آفتابنیوز : آفتاب: در شرایطی بشار اسد رئیس جمهور سوریه برای سفر دو روزه عصر روز شنبه، دوازدهم مردادماه وارد تهران شد که ساعاتی قبل از ورودش «محمد سليمان» مشاور امنیتی وی و مسئول برقراری ارتباط با حزب الله به ضرب گلوله یک تک تیرانداز کشته شد. این سومین سفر بشار اسد به تهران در زمان ریاست جمهوری محمود احمدینژاد محسوب میشود هر چند که در اولین سفر رئیس جمهور سوریه به تهران استقبال از وی در خیابان فلسطین موجب رنجش طرف سوری شد ولی رابطه گسترده ایران و سوریه و نقشی که این کشور به عنوان پل ارتباطی ایران با نیروهای مقاومت در لبنان و فلسطین ایفا میکند، غیرقابل کتمان است.
رئیس جمهور سوریه در حالی به تهران سفر میکند که ایران به خاطر پرونده هستهای خود تحت فشار غرب قرار گرفته است و سوریه با میانجیگری ترکیه چهارمین دور مذاکرات غیرمستقیم با رژیم صهیونیستی را پشت سر میگذارد که به ادعای مطبوعات این رژیم مذاکرات از پیشرفتهای چشمگیر برخوردار بودهاست که این موضوع میتواند برروی تحولات منطقه تاثیر جدی داشته باشد.
به منظور بررسی تاثیرات مذاکرات غیرمستقیم سوریه با رژیم صهیونیستی و اثر آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با دکتر «سید محمد صادق الحسینی»، کارشناس مسائل خاورمیانه و تحلیلگر جهان عرب به گفتوگو پرداختهایم. بشار اسد طی گفتوگویی با لوموند اعلام کرد سوریه آماده صلح با رژیم صهیونیستی است. با توجه به شرایط منطقه تا چه اندازه صلح مابین سوریه و رژیم صهیونیستی امکانپذیر است؟ در دولت جورج بوش به هیچ عنوان صلح سوریه با رژیم صهیونیستی امکانپذیر نیست. طی ملاقاتی که چند ماه پیش با حضور افرادی از سطح منطقه با اقای بشار اسد داشتیم. آقای اسد گفت که در دوره بوش صلح با رژیم صهیونیستی امکانپذیر نیست و هر اتفاقی که بخواهد در این مورد روی دهد باید با ضمانت دولت آینده آمریکا باشد. در واقع بدون ضمانت دادن آمریکا مذاکره مستقیم با دولت اسرائیل را قبول نخواهیم کرد.
باید این نکته را در نظر داشته باشیم که حکومت فعلی بوش قابلیت و صلاحیت ضمانت دادن را ندارد. نکته دیگری که میتوان به آن اشاره کرد به پایان رسیدن عمر دولت ایهود اولمرت است.
این رژیم در آستانه برگزاری انتخابات زودرس قرار دارد و این احتمال وجود دارد که دولت جدید با رهبری حزب دیگری تشکیل شود. به هر حال دولت اولمرت رفتنی است و آنچه از مذاکرات بین سوریه و اسرائیل باقی خواهد ماند چیزی مانند «ودیعه رابین»است هر چند که میتوان آن را «خطیئه المرت» تلقی کرد. به نظر میرسد که هدف اولمرت در این مدت کوتاه رسیدن به صلح با سوریه نیست و تنها به دنبال گذراندن عمر کوتاه دولت خود است.
آیا اوباما خواهد توانست با رسیدن به قدرت ضمانت لازم را برای مذاکرات صلح به سوریه ارائه کند؟
معتقدم که در آن زمان شرایط خطرناکتر خواهد شد. هر چند که اوباما میتواند تغییر جدی در سیاست آمریکا در قبال منطقه خاورمیانه به وجود بیاورد ولی به هیچ عنوان توان لازم را جهت ارائه ضمانتهای مورد نظر نخواهد داشت.
در واقع اوباما نمیتواند چنین جسارت بزرگی در تاریخ آمریکا مرتکب شود و از شجاعت لازم برخودار نیست. البته نمیتوان این موضوع را فقط به دلیل ضعف اوباما تلقی کرد بلکه با توجه به تاریخچه رابطه سنتی دموکراتها با صهیونیستها که ارتباط نزدیکتری به نبست جمهوریخواهان برخوردار هستند وی نخواهد توانست این رابطه را به آسانی تغییر دهد.
البته باید به این نکته نیز توجه داشت که جمهوریخواهان همواره با سلاح و جنگ به دنبال تغییرات هستند ولی دموکراتها به صورت نرمافزاری وارد خواهند شد به همین دلیل اوباما تنها بازیگر خواهد بود تا اینکه بتواند ضمانتهای لازم را ارائه کند.
حسین شریعتمداری طی گفتوگو با شرقالاوسط چاپ لندن گفتهاند که در صورتی که سوریه با اسرائیل به صلح دست پیدا کنند روابط ایران با سوریه شاهد تغییرات اساسی خواهد بود. به نظر شما این تغییر رویه چه تاثیری بر روی دو کشور خواهد داشت؟ هماهنگی بسیار جدی، قوی و عمیق بین دولتمردان ایرانی و سوریه وجود دارد. البته دولتمردان ایرانی هرچند که با نحوه برخورد سوریه با رژیم صهیونیستی اختلاف نظر جدی دارند ولی شرایط به این شکلی نیست که آقای شریعتمداری مطرح کردهاند. در واقع ایران نه تنها از مذاکرات سوریه با رژیم صهیونیستی نگرانی ندارد بلکه به دنبال تغییر رویه اساسی با سوریه نیز نیست.
مقامات ایرانی میدانند که بشار اسد یک «تقیه سیاسی» را دنبال میکند. در واقع اسد توان لازم را در جهت حرکت برخلاف مصالح عمومی جهان عرب و میراث حافظ اسد ندارد. میراث حافظ اسد میگوید رژیم صهیونیستی به دنبال صلح عادلانه و دائمی نیست بنابراین بگذاریم هزینه مقاومت در برابر صلح را آنها بپردازند. به هر حال سوریه برخلاف روش سیاسی ایران عمل میکند و این روش نیز برای آنها نتیجهبخش بوده است.
پس از سقوط اولمرت و متعاقب آن حزب کادیما شرایط برای به قدرت رسیدن گروههای رادیکال رژیم صهیونیستی فراهم شده است. آیا این شرایط معادلات منطقه را پیچیدهتر نخواهد کرد؟ حضور نیروهای رادیکالتر در اسرائیل به نفع ایران است. در واقع احمدینژاد دوست دارد تا در آمریکا نیز جمهوریخواهان به قدرت برسند. به این دلیل که معتقد است با حضور مک کین بیشتر میتوانیم وحدت و انسجام خودمان را حفظ کنیم ولی اوباما از طریق نرمافزاری با ایران برخورد میکند که موجب تشتت خواهد شد.