سیستم بینایی، یکی از منابع اطلاعات حسی به شـمار میآید و در بیشتر مهارتهای حرکتی، مسئول تنظـیم حرکـت اندامها و بدن، مطابق با ویژگیهـای محـیط اجـرا است. همچنین سیستم بینایی نقش بسیار مهمی در اکثر مهارتهای حرکتی و ادراکی- حرکتی از جمله حفظ تعادل، هماهنگی چشم و دست، هماهنگی چشم و سر، ادراک عمق، ادراک فضـایی و جهـتیـابی فضایی ایفا میکند؛ از اینرو، کودکـان دارای آسـیب بینـایی به دلیل مشکل در مؤلفههای ادراک بینایی، با مشکلاتی در ارتباط با حرکت مواجـه هسـتند.
امروزه یکی از روشهای تمرینی که موجب ارتقای عملکرد و پیشرفت در مهارتهای حرکتی میشود، تمرینـات بینـایی است.
در پژوهشی که توسط انسیهسادات عسکریتبار، محمدرضا شهابی کاسب و زهرا استیری انجام شد، اثر تمرینات بینایی با و بدون حرکات فعالانه بر مهارتهای حرکتی کودکان دارای تنبلی چشم مورد بررسی قرار گرفت.
این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون بود. ۴۰ کودک ۵ تا ۸ سال دارای تنبلی چشم بهصـورت تصادفی در گروههای تمرینات بینایی بدون حرکات فعالانه، تمرینات بینایی با حرکات فعالانه (بینـایی - دسـتی و بینـایی - جابـه جـایی) و کنترل قرار گرفتند. آزمودنیهای گروههای آزمایشی در ۱۲ جلسه ۳۰ دقیقهای به تمرین پرداختنـد و آزمـودنیهـای گـروه کنتـرل بـه فعالیتهای روزمره خود مشغول بودند. آزمودنیها قبل و بعد از انجام تمرینات در آزمون لینکلن اوزرتسکی شرکت کردند.
نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنیدار آمـاری بین نمرات مهارتهـای حرکتـی کودکـان دارای تنبلـی چشـم از پیش آزمون تا پـس آزمـون در گـروههـای آزمایشـی وجـود دارد. همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تفاوت معنیدار آمـاری بین گروههای آزمایشی و کنترل قبل از مداخله وجود نداشت؛ اما تفاوت معنیدار آماری بین گروهها پس از مداخله مشاهده شد.
این پژوهشگران نتیجه گرفتند که میتوان گفت «تمرینات بینایی با و بدون حرکات فعالانه میتواند موجب بهبـود مهارتهای حرکتی در کودکان ۵ تا ۸ سـاله دارای تنبلـی چشـم شود».
به نظر میرسد، انجام تمرینات بینایی با و بدون حرکات فعالانه بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، موجب افزایش شایستگی حرکتی و مشارکت بیشتر کودکان دارای تنبلی چشم در فعالیتهای حرکتی شد و ایـن امـر توانست باعث بهبود مهارتهای حرکتی در ایـن کودکـان شـود.
به طور کلی، نتایج نشان داد، تجارب حرکتـی مناسـب مـیتوانـد موجب بهبود مهارتهای حرکتـی شـود. از ایـنرو، ارائـه برنامههای آموزشی مناسب به منظور غنیسازی محیط را مـیتـوان مهمترین عامل توسعه مهارتهای حرکتی کودکان در نظر گرفت.
با این حال، هنوز به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیـاز اسـت. از محدودیتهای تحقیق حاضر میتوان به عدم کنترل همبودی سـایر اختلالات بینایی، عدم اندازهگیری بهبود تنبلی چشم پس از مداخله و عدم کنترل اصلاح عیوب انکساری اشاره کرد.
نتایج پژوهش «اثر تمرینات بینایی با و بدون حرکات فعالانه بر مهارتهای حرکتی کودکان دارای تنبلی چشم» در شماره یک دوره ۲۴ دوماه نامه فیض دانشگاه علوم پزشکی کاشان منتشر شد.