چرا روابط ایران و انگلیس به «دیوارنویسی» رسید؟ / دیوار‌ها سخن می‌گویند
از سه ماه پیش که در پی فوت مهسا امینی اعتراضاتی نسبت به نحوه برخورد پلیس امنیت و گشت ارشاد با بانوان در ایران شکل گرفت، هم‌زمان اعتراضات و تجمعاتی از سوی گروه‌های مختلف ایرانیان مقیم، سلطنت‌طلبان و گروه‌های معاند در کشورهای مختلف به ویژه کشورهای اروپایی آغاز شد. این اعتراضات بعضا مقابل سفارت‌خانه‌های ایران در کشورهای اروپایی برگزار می شد و اغلب به خشونت و تهدید سفارت‌خانه و کنسولگری‌ها می‌انجامید. جز موارد معدودی از برخورد پلیس در کشورهای پذیرنده و بعضا دیرهنگام، موارد متعددی از تهدید و حمله علیه کارکنان این مراکز، شعارنویسی بر روی دیوار، حمله به مبادی ورودی و در یک مورد حمله با سلاح سرد به سفیر کشورمان در دانمارک یا پایین کشیدن پرچم ایران را شاهد بودیم.
در مقابل این اقدامات غیرقانونی و خارج از کنوانسیون وین و بی سابقه، کشورهای اروپایی نه تنها پاسخی جدی برای بی‌توجهی‌شان به مراکز دیپلماتیک ایران در پایتخت‌هایشان و دیگر شهرهای بزرگ اروپایی نداشتند، بلکه با باز گذاشتن دست معترضان زمینه‌ساز صدمات و خسارات مالی، جانی و روحی برای کارکنان سفارت‌خانه‌ها و نیز مراجعان به این مکان‌ها شدند.
سفارت ایران در لندن از جمله مکان‌های دیپلماتیک ایران بوده است که در سه ماه گذشته مورد آماج شدید حملات، توهین‌ها، شعارنویسی بر روی دیوار و در برخی موارد انتشار تصاویر ضد ایرانی از طریق ویدئو پروژکتور بر روی دیوار سفارت و پایین کشیدن پرچم ایران از سوی آشوبگرانی منتسب به ایرانیان مقیم، مجاهدین خلق و سلطنت‌طلبان و معاندین و تجزیه‌طلبان بوده است.
پایین کشیدن پرچم ایران از سوی آشوبگرانی منتسب به ایرانیان مقیم در انگلیس
اقدامات و تحرکات علیه مراکز دیپلماتیک ایران در اروپا و سایر کشورها آن‌قدر پررنگ و جدی و بی سابقه بود که مقامات کشورمان بروز این حوادث و اعمال خشونت علیه دیپلمات‌ها در حوادث اخیر را دارای ابعاد گسترده و بی‌سابقه دانستند که از سازماندهی این اقدامات و بخشی از یک کارزار بزرگتر علیه ایران حکایت دارد. این تحرکات و اقدامات در کشورهایی از جمله دانمارک، نروژ، بلژیک، انگلیس، آلمان، بلغارستان، هلند، ایتالیا، سوئد مورد اعتراض ایران قرار گرفت.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه درباره حمله به سفارت ایران در لندن گفت: اقداماتی همانند آنچه در لندن اتفاق افتاد به لحاظ ارزش، اقدام بی ارزشی است. اینکه تعدادی به یک نمایندگی دیپلماتیک حمله کرده و پرچم کشور را پایین بکشند فی نفسه بی ارزش است، ولی مسئولیت با دولت پذیرنده است. دولت‌ها موظف هستند به مقررات بین‌المللی و مشخصا کنوانسیون وین در حفاظت از امنیت اماکن. جای تاسف دارد در چنین کشوری نه فقط در این بازه زمانی بلکه در مقاطع طولانی سال‌های گذشته سفارت ایران بارها مورد تعرض قرار گرفته است.
وی " بر وظیفه قانونی دولت انگلیس" در این زمینه تأکید کرد و گفت: سفیر انگلیس چند بار احضار و مسئولیت دولت انگلیس در تامین امنیت اماکن دیپلماتیک مورد تأکید قرار گرفته است. اگر انگلیس نمی‌تواند امنیت را تامین کند به ایران اعلام کند.
مصونیت‌ها و مزایای دیپماتیک یکی از مباحث حقوق بین الملل عمومی است که به حقوق دیپلماتیک اختصاص دارد. مصونیت‌های دیپلماتیک مشتمل بر مصونیت از تعرض، مصونیت قضایی و حدود مصونیت قضایی است. مصونیت از تعرض شامل مصونیت محل کار ماموریت دیپلماتیک، مصونیت شخصی مامور دیپلماتیک و مصونیت قضایی است. مصونیت محل کار ماموریت دیپلماتیک دو جنبه دارد؛ یک جنبه که دولت پذیرنده را متعهد می‌کند ماموران خود را ممنوع از هر گونه تجاوز به محل سفارت و منزل سفیر کند و یک جنبه دیگر که دولت پذیرنده را مجبور می‌کند محل کار، سکونت و شخص دیپلمات را هم از نظر حقوقی و هم از نظر مادی از تجاوز افراد عادی حفظ کند. محل کار و محل سکونت دیپلمات مصونیت دارد بدین معنی که ماموران محلی به هیچ عنوان نمی‌توانند داخل آن شوند، حتی برای انجام وظیفه قانونی مگر با اجازه صریح رئیس ماموریت در محل سفارت و خود دیپلمات در محل سکونت. این مصونیت احتیاج به توجیه خاص ندارد، زیرا بدون آن نمی‌توان تصور کرد که دیپلمات در دفتری که محل کار و حفظ اسناد سیاسی سفارت است چگونه می‌تواند وظایف مهمی را که به عهده دارد انجام دهد.
اما این قوانین از سوی دولت انگلیس نسبت به سفارت ایران در لندن و دیگر سفارت خانه های کشورمان در شهرهای اروپایی در یک اقدام هماهنگ و همسو به طور جدی به ویژه در سه ماه اخیر رعایت نشده است. تا جایی که حسینی متین کاردار کشورمان در لندن در توییتی نوشت: مزاحمان خودجوش در اینجا، به خاطر ایجاد جو ارعاب و تهدید علیه سفارت ایران، مورد تفقد قرار می‌گیرند. وقتی مراجعه کننده ایرانی که مورد هجمه و کتک کاری مزاحمان قرار گرفته به پلیس شکایت می‌کند، پلیس به جای رسیدگی به شکایت وی، از سفارت شاکی شده که چرا به مهاجمان اهانت شده است!؟
هم چنین پس از حمله فردی به افسانه نادی‌پور سفیر ایران در دانمارک در مهرماه سال جاری در محل سفارت کشورمان در کپنهاک، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان با انتقاد شدید از عدم تامین امنیت سفیر و سفارت کشورمان، گفته بود: مایه تاسف است که در قلب اروپا چنین تعرضی به یک خانم و سفیر دارای مصونیت دیپلماتیک انجام می‌شود و پلیس نیز به موقع در محل حضور پیدا نمی‌کند.
افسانه نادی پور، سفیر کشورمان در این رابطه گفته بود که متاسفانه با وجود هشدارهای رسمی قبلی، پلیس دانمارک با تاخیر فراوان خود را به سفارت رساند.
به گزارش ایسنا، در حالی که روند تعرض و تهدید به سفارت‌خانه‌های ایران در برخی شهرهای اروپایی به ویژه لندن و برلین هم چنان با جدیت از سوی افراد و گروه‌های معاند ادامه دارد و تلاش‌ها و رایزنی‌ها و درخواست‌های دیپلماتیک و سیاسی ایران برای ممانعت از این اقدامات راه به جایی نبرده است، افراد ناشناس اقدام به شعارنویسی بر روی دیوار سفارت انگلیس کردند. برخی از شعارهای نوشته شده بر روی دیوار این سفارت به شرح زیر بود: "جاسوس انگلیس اخراج باید کردد"، "لانه تجزیه طلبان"، "بی بی سی انگلیس، رسانه داعش"، "تروریست رسانه‌ای" ، "هر کی میاد مهمونی، باید بره تو گونی".
پاک کردن دیوارنوشته‌های سفارت انگلیس در تهران از سوی سفیر و کارکنان این سفارت
در حالی که شعارنویسی‌ها بر روی دیوار سفارت ایران در لندن همچنان برقرار است و هر روز تکرار می‌شود و به علاوه تعرض و تجمع مقابل سفارت ادامه دارد، سفیر انگلیس، با همکاری کارکنان سفارتش و کارکنانی از دیگر سفارت خانه های اروپایی سطل رنگ به دست، شعارهای نوشته شده بر روی دیوار سفارت انگلیس را پاک کرد هر چند مدتی نگذشت که این شعارها دوباره بر روی دیوار سفارت تکرار شد اما به نظر می‌آید سفارت و دولت انگلیس چیزی که برای خود می پسندند را برای دیگران از جمله ایران نمی‌پسندند؛ چرا که تلاش دولت و وزارت خارجه برای حفاظت فیزیکی از سفارت ایران در لندن و جلوگیری از تعرض افراد به آن تا کنون پاسخی در بر نداشته است و همچنان شعارنویسی بر روی دیوار سفارت ایران ادامه دارد.
شعار نویسی روی دیوار سفارت ایران در لندن
شهرداری تهران پس از نمایش سفیر انگلیس در تهران برای پاک کردن شعارها بر روی دیوار سفارت، اقدام به چاپ و نصب بنرهایی در رابطه با این اقدام و نیز اقدامات تاریخ پادشاهی بریتانیا علیه ملت و دولت های وقت ایران کرد؛ که البته بهتر بود این سازمان به عنوان یک نهاد دولتی در این موضوع وارد نمی‌شد . شاید تلاش سایمون شرکلیف برای پاک کردن شعارها از روی دیوار در شرایطی که در لندن چنین اقدامی انجام نمی شد، جالب بود اما دور از انتظار نیست که تا وقتی تعرض به پرچم و سرزمین ایران در لندن ادامه دارد و دولت این کشور به جای مراقبت و حفاظت دیپلماتیک از سفارت ایران، از متعرضان دفاع می کند، سفیر این کشور به جای نشستن پشت میز کارش، هر روز سطل رنگ دست بگیرد و دیوار رنگ کند.
بنر شهرداری تهران مقابل سفارت انگلیس در تهران
روابط دیرینه ایران و انگلیس با همه فراز و نشیب‌هایش آن‌قدر مهم و با قدمت است که مقامات ارشد اجازه ندهند، این روابط دستخوش اقدامات احساساتی، فردی یا شوی تبلیغاتی یک فرد یا یک دیپلمات قرار گیرد. اگر دولت انگلیس خواهان رفتار مناسب با سفارتش در خاک ایران است باید به همین سطح رفتار مناسبی با سفارت ایران در لندن را در پیش گیرد.
