از ادوار گذشته ساخت گورستان جدید برای تهرانیها در دستورکار بود و هر بار مسئولان موضوعات متعددی در این زمینه مطرح میکردند. در حال حاضر کلانشهر تهران فقط یک گورستان رسمی به نام بهشتزهرا(س) دارد. البته دفنهایی هم در برخی مکانها صورت میگیرد اما تنها گورستان رسمی است که بیشترین اموات تهرانیها در آنجا دفن میشود بهشتزهراست.
بارها مسئولین هشدار داده بودند که بهشتزهرا در حال پر شدن است و باید
فکری برای آن کرد. در دوره مدیریت قبلی شهری، قرار بود که گورستانی در شرق و غرب تهران در محدوده گرمدره ساخته شود اما بعداز کش و قوسها، موضوع منتفی شد و هنوز هم تنها گورستان بهشتزهرا در جنوب شهر تهران است.
قرار بود که در دوره فعلی گورستان جدید تهران تعیین تکلیف شود. البته تاکنون مکان دقیق گورستان مشخص نیست، اما برخی از اعضای شورای شهر اعلام کردند که احتمال توسعه گورستان فعلی بهشتزهرا وجود دارد و نقطهای در مجاورت آرادکوه را شاید به این موضوع اختصاص دهند، اما به طور رسمی هنوز هیچ مسئولی در این زمینه توضیح نداده است.
یک لایحه برای گورستان ان هم در روزهای پایانی
9 روز دیگر منتخبین ششمین دوره شورای شهر تهران رسماً فعالیت خود را آغاز میکنند، اما شورای پنجمیها در روزهای آخر فعالیت خود به این نتیجه رسیدند که باید یک فوریت لایحه مکانیابی، تملک و احداث آرامستانهای جدید در پایتخت را تصویب کنند. برخی مخالف و برخی موافق بودند و درنهایت یک فوریت تصویب شد.
مرتضی الویری شهردار اسبق تهران و عضو فعلی شورای شهر مخالف تصویب این طرح بود و گفت: اگر یک مورد پیدا کنید که فوریت نداشته باشد، همین مسئله است. به نظرم مکانیابی آرامستانها مشمول فوریت نمیشود و تعجب میکنم چرا در آخرین جلسات شورای شهر که باید به موضوعات مهمتر پرداخته شود، به این موضوع پرداخته شده است؟
الویری همچنین تأکید کرد که در شرایط خاص هم چنین چیزی مشمول یک فوریت نمیشود و کمیسیونها باید مطالعات خود را روی آن انجام دهند و بعد به شورا ارائه کنند. با توجه به تراکم موجود در تهران، این مکانیابی خیلی طول میکشد.
بهشتزهرا نهایتاً تا سه سال آینده ظرفیت دفن اموات را دارد. در حال حاضر کلانشهر تهران با معضل کرونا دست و پنجه نرم کرده و حتی میزان مرگ و میر به گفته رئیس شورای شهر از روزی ۱۵۰ نفر هم گذشت. البته بهشتزهرا از آغاز پیک پنجم کرونا آرایش بحرانی به خود گرفته است.
بهشت زهرا حداکثر تا ۳ سال آینده ظرفیت دارد
سعید خال رئیس سازمان بهشتزهرای شهرداری تهران میگوید: بهشتزهرا در 25 تیر 1349 افتتاح شد و 53 سال از عمر خود را سپری میکند. در آن زمان بهشتزهرا برای سی سال پیشبینی شده بود، اما در سال 1378 یعنی دو سال زودتر از موعد مقرر پر شد و دوباره توسعه پیدا کرد.
وی ادامه داد: حداکثر تا سه سال آینده بهشتزهرا پاسخگوی نیازهای شهر تهران است و لذا شهرداری تهران براساس الگوهای پیشرفته تدفین در دنیا، آرامستان و تدفین را به صورت چندگزینهای و پراکنده انجام میدهد بنابرانی تفکر جدیدی در این دوره مدیریت شهری تیمی را مکلف کرد تا براساس اصول علمی، آرامستانهای آینده تهران را مکانیابی کنند.
ضرورت مکان یابی برای گورستان تهران دیر به شورا آمد
مکانیابی برای گورستان جدید تهرانیها خیلی طول کشید و برخی از کارشناسان معتقد بودند که این موضوع درگیر مسائل اداری است. حسن خلیلآبادی عضو شورای شهر تهران در این باره گفت: ضرورت مکانیابی برای آرامستانهای جدید همین حالا هم دیر به صحن آمده و باید در همان سال اول شورا ارائه میشد.
به گفته خلیلآبادی، با ایجاد آرامستانهای جدید، باید مشکل بهشتزهرا را حل کنیم و البته معتقدم که این کار باید دو سال پیش انجام میشد و انجام مکانیابی با قید فوریت حائز اهمیت است.
کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر بر روی موضوع آرامستانها کار کردند و البته مدیران هر بار وعده جدید آرامستان را در زمانهای مختلف داده، اما وعده ها محقق نشد و حتی برخی از اعضا میگویند که باید سه سال پیش طرح مکانیابی به شورا میآمد.
۲ سال روی موضوع کار شد
زهرا صدراعظم نوری رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران در این باره میگوید: شرایط بهشتزهرا از دو سال پیش تاکنون بسیار مورد توجه بوده است و برخی از طرحها و لوایحی که در روزهای آخر عمر شورا به صحن میرسد، در قالب یک فوریت و دو فوریت نتیجه کار ششماهه و یکساله است که به سرانجام رسیده و نباید این چنین درنظر بگیریم که در روزهای آخر به این فکر افتادهایم.
به گفته نوری، از دو سال گذشته کمیسیون سلامت و محیط زیست روی این موضوع کار کرده و جلساتی داشته و آن را کارشناسی و به شهرداری ارائه کرده است و امروز این طرح توسط شهرداری به صحن آمده و لذا کاملاً کارشناسی شده است.
براساس این گزارش، در اواخر دهه هشتاد شهرداری تهران با طرح پیشنهاد احداث آرامستان در غرب و شرق تهران، به دنبال ذخیرهسازی مکانی برای دفن اموات در روزهای عادی و بحرانی بود. چندین نقطه پیشنهاد شد، اما هرکدام از آنها به دلایلی حذف شد و درنهایت مکانی برای گورستان جدید تهرانیها درنظر گرفته نشد. برخی میگفتند اگر آرامستان تهرانیها در غرب باشد، به دلیل مسائل زیست محیطی و وزش باد، آلودگیها منتقل میشود و البته در شرق هم معارضهایی وجود داشت.
ناهید خداکرمی رئیس کمیته سلامت شورای شهر در خصوص گورستان جدید تهرانیها میگوید: نیاز تهران به گورستان و آرامستانها احساس میشود، به همین دلیل مکانیابی برای گورستان جدید تهران انجام شد. چند نقطه بررسی و کار کارشناسی شده است و به زودی این نقاط را معرفی میکنیم.
وی تأکید کرد که در انتخاب گورستانهای جدید به این موضوع که رفت و آمد به آرامستانها تسهیل شود توجه شده تا همه مجبور نشوند برای دفن متوفیان خود به بهشتزهرا مراجعه کنند و دسترسیها برای شهروندانی که در نقاط مختلف زندگی میکنند فراهم شود.
کمیته راهبری مکان یابی گورستان
کمیته راهبردی مکانیابی آرامستانهای جدید پایتخت تشکیل شده بود و حتی غلامرضا گلپایگانی معاون شهرسازی و معماری شهرداری گفته بود: مکان آرامستانها در فرهنگ و زندگی مردم در شهرهای ایران جایگاه خاصی دارد که با ساخت بهشتزهرا در فضای خارج از شهر این مفهوم دگرگون شده است. در تاریخ شهرهای ایران گورستان جزئی از فضای شهر بوده و هر محله برای خود گورستانی داشته است. امروزه با توجه به الزامات زندگی در تهران و با توجه به رفت و آمدها و هویت محلات شهر، نیازمند آرامستانهای جدید هستیم.
وی مدتی پیش گفته بود: کمیته راهبردی مکانیابی آرامستانهای جدید پایتخت تشکیل شده تا بتوانند کارها را به درستی پیش ببرند.
براساس این گزارش، ساخت گورستان در تهران به یک معضل تبدیل شده است. تعیین مکان جدید برای آرامستان همچنان مشخص نیست و شوراییها تصمیم گرفتند در روزهای پایانی به یک فوریت لایحه مکانیابی تملک و احداث آرامستانهای جدید اکتفا کنند، حال باید دید منتخبین ششمین دوره شورای شهر تهران برای گورستان تهران چه فکری خواهند کرد؟