شایع‌ترین معلولیتی که افراد با آن متولد می‌شوند
محمد نفریه در نشستی خبری که در استانه روز جهانی ناشنوایان برگزار شد، با بیان اینکه معلولیت ناشنوایی معلولیت پنهان است که تاثیرات گسترده‌ای بر جنبه‌های مختلف رشد مهارتهای ارتباطی، اجتماعی و هیجانی فرد و خانواده وی دارد، گفت: شایع‌ترین معلولیتی که افراد با آن به دنیا می‌آیند ناشنوایی است و به تنهایی دو برابر بقیه اختلالات قابل شناسایی را در بر می‌گیرد.
وی ادامه داد: باتوجه به اینکه ناشنوایی اختلالات زیادی در رشد مهارتهای ارتباطی، اجتماعی و هیجانی فرد ایجاد می‌کند باید هرچه زودتر شناسایی شود و فرد خدمات دریافت کند. اگر این معلولیت قبل از سه ماهگی شناسایی شود و اگر قبل از ۶ ماهگی خدمات توانبخشی و آموزشی دریافت کند، کودک می‌تواند به صورت نرمال در مدارس عادی تحصیل کند و به رشد طبیعی خود ادامه دهد.
۲۵ درصد دلیل ناشنوایی‌ها هنوز شناخته نشده
به گفته نفریه، ۲۵ درصد دلیل ناشنوایی هنوز ناشناخته است، ۵۰ درصد علت ژنتیک و ۲۵ درصد مابقی بیماری‌های مادر یا حین تولد یا بعد از تولد مانند زردی را در بر می‌گیرد. مداخلات توانبخشی در این سن شامل تجویز وسیله کمک شنوایی مناسب نظیر سمعک، تربیت شنوایی، گفتار درمانی و کاشت حلزون است.
وی افزود: در حال حاضر در سازمان بهزیستی بیش از ۲۲۲ هزار فرد دارای معلولیت ناشنوایی تحت پوشش هستند که (۱۲.۷ درصد را شامل می‌شود) و با تقسیم‌بندی‌های مختلف معلولیت خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید تقسیم می‌شوند.
نفریه اظهار کرد: امروز سازمان بهزیستی با اولویت قراردادن برنامه‌هایی همچون غربالگری نوزادان و کودکان، تشخیص به هنگام و ارجاع به موقع، توانبخشی گفتاری و شنیداری در مراکز خانواده و کودک مبتلا به اختلالات شنوایی، ارائه تجهیزات توانبخشی نظیر سمعک و وسایل جانبی، ارائه کمک هزینه کاشت حلزون شنوایی، تعمیر و تعویض قطعات پروتز کاشت حلزون شنوایی، ارائه خدمات توانبخشی بعد از کاشت حلزون شنوایی، آموزش و مشاوره خانواده، آماده‌سازی کودک برای ورود به مهد و مدرسه، افراد دارای معلولیت معلولیت را برای ادامه یک زندگی تقریباً نرمال در سطح جامعه آماده می‌کند.
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه از سال ۱۳۸۴ سازمان بهزیستی طرح و برنامه‌ای برای غربالگری کودکان در ماه‌های اول بدو تولد شروع کرد، اظهار کرد: در حال حاضر بیش از ۶۳۰ واحد غربالگری در کشور فعالیت دارند و بیش از ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزار کودک غربال شدند که از این تعداد ۳۵ هزار نفر کودک ناشنوا و کم‌شنوا شناسایی شدند.
غربالگری شنوایی ۹۲ درصد نوزادانی که متولد می‌شوند
وی با بیان اینکه در حال حاضر میزان غربالگری کودکان تازه متولد شده در کشور بالغ بر ۹۲ درصد موالید است، گفت: باتوجه به اینکه این طرح اجباری نیست و طرح اختیاری است عدد بالایی را تحت پوشش قرار می‌دهد و سازمان در پی آن است که این میزان غربالگری را بیشتر انجام دهد.
نفریه با بیان اینکه شناسایی و غربالگری کودکان ناشنوا منجر می‌شود که خدمات را از بدو شناسایی برای آنها تحت پوشش قرار دهیم، معتقد است: بزرگترین خدمتی که ارائه می‌شود کاشت حلزون شنوایی است؛ از سال ۱۳۸۶ و بعد از اینکه مراحل غربالگری در کشور شروع شد، سازمان به این سمت حرکت کرد که کاشت حلزون و کمک به کاشت حلزون را در دستور کار قرار دهد که در سال ۱۳۹۹ بیش از ۳۴۳۰ نفر کمک هزینه کاشت حلزون یا کمک هزینه تعمیر پروتز و وسایل مربوط به حلزون شنوایی را دریافت کردند.
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: سال گذشته تفاهم‌نامه همکاری میان سازمان بهزیستی، بنیاد بخشش، هیات امنای صرفه جویی ارزی و کمیته امداد بسته شد تا هیچ کودکی که احتیاج به کاشت حلزون داشته باشد فراموش نشود و به تمام کودکان این خدمات ارائه شود.
نحوه مهارت آموزی و کسب درآمد کودکان مبتلا به اختلالات شنوایی
نفریه گفت: سازمان بهزیستی مراکزی را به عنوان مراکز خدمات آموزشی و توانبخشی برای خانواده و کودکان مبتلا به اختلال شنوایی برای کودکان زیر ۱۵ سال راه‌اندازی کرده است. در این مراکز که در حال حاضر ۸۸ مرکز در کلیه استان‌هاست و بیش از ۴۴۰۰ کودک از آنها خدمت دریافت می‌کنند، تیم تخصصی وجود دارد که علاوه بر تحت پوشش قرار دادن کودک، خانواده کودک هم تحت پوشش قرار می‌گیرد و مشاوره‌ها و آموزش‌های لازم به خانواده آنها داده می‌شود و کودک نیز تحت پوشش خدمات توانبخشی از جمله تربیت شنیداری، گفتار درمانی و خدمات دیگر توانبخشی قرار می‌گیرند. همچنین به کودک آموزش‌های اولیه مهارتهای زندگی، آموزش محیط، مهارتهای ارتباطی و زبانی و گفتاری ارائه می‌شود تا این کودکان برای حضور در مدارس عادی آماده شوند.
وی افزود: بیش از ۹۰ درصد کودکانی که وارد این مراکز می‌شوند ادامه تحصیل‌شان را در مدارس عادی طی می‌کنند. اگر این معلولیت همراه با معلولیت ذهنی باشد به مراکز دیگر سازمان بهزیستی از جمله مراکز حرفه‌آموزی بالای ۱۵ سال ارجاع می‌شوند؛ یعنی اگر کودکی که تحت پوشش قرار می‌گیرد معلولیت ذهنی نداشته باشد در مدارس عادی و در نهایت مدارس استثنایی تحصیل می‌کند و اگر دچار بیماری ذهنی هم باشد به مراکز حرفه‌آموزی می‌رود. در این مراکز سعی می‌شود تا فرد به سطح خودکفایی نسبی برسد و بتواند آموزش‌های مهمی از جمله آموزش‌های مهارتهای پایه، آموزش مهارتهای اجتماعی و آموزش رفتار کاری و فعالیت‌های اولیه و آموزش‌های اولیه برای اشتغال را دریافت کند.
نفریه گفت: پس از گذراندن این مرکز، به مراکز و کارگاه‌های تولیدی حمایتی می‌رود و در کارگاه‌های تولیدی حمایتی فاصله بین آموزش تئوری و کار عملی انجام می‌شود و در آنجا دوباره در محیط کار قرار می‌گیرند. همچنین در آنجا یارانه‌ای که پرداخت می‌شود ۲۰ درصد به عنوان دستمزد و پول توجیبی به آنها داده می‌شود و فرد تجربه می‌آموزد تا بتواند وارد بازار کار شود.
