اتاق بازرگانی ایران در گزارشی که به بررسی وضعیت بنگاههای اقتصادی میپردازد، هر ماه عدد شامخ(شاخص مدیران خرید) را بررسی کرده و اعلام میکند. در این میان هر چه عدد شامخ به ۱۰۰ نزدیکتر باشد، نشان دهنده بهبود نسبی شرایط اقتصادی سرمایهگذاران است و هر چه از این عدد از ۵۰ پایینتر باشد، نشان دهنده رکود و منفی شدن شرایط است.
در حدود ۱۸ ماه گذشته که اتاق بازرگانی ایران این گزارش را از وضعیت اقتصادی منتشر کرده، در اکثر قریب به اتفاق ماهها، عدد شامخ در پایینتر از ۵۰ قرار گرفته اما در ماههای اخیر این روند متوقف شده و انتظارات فعالان اقتصادی نسبت به شرایط کشور مثبتتر شده است.
این روند که در ماههای قبل خود را نشان داده بود، در شامخ جدید به رکوردی تازه بدل شده و بالاترین عدد در این دوره ۱۸ ماهه را ثبت رسانده است. در این گزارش که به اسفندماه ۱۳۹۹ اختصاص دارد، رقم شاخص کل اقتصاد ۵۴.۷۳ واحد اعلام شده که یک واحد بالاتر از بهمنماه ۱۳۹۹ است. همچنین این مرکز در سیامین گزارش طرح شاخص مدیران خرید بخش صنعت، شامخ این بخش را ۵۷.۲۹ واحد اعلام کرده که نسبت به ماه قبل ۱.۰۴ واحد کاهش نشان میدهد؛ اما همچنان بر شرایط نسبتاً مساعد این بخش دلالت دارد.
شاخص میزان فعالیتهای کسبوکار در اسفندماه (۵۸.۳۹) نسبت به بهمنماه (۵۶.۷۱) افزایش داشته و طی ۱۸ ماه از شروع طرح به بیشترین مقدار خود رسیده است. این شاخص به ترتیب در بخش ساختمان، خدمات و کشاورزی و صنعت افزایش را داشته. افزایش تقاضا در بسیاری از رشته فعالیتها در ماه پایانی سال دلیل عمده آن بوده است.
شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان (۵۵.۵۲) اندکی نسبت به بهمنماه (۵۳.۴۳)، افزایش داشته و این شاخص نیز بیشترین میزان خود را از ابتدای شروع طرح ثبت کرده است. بخش صنعت در میان سایر بخشها بیشترین مقدار افزایش را در این شاخص داشته است.
شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده (۴۶.۸۷) نسبت به ماه قبل (۴۸.۲۶) روند کاهشی داشته است و همانند ماه گذشته بیشترین سهم این کاهش مربوط به بخش خدمات و کشاورزی بوده است.
شاخص میزان صادرات کالاها یا خدمات کل اقتصاد در اسفندماه (۴۷.۸۰) هرچند همچنان کاهشی است اما همانند بهمنماه نرخ کاهش کمی داشته است و بیشترین عدد شاخص از ابتدای شروع طرح را ثبت کرده است که عمدتاً به دلیل بهبود صادرات در بخش صنعت است. بر اساس گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران صادرات در اسفندماه افزایش ۱۹۳ میلیون دلاری و رشد ۶ درصدی را نسبت به بهمنماه تجربه کرده است.
شاخص انتظارات در ارتباط با میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده (۴۴.۵۷) پیشبینی رکود بالا در فروردینماه را نشان میدهد. از یکسو طبق روال هرساله کاهش در فعالیتها در فروردین بهطورمعمول وجود دارد و از سوی دیگر ماه رمضان و همچنین تعطیلات بسیاری از کسبوکارها به دلیل گسترش مجدد کووید ۱۹ بر این رکود تأثیرگذار است.
همچنین بر اساس دادههای به دست آمده از بنگاههای بخش صنعت، شاخص مدیران خرید صنعت در اسفند ۵۷.۲۹ نسبت به بهمنماه افزایش داشته است، هر چند شدت افزایش آن اندکی کمتر از بهمنماه است اما نشاندهنده رونق در اکثر فعالیتهای صنعتی است. در اسفندماه همه زیرشاخصهای اصلی شامخ صنعت بهغیراز موجودی مواد اولیه خریداریشده عدد بالای ۵۰ را ثبت کردهاند.
شاخص مقدار تولید محصولات در بخش صنعت (۵۶.۱۵) نسبت به ماه قبل (۵۹.۵۸) افزایش داشته و رونق اکثر فعالیتهای صنعتی را نشان میدهد. افزایش تقاضا در اسفندماه در افزایش تولید کسبوکارهای بخشهای صنعتی اثرگذار بوده است.
شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان (۶۲.۱۸) طی ۱۰ ماه گذشته از اردیبهشتماه بالاترین مقدار خود را ثبت کرده است. این عدد با توجه به میزان مشابه آن در ماه پایانی سال گذشته که تقاضا تحت تأثیر رکود ناشی از کووید ۱۹ بسیار کاهش یافته بود، افزایش تقاضا در همه رشته فعالیتهای بخشهای صنعتی را در این ماه نشان میدهد که این تقاضا با توجه به افزایش میزان صادرات، هم ناشی از تقاضای داخلی و هم خارجی است.
شاخص موجودی مواد اولیه بار دیگر کمتر از ماه قبل شد و در اسفندماه (۴۹.۴۲) اندکی نسبت به بهمن (۵۰.۹۳) کاهش یافت، این در حالی است که این شاخص در بهمن برای اولین بار طی ۲۹ ماه گذشته عدد بالای ۵۰ را تجربه کرده بود. شاخص قیمت مواد اولیه (۷۹.۹۸) نیز که طی ماههای گذشته کمی از شدت افزایش آن کاسته شده بود مجدداً با شدت بیشتری افزایش یافت.