بخشهایی از گفتوگو با سیدجلال ساداتیان را در ادامه میخوانید:
*ما در فراز و نشیبی که اطلاعات و اخبار را در قالب معادله مذاکرات وین و روند احیای برجام در ماههای اخیر دریافت کردهایم، بعضا با برهههایی رو به رو بودهایم که امیدهایی دال بر ایجاد گشایش در روند مذاکرات ایجاد شده و البته مقاطعی را نیز شاهد بوده ایم که گویی برجام به نقطه پایانی خود رسیده است. در مقطع فعلی، به نظر میرسد که ایران و آمریکا توافق کرده اند که اعلام توافق را به بعد از انتخابات میاندورهای کنگره آمریکا موکول کنند.
*دلیل اصلی این مساله این است که دولتِ دموکرات آمریکا میداند و یا ارزیابی آن اینگونه است که اگر اکنون توافقِ خود با ایران را اعلام کند، این به زیان آن خواهد بود، زیرا لابی اسرائیل و جریانهای حامی جمهوریخواهان در عرصه سیاست داخلی آمریکا، به زیان آن کار خواهند کرد و این مساله موجب میشود که دموکراتها اکثریتِ شکنندهای را هم که در کنگره دارند، از دست بدهند. از این رو، دموکراتها به دنبال این هستند که این اکثریت را از دست ندهند و حداقل تا پایان حضور دولت بایدن در قدرت، بتوانند موقعیت خود را در مجالس سنا و نمایندگان آمریکا حفظ کنند.
*با این همه، به نظر من برای اینکه فضایِ حسن نیت قبل از اعلام توافق اتمی جدید را اجرایی کنند، توافق کرده اند که مقداری از منابع مالیِ ایران آزاد شود و در مقابل، ایران نیز شماری از زندانیان آمریکایی را آزاد کند. در این چهارچوب شاهد بوده ایم که شماری از مخالفانِ روند تعاملات ایران و آمریکا در قالب معادله احیای برجام نیز نسبت به این مساله واکنش نشان داده اند و بعضا با نوشتن نامه به رئیس جمهور آمریکا، از وی درخواست کرده اند که از انتقال منابع مالی به ایران جلوگیری کند.
*با این حال، ظاهرا این مسائل چندان در مواضع آمریکاییها اثرگذار نیست. آنها در ظاهر مواضع سختگیرانهای را تا به امروز اتخاذ کرده اند، اما به ضرورتِ دستیابی به توافق با ایران نیز واقف هستند. در این چهارجوب شاهد بودیم که برخی مقامهای آمریکایی به تازگی گفتهاند که کشورهای اروپایی همچنان به مساعی جمیله و تلاشهای میانجیگرانه خود جهت حصول توافق با ایران ادامه دهد. این در حالی است که اروپاییها در قالب معادله مذاکره با ایران منافعی را برای خود متصور بودند که به آنها نرسیدند (حداقل تا به امروز). آن منافع چه بود؟
*به طور خاص آنها به این نکته تاکید داشتند که با دستیابی به یک توافق با ایران، تهران از طریق خط لوله گازیِ خود به ترکیه و همچنین ارسال بخش زیادی از نفتِ ذخیره شده خود به کشورهای غربی، تا حد زیادی آثار و تبعاتِ منفی وضع تحریمهای انرژی از سوی اروپا و آمریکا علیه روسیه را خنثی سازد و به یک منبع جایگزین قوی جهت تامین انرژی برای غرب تبدیل شود. مسالهای که به ویژه با فرارسیدنِ فصول سرد سال و مشکلات غرب در بحث تامین انرژی مورد نیاز خود و اوج گیری احتمالی تورم در این کشورها، از اهمیت ویژهای برخوردار میشود.
*با این همه، اکنون بر اساس آنچه منابع خبری و دیپلماتیک گفته و میگویند، به نظرم ایران و آمریکا توافق کرده اند که اعلام توافق را به بعد از انتخابات میاندورهای کنگره آمریکا موکول کنند. با این حال، در چهارچوبِ نشان دادن حسن نیت به یکدیگر، اقدام به آزادسازی زندانیان و همچنین آزادشدن بخشی از منابع مالیِ بلوکه شده کشورمان کردهاند.