تقاضای بالا برای تزریق واکسن آسترازنکا، زمینه سودجویی برخیها را فراهم کرده است، به طوریکه گروهی از افراد که به سامانههای واکسیناسیون دسترسی دارند، با دریافت ۲ تا ۵ میلیون تومان، برای افراد کارت واکسیناسیون آسترازنکا صادر میکنند و در همان حال هم تمام اطلاعات ثبت شده در سامانه سیب یا سینای وزارت بهداشت مبنی بر تزریق واکسنهای غیر از آسترازنکا را پاک میکنند.
یکی از کسانی که به همین شیوه درخواست کارت واکسن کرده به همشهری میگوید: «برای سفر به یکی از کشورهای اروپایی باید کارت واکسن آسترازنکا میگرفتم، اما با توجه به تزریق ۲ دوز سینوفارم دیگر امکان تزریق واکسن جدید برایم وجود نداشت. هر چند با پزشک مشورت کردم و گفت اگر واکسن باشد مشکلی در تزریق دوباره در فاصله زمانی یک ماه پس از دوز دوم ندارم، اما ریسک نکردم.
۲ هفته قبل یکی از دوستانم شخصی را به من معرفی کرد که میتوانست تغییراتی در اطلاعات ثبت شده من در تزریق واکسن انجام دهد.»
او مبلغ اعلام شده برای انجام این کار را ۲ تا ۵ میلیون عنوان میکند و میگوید: «با تخفیف کار من را با ۳ میلیون تومان انجام دادند و تمام اطلاعات تزریق واکسنم در سامانه حذف شد. در حال حاضر کارت واکسن با تزریق دو دوز واکسن آسترازنکا را دریافت کردهام و مشکلی هم برای دریافت کارت بینالمللی وجود ندارد.».
اما خبر دیگر درباره کاسبی صدور کارت واکسن آسترازنکا مربوط به کسانی است که به گفته خودشان تمایلی به تزریق واکسن ندارند، اما برای این که مشکلی در آینده برای آنها به وجود نیاید میتوانند با پرداخت یک میلیون تومان کارت واکسن آسترازنکا با مُهر یکی از دانشگاههای علوم پزشکی را دریافت کنند.
در این باره یکی از کسانی که این کارت را بدون تزریق واکسن دریافت کرده به همشهری میگوید: «اعتقادی به تزریق واکسن ندارم، اما از محل کارم اصرار دارند که حتما واکسن تزریق کنیم. به همین دلیل در یکی از مراکز یکی از متصدیان آنجا برایم کارت واکسن صادر کرد و من هم همان کارت را به محل کارم ارائه کردم. نه سفر خارجی میروم که کارت بینالمللی بخواهم و نه قرار است که پیگیر کد ملیام باشند که واکسن تزریق کردهام یا نه؟ هر زمان هم که این اتفاق رخ دهد اگر مجبور باشم واکسن میزنم و کد ملیام هم ثبت میشود.»
دستکاری اطلاعات جرم است
مسئولان وزارت بهداشت امکان تغییر در اطلاعات ثبت شده برای واکسیناسیون را رد نمیکنند، اما تاکید میکنند که این اقدام تنها برای رفع خطاهای رخ داده در تزریق میلیونها واکسن است و تغییر نوع و برند واکسن تزریق شده برای صدور کارتهای بینالمللی تخلف و جرم به شمار میرود. محمد مهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت درباره درآمدزایی با تغییر اطلاعات واکسن و سودجویی عدهای به همشهری میگوید: «چنین موضوعی به ما گزارش نشده، اما اگر به هر دلیلی این مساله صورت گرفته باشد، تقلب و جرم از سوی کارشناس مربوطه و شهروندی است که در این عمل نقش داشتهاند. چنین مواردی به شدت از سوی وزارت بهداشت و دستگاه قضایی پیگیری خواهد شد.»
از سوی دیگر علی شریفیزارچی، رئیس مرکز آمار و فناوری وزارت بهداشت درباره امکان ایجاد تغییرات در کارتهای واکسن هم به همشهری میگوید: «این اقدام تخلف به شمار میرود و به هیچ وجه مورد تایید ما نیست. اما باید این مساله را هم در نظر داشت که به دلیل برخی مشکلات از زمان ثبتنام تا تزریق واکسن و ثبت آن، امکان تغییر در اطلاعات ثبت شده برای واکسنهای تزریق شده وجود دارد. اما این اصلاحات هم با حقیقتیابی و تایید مرکز بهداشت و دانشگاههای مربوطه صورت میگیرد. ما امروز درباره تزریق ۴۵ میلیون واکسن صحبت کنیم و ممکن است خطاهایی در ثبت واکسنهای تزریق شده وجود داشته باشد.»
شریفی زارچی درباره اقدام برخی سودجویان و گرفتن مبالغی از متقاضیان برای تغییر اطلاعات واکسن، توضیح میدهد: «از نظر سازمانی نباید این اختیار و دسترسی در اختیار همه باشد و سوءاستفاده رخ دهد. بر این اساس نامهای به معاونت بهداشت فرستادهایم که تنها تغییراتی که بتواند در کارت واکسنها صورت بگیرد، به دلیل همین اشتباه اپراتورها باشد نه درخواست افراد برای سفر و تغییر نوع برند واکسن. در حال حاضر هم دسترسی همه افراد و پایگاهها بسیار محدود شده و ما به راحتی میتوانیم پیگیری کنیم که در کدام پایگاه و دانشگاه علوم پزشکی تغییراتی در نوع واکسن تزریق شده به افراد صورت گرفته است.»
این مسئول درباره شرایط به وجود آمده و درخواست برخی مردم برای تزریق و تغییر نوع خاصی از واکسن را بیاخلاقی کشورها در تایید برخی واکسنها عنوان میکند: «دستگاه دیپلماسی کشورمان باید برای رسمیت شناخته شدن واکسنهایی که در حال داخل کشورمان تزریق میشود اقدامات جدی انجام دهد.»
شریفی زارچی همچنین خطاب به مردم تاکید میکند: «تمام فرآیند واکسن در کشور رایگان است و درخواست پول برای صدور کارت واکسن انگلیسی جرم به شمار میرود. هیچ پایگاه بهداشتی حق دریافت یک ریال پول برای صدور کارت واکسن را ندارد. البته ممکن است افراد خطاکاری در مراکز حضور داشته باشند، اما تمام این مغایرتها به شدت تحت تحت نظر ما قرار دارد و به دانشگاهها اطلاع داده میشود. اگر چنین مواردی از سوی مرکز یا فردی تکرار شود، حتما پیگیرد قانونی صورت خواهد گرفت.»