هفته گذشته هاشم داداشپور، معاون وزیر علوم تحقیقات و فناوری و رئیس سازمان امور دانشجویان بعد از دیدار با «هانگ سونگ او» سفیر کشور کره شمالی در محل این سازمان، اعلام کرد که تبادل استاد و دانشجو میان دو کشور میتواند در تحکیم روابط ایران و کره شمالی مورد توجه قرار گیرد. داداشپور به فرصتهای مطالعاتی برای دانشجویان و اساتید اشاره کرد و تبادل استاد و دانشجو میان این دو کشور را راهی برای ارتقای علمی دانست.
در حال حاضر تنها سه دانشگاه در کره شمالی وجود دارد که در آنها امکان پذیرش دانشجویان خارجی فراهم شده است که بنابر گفته یک محقق کرهای-آمریکایی، از هر پنج یا شش متقاضی فقط یک دانشجو پذیرفته میشود. چرا که متقاضیان باید قبل از تأیید کمیتههای سطح استان و استان توسط «کمیته توصیه دانشگاه محلی» معرفی شوند. نکته دیگر درباره این دانشگاه، دسترسی بسیار محدود به اینترنت است و دانشجویان در یک بخش خاص امکان دسترسی به اینترنت را دارند.
دیگر دانشگاههای کره شمالی دانشگاه صنعتی کیم چائک و دانشگاه علوم طبیعی هستند که بر علوم کامپیوتر و علوم طبیعی مرتبط با تحقیقات هستهای متمرکز است. دانشگاه پیونگ یانگ در مطالعات خارجی، دیپلماتها و مقامات تجاری را تربیت میکند و دانشگاه کیم هیونگ جیک نیز معلمان را تربیت میکند. اما نکته مهم این است که هیچ کدام از این دانشگاهها در رتبهبندی دانشگاههای جهان یا در یک نظام رتبهبندی معتبر دانشگاهی حضور ندارند.
کره شمالی در هیچ حوزهای حرفی برای گفتن ندارد
چرا هیچ مسؤولی فرزندش را به کره شمالی نفرستاده است؟
صادق زیباکلام استاد سابق دانشگاه تهران عنوان کرد: «به نظر من هیچ دانشگاهی در ایران چنین باوری ندارد که تبادل استاد و دانشجو بین ما و کره شمالی، میتواند مفید باشد یا حتی اصلا باور ندارند که تبادلی صورت بگیرد. زیرا هیچ زمینهای برای آن وجود ندارد. اصلا چرا مقامات علاقهمند به این سوال پاسخ نمیدهند که کره شمالی در حوزه دانش علوم تجربی یا دانش فنی چه دستاوردها و جایگاهی در جهان دارد؟ واقعیت این است که کره شمالی جز در مسائل نظامی تسلیحاتی، هیچ دستاوردی نداشته است. ضمن اینکه واقعا اطلاعات دقیقی درباره اینکه دستاوردهای نظامیش تا چه اندازه با ادعاهای آنها همخوانی دارد در دست نیست. اما اگر فرض را بگذاریم که آنها همانطور که میگویند، دستاوردهای نظامی داشتهاند، این تنها نقطه مثبت کره شمالی است.»
وی تصریح کرد: «کره شمالی به کمک چین و روسیه توانستهاند دستاوردهای در حوزه دفاعی داشته باشند، اما در هیچ حوزه دیگری دستاورد نداشتند. یعنی عملا اگر کمکهای چین و روسیه نبود، تا امروز قحطی دمار از روزگار کره شمالی درآورده بود. زیرا در هیچ حوزهای حرفی برای گفتن ندارند و به شدت ضعیف هستند.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: «ای کاش آقایان اعلام میکردند که در کدام حوزههای قرار است تبادل دانشجو و استاد با کره شمالی برای ما مفید باشد. ادبیات؟ علوم تجربی؟ پزشکی؟ کشاورزی؟ فلسفه؟ هنر؟ آیا ظرف ۵۰ سال گذشته، یک استاد یا دانشجوی ایرانی به کره شمالی رفته است؟ اصلا جایگاه دانشگاههای کره شمالی در عرصه بین المللی کجا است؟ آیا یک فارغ التحصیل دانشگاه کره شمالی وجود دارد که مدرکش در آمریکا و انگلیس و امثال اینها مورد قبول باشد؟ اصلا طی ۴۰ سال اخیر اساتید کره شمالی چند مقاله در خصوص جامعه شناسی یا تاریخ یا روانشناسی یا روابط بین الملل و... منتشر کردهاند؟»
زیبا کلام افزود: «واقعیت این است که پاسخ همه این سوالات منفی است. ماجرا این است که طرح همچین موضوعی از سوی مقامات دولتی صرفا یک اقدام تبلیغاتی و سیاسی است. این بخشی از همان دیدگاهی است که میگوید با کشورهایی که مانند ما نگاه ایدئولوژیکی به همه مسائل دارند، مثل چین، کره شمالی و امثال اینها، ارتباط بیشتری داشته باشیم. وگرنه آنچه مطرح میشود نه اجرایی میشود و نه اصلا مورد قبول و باور جامعه واقع میشود. اما اینها را مطرح میکنند تا برای خودشان نوعی دستاورد به ثبت برسانند.»
وی تاکید کرد: «متاسفانه طرح چنین مسائلی به جز اینکه حب و بغض و کینه مردم را تشدید کند، نتیجه دیگری ندارد. کاش حداقل یکی از این آقایان توضیح میدادند وقتی که میخواستند چنین مسائلی را مطرح کنند در ذهنشان چه هدفی را دنبال میکردند؟ امیدوار بودند چه دستاوردی برایشان داشته باشد؟ زیرا کمترین واکنشی که مردم ایران نشان میدهند این است که اگر کره شمالی خوب است چرا پس فرزندان خودتان را برای تحصیل به آمریکا و انگلیس و کانادا و... میفرستید؟ مگر نمیگویید کره شمالی خوب است پس چرا هیچکدام از فرزندان و بستگانتان تا حالا سر از این کشور درنیاوردند؟»
او گفت: «بسیاری از شخصیتهای اپوزیسیون بر این باورند که ایران احتمالا روزی شبیه کره شمالی میشود، اما این حرف هم درست است و هم اشتباه. از این جهت درست است که، تندروهای تلاش میکنند فضای مجازی کشور را مسدود کنند و اینترنت ملی راه اندازی کنند و دسترسی به اطلاعات را برای مردم قطع کنند و مانع از ارتباط میان ایرانیان و جهان شوند و به نوعی در خصوصیترین مسائل مردم هم دخالت کنند. یعنی دقیقا همان وضعیتی که در کره شمالی وجود دارد. اصلا مدل سیاسی اجتماعی مورد علاقه تندروها همین مدل کره شمالی است. شاید حتی بتوان گفت ایران آرمانی و ایدهآل برای این تندروها، ایرانی شبیه کره شمالی است. اما چرا میگویم این دیدگاه غلط است؟ زیرا به عقیده من اصلا تندروها موفق نخواهند شد که ایران را به سمت کره شمالی شدن سوق دهند. اعتراضات این سه ماه اخیر و سالهای گذشته نشان میدهد که امکان اینکه ایران را تبدیل به یک کره شمالی کنند، وجود ندارد. شما اگر تاریخ مبارزات سیاسی- اجتماعی، تاریخ جریانهای آزادیخواهی، تاریخ جریانهای دموکراسیخواهی، اعتراضات برای آزادی زندانیان سیاسی و وجود آزادی بیان و حاکمیت قانون و... در ایران را بررسی کنید میبینید، همواره یکی از مهمترین دلایلی که اعتراضات رخ داده این بود، که مردم به دنبال «آزادی» هستند.»
زیباکلام در پایان تاکید کرد: «واقعیت این است که در هیچ دورهای و در هیچ نظام سیاسی، موفق نشدهاند مانع از رسیدن مردم به خواستههایی که ذکر کردم، شوند. به خصوص الان من معتقدم که تندروها موفق نخواهند شد. زیرا نسل جدید به مراتب بیشتر از نسلهای از قبل از انقلاب به دنبال رسیدن به آزادی و حاکمیت قانون و دموکراسی هستند. میخواهم بگویم که اینها همواره در میان مردم ایران بوده و حداقل در یک قرن اخیر، ریشه دوانده و رشد کرده است و قطعا مانع از این میشود که ایران تبدیل به یک کره شمالی شود.»