روایت سردار جلالی از میزان آمادگی کشور برای مقابله با تهدیدات احتمالی

سردار غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در سالروز بمباران شیمیایی سردشت، در تبیین تغییر جنس تهدیدات کشور در سال‌های اخیر و اقدامات پدافندغیرعامل در این زمینه اظهار داشت: فناوری همگام با آسایش و آرامشی که با خود به ارمغان آورده، به منشا بروز برخی تهدیدات نیز تبدیل شده است.

وی ادامه داد: مثلا ما در گذشته تهدیدات سایبری نداشتیم اما به موازات پیشرفت‌های سایبری، امروز با برخی تهدیدات در حوزه سایبری مواجهیم. همچنین بعد از جنگ تحمیلی، کشور به سمت توسعه زیرساخت‌های شیمیایی، پتروشیمی و نفتی رفت، به طوریکه امروز یکی از قطب‌های شیمیایی- پتروشیمی منطقه هستیم. براین اساس لازم است به تهدیدات و آسیب‌هایی این نوع از توسعه، توجه داشته باشیم.

جلالی افزود: ما در حوزه امنیتی سه لایه موضوع داریم. یک لایه ایمنی است. یعنی الزامات اولیه‌ای که هر کسی باید برای سلامت کار رعایت کند. بخش دوم احتمال بروز تهدید امنیتی یا تروریستی و بخش سوم هم احتمال تهدیدات جنگی است.

وی افزود: تقریبا در همه حوادثی که در حوزه‌های شیمیایی کشور شاهد بودیم نقش نقص در لایه ایمنی را می‌توان احصا کرد. ممکن است ذهنیتی در مردم به وجود بیاید که منشا این حوادث، خرابکاری است. اما بررسی‌های ما نشان می‌دهد خوشبختانه در حوزه شیمیایی و پتروشیمی هیچ مورد خرابکاری نداشتیم و عمدتا ضعف ما نکات ایمنی تخصصی بوده که حادثه ساز شده است.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل در ادامه تاکید کرد: الزاماتی که موقع طراحی هر بنایی باید برای ایمنی کار در نظر گرفته می‌شد بعضا رعایت نشده است. رعایت الزامات کمی ضعیف است که نیاز به کار کارشناسی دقیق‌تری دارد تا الزامات کنترلی برای اعمال ملاحظات ایمنی رعایت شود.

وی در ادامه با اشاره به فاجعه سردشت و نقش کشورهای اروپایی و امریکا در زمینه حملات شیمیایی رژیم بعث به ایران در طول جنگ تحمیلی توضیح داد: بعد از جنگ جهانی دوم و بکارگیری سلاح‌های شیمیایی و بروز عوارض ناگوار ناشی از آن، کنوانسیون‌ها و قوانین بین المللی بسیاری برای منع کشورها از بکارگیری سلاح‌های شیمیایی تصویب شد و کشورهای زیادی از جمله کشور ما نسبت به این قوانین و کنوانسیون‌ها اعلام پایبندی کردند. ولی متاسفانه در دوران دفاع مقدس شاهد این بودیم که رژیم بعث، علیه رزمندگان ما و حتی علیه غیرنظامیان، از این سلاح‌ها استفاده کرد که متاسفانه منجر به شهادت و مصدومیت شیمیایی بسیاری از رزمندگان و غیرنظامیان شد به طوریکه پس از گذشت سال‌ها هنوز بسیاری از این مصدومان با عوارض آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور بیان کرد: در زمان دفاع مقدس، صدام اصلا فناوری‌ها و تجهیزات سلاح‌های شیمیایی را در اختیار نداشت و عمدتا کشورهای غربی و اروپایی مدعی حقوق بشر به او کمک کردند و این تجهیرات را در اختیار وی قرار دادند. متاسفانه هیچ کدام از محاکم جهانی به این موضوع رسیدگی نمی‌کند. جنایات اروپایی‌ها در حمله شیمیایی به کشور ما و حتی به خود عراقی‌ها مثل ماجرای حلبچه در هیچ دادگاهی رسیدگی نشد. معتقدم این چالشی جهانی است و اگر دنیا به دنبال این است که این حادثه تکرار نشود ضمن شناسایی مقصرین چنین فجایعی، باید مجازات‌های بازدارنده‌ای را در این زمینه اعمال کند.

وی ادامه داد: در سال‌های اخیر هم شاهد بکارگیری سلاح‌های شیمیایی توسط داعش در سوریه، عربستان در حمله به یمن و رژیم صهیونیستی در حمله به غزه بودیم. این حوادث نشان می‌دهد که قوانین و کنوانسیون‌های بین المللی، بازدارندگی لازم را نداشته‌اند. از همین رو اهمیت توجه به پدافند شیمیایی خود را بیش از پیش نشان می‌دهد.

به گفته سردار جلالی، سازمان پدافند غیرعامل کشور با توجه به وظایف و ماموریت خود اقداماتی راهبردی را در دستور کار قرار داده است که یکی از مهمترین آن‌ها تشکیل قرارگاه پدافند شیمیایی است. هدف از تشکیل این قرارگاه تسهیل مدیریت بحران، آگاه‌سازی مسئولان و مردم نسبت به حوزه‌های تهدیدات شیمیایی است.

وی در مورد میزان آمادگی کشور برای مقابله با تهدیدات احتمالی نیز گفت: فضای سایبری، ترکیبی از فرصت و تهدید است و به همان میزان که به تسهیل امور کمک می‌کند، وابستگی را به دنبال دارد. در حادثه اخیر حمله سایبری به خطوط انتقال سوخت در آمریکا شاهد بودیم، کشوری که خود را مدعی اداره زیرساخت‌های سایبری جهان می‌دانند هم تا چه میزان در برابر تهدیدات سایبری آسیب‌پذیر است.

سردار جلالی تصریح کرد: این شرایط، لزوم برخورداری از توان بازدارندگی در برابر حملات سایبری را اجتناب ناپذیر می‌کند. در کشور ما تداوم کارکرد و سرویس دهی مناسب خدمات مبتنی بر فضای سایبری، نشان می‌دهد که ما از توان خوبی در زمینه پاسخگویی به تهدیدات و بازدارندگی برخورداریم. بررسی‌های ما در سال ۹۹ نیز نشان‌داد که ما خوشبختانه شاهد تهدیدات جدی و اساسی سایبری نبودیم.

سردار جلالی در ادامه این گفت‌وگو از اجرای فاز دوم تامین تجهیزات CBRNE در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر خبر داد و افزود: سازمان پدافند غیرعامل کشور در سال گذشته با همکاری وزارت کشور و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، ۵۱ شهر بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت را به تجهیزات نوین CBRNE تجهیز کرد. امسال نیز بنا داریم با کمک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و وزارت کشور، فاز دوم تامین این تجهیزات پیشرفته را برای شهرهای کشور به انجام برسانیم.

وی ادامه داد: در بعد عملیاتی و آموزشی نیز، امسال برگزاری مانورهایی را به منظور ارتقای آمادگی در برابر بروز حوادث احتمالی در دستور کار قرار داده‌ایم.

سردار جلالی با بیان اینکه سازمان پدافند غیرعامل یک سازمان حاکمیتی بین نیروهای مسلح و دولت است تصریح کرد: عمده وظایف ما نیز رصد تهدیدات، طراحی عملیات برای برطرف کردن تهدیدات، مصون‌سازی زیرساخت‌ها و آمادگی پاسخ به تهدیدات است. ما سال گذشته توانستیم نظام مصون‌سازی و عملیات پدافند شیمیایی کشور را در کمیته دائمی پدافند غیرعامل به تصویب برسانیم.

وی توضیح داد: این نظام نمایانگر نحوه تحقق پدافند شیمیایی و مصون‌سازی در سطح عملیاتی، در نتیجه انجام ماموریت‌های عملیاتی توسط نیروهای پدافند شیمیایی در وضعیت‌های مختلف مواجهه با سناریوهای محتمل تهاجم دشمن علیه زیرساخت‌ها و مراکز شیمیایی کشور است که تفکر، اصول، رویکرد، خط‌مشی، اهداف و راهبردهای عملیاتی پدافند شیمیایی، تدبیر عملیات پدافند شیمیایی، نحوه انجام این ماموریت‌ها و تقسیم کار را برای هریک از وضعیت‌های عملیاتی ترسیم می‌کند.

سردار جلالی با بیان اینکه متاسفانه همکاری دولت فعلی با سازمان پدافند غیرعامل کشور آنگونه که باید و شاید مطلوب نبود تصریح کرد: امیدواریم در دولت سیزدهم، سطح همکاری‌ها کامل و مطلوب باشد تا حداکثر هم افزایی بین نیروهای مسلح و دولت ایجاد شود چرا که معتقدم دلیل عمده برخی نارسایی‌ها، درعدم همکاری و هماهنگی بین دستگاه هاست که امیدواریم برطرف شود.

اقدامات سازمان پدافند غیرعامل کشور برای ارتقای تاب آوری صنایع کشور

وی در تشریح اقدامات سازمان پدافند غیرعامل کشور در حوزه ارتقای تاب‌آوری‌ها در صنایع کشور نیز اظهار داشت: در درجه نخست، ارزیابی زیرساخت‌های صنایع کشور انجام و تقسیم‌بندی در خصوص اهمیت صنایع و نوع تهدیدات صورت گرفت. نتیجه اینکه زیرساخت‌های صنعتی کشور را به گروه‌های، حیاتی، حساس، مهم و قابل حفاظت تقسیم‌بندی کردیم. در گام بعدی، تهدیدات تک تک دستگاه‌ها احصا شد.

سردار جلالی ادامه داد: در گام بعدی برای هر زیرساخت دو الگو طراحی شد. یکی الگوی مصون‌سازی برای برطرف کردن اشکالات و ضعف‌ها و الگوی دیگر، در بخش آمادگی و پاسخ. براساس اصول و الزامات پدافند غیرعامل، همه زیرساخت‌های ما هرچه قدر هم با خطر و مخاطرات مواجه باشند نیازمند نظام پاسخگویی هستند که این نظامات عملیاتی نیز طراحی شده است. البته نکته اساسی و مهم، پیاده‌سازی و اجرایی شدن این نظامات است که باید در عمل اتفاق بیفتد.