موارد زیر را رعایت کرده باشند:
- در برند و یا تصویر برند خود از واژه‌های عام استفاده نکرده باشند. واژه‌های عام واژه‌هایی هستند که به طبقه عام مردم و یا محصولی اختصاص دارند و نمی‌تواند انحصاری شود مانند صابون.
- در علامت تجاری از واژه‌های توصیف کننده نیز نباید استفاده شده باشد. مثلا نباید از واژه تمیز و یا براق که برای توصیف ویژگی محصول یا محصولاتی است استفاده شده باشد. زیرا این ویژگی‌ها نیز اختصاص ناپذیر هستند.
- برند انتخاب شده و یا علامت تجاری مد نظر نباید به شکلی انتخاب شده باشند که باعث گمراهی مصرف کننده و یا مشتری یا مشتریان خاصی شوند. مثلا اگر تصویر برند بیانگر محصولی چرمی باشد، ولی محصول چرم اصل نباشد و یا چرمی نباشد برند انتخاب شده گمراه کننده تلقی می‌شود. همچنین برخی ممکن است از نماد یک منطقه جغرافیایی در برند خود استفاده کنند در حالی که متعلق به آن جامعه محسوب نشود که در این صورت نیز برند گمراه کننده خوانده می‌شود.
- برند انتخاب شده باید مطابق با هنجار‌ها و مبادی اسلامی و مذهبی در نظر گرفته شده باشد. منظور اینکه نباید به گونه‌ای باشد که اخلاق حسنه و اعتقادات و یا مذاهب مختلف را زیر سوال برده باشد. در ضمن نباید با اعتقادات عرفی جامعه نیز در تضاد باشد.
- تصویری که به عنوان برند انتخاب می‌شود بدون دریافت مجوز از نهاد‌های دولتی و رسمی نمی‌تواند از نماد و یا علائم این نهاد‌ها استفاده کرده باشد و همچنین نمی‌تواند از نشان دولت‌ها و کشور‌های دیگر نیز بدون مجوز استفاده کرده باشد.
- یکی از مهم‌ترین نکات و قوانین ثبت برند قابلیت ایجاد تمایز است. به این مفهوم که برند انتخاب شده باید نسبت به دیگر برند‌ها متفاوت باشد و نباید مشابه برند دیگر و یا الگو برداری شده و کپی شده از یک برند یا علامت تجاری دیگر باشد.
به غیر از موارد فوق در قوانین ثبت برند باید به موضوعات زیر نیز توجه داشت:
- اینکه شما برای ثبت برند تنها باید به تهران مراجعه کنید و در دیگر استان‌ها و شهر‌ها مرکزی برای ثبت برند وجود ندارد. اداره مالکیت معنوی متولی ثبت برند در ایران است که در تهران واقع شده است. البته امروزه از طریق اینترنت باید درخواست اولیه ثبت برند داده شود.
- برای ثبت برند حقوقی الزاما باید ابتدا متقاضی برای ثبت شرکت اقدام کرده باشد. در واقع بدون ثبت شرکت نمی‌توانید برای ثبت برند حقوقی اقدام کنید. برای ثبت شرکت باید از اداره ثبت شرکت‌ها اقدام کنید و بعد از تشکیل شرکت باید به اداره مالکیت معنوی مراجعه و با ارائه مدارک ثبت شرکت برای ثبت برند حقوقی درخواست دهید.
- در صورتیکه برند مورد تقاضا شما مربوط به فرد دیگری باشد چنانچه در زمان آگهی ثبت برند و یا حتی بعد از آن این موضوع مشخص شود، مالکیت برند از شما گرفته خواهد شد و حتی ممکن است تبعاتی برای شما داشته باشد. (در صورت شکایت مالک برند)
- برای ثبت برند‌هایی که از علائم و حروف لاتین در آن‌ها استفاده شده است نیاز به کارت بازرگانی دارید. برای اخذ کارت بازرگانی نیز باید قبلا اقدام کرده باشید و با ارائه کارت بازرگانی می‌توانید از برند با حروف و علائم لاتین استفاده کنید.
- بعد از ثبت برند گواهینامه ده ساله ثبت برند برای متقاضی صادر می‌شود و تا ده سال اجازه استفاده، انتقال و اجاره برند به دست مالک برند خواهد بود. اما توجه به این نکته اهمیت دارد که هرگونه تغییر در استفاده از برند مانند اجاره برند نیز باید در اداره مالکیت معنوی ثبت شود.
رعایت قوانین ثبت برند به منظور حمایت و پشتیبانی از مالکین برند است و بدون در نظر گرفتن این قوانین به راحتی حق مالک برند ممکن است ضایع شود. از این رو دولت به شدت از افرادی که برند خود را مطابق با این قوانین ثبت برند ثبت کرده باشند حمایت می‌کند.
