اداره کل آثار باستانی و میراث عراق از کشف بقایای یک رستوران چندهزار ساله در محوطه باستانی لکش در استان ذی قار در جنوب این کشور خبر داد. تیمی از باستان شناسان آمریکایی و ایتالیایی طی کاوشهای جدید خود در خرابههای لاگاش باستان در شمال شرقی شهر مدرن ناصریه، که قبلاً یکی از اولین مراکز شهری تمدن سومری در عراق باستان بوده، موفق به شناسایی یک رستوران ۵ هزار ساله شدند.
باستانشناسان معتقدند این رستوران و کاروانسرا که در شهر باستانی لاگاش (در عراق امروزی) کشف شده است نشانهای از آن است که جوامع باستانی هم طبقه متوسط داشتهاند و فقط از ثروتمندان و بردگان تشکیل نشده بودند.
باستانشناسان فقط نیممتر زیر زمین بقایای رستورانی را کشف کردند که تخمین زده میشود متعلق به حدود ۲۷۰۰ قبل از میلاد باشد.
تیمی مشترک از باستان شناسان دانشگاه پنسیلوانیا و دانشگاه پیزا طی کاوشهای جدید خود در جنوب عراق، بقایای یک رستوران شامل سیستم سردخانه اولیه، یک اجاق بزرگ، نیمکتهای غذاخوری و حدود ۱۵۰ کاسه سرو غذا را کشف کردند.
در این رستوران باستانی استخوانهای ماهی و حیوانات در کاسهها به همراه شواهدی از نوشیدن آبجو، که در میان سومریها رواج داشت، یافت شد.
هالی پیتمن، سرپرست این تیم مطالعاتی در رابطه با این کشف هیجان انگیز گفت: ما در اینجا نوعی یخچال قدیمی و صدها ظرف غذاخوری آماده برای سرو کردن و نیمکتهایی یافتیم که مردم در آن مینشینند. در این رستوران همچنین اجاقی وجود دارد که برای پختن غذا استفاده میشد.
این وسیله خنککننده (یخچال باستانی) بدون جریان برق چگونه کار میکرده است؟
یخچال سفالی یا یخچال دوجداره بر مبنای مکانیسم تبخیر کار میکند و از دو محفظهٔ سفالی درون یکدیگر تشکیل شده است. قسمت بیرونی محفظهٔ سفالی را با شن مرطوب میپوشاندند و غذا و مواد خوراکی را در محفظهٔ درونی قرار میدادند که با لعاب پوشیده شده بود و رطوبت نمیتوانست در آن نفوذ کند. تبخیر رطوبت بیرونی حرارت را از محفظه درونی جذب میکرد و هرچه در محفظه سفالی درونی قرار داده میشد خنک میماند.
باستان شناسان طی این کاوش تعداد زیادی خرده سفال را در کنار بقایای ماهی و استخوانهای حیوانی یافتند که معتقدند بقایای کاسههایی است که برای سرو غذا در این رستوران باستانی استفاده میشد.
باستانشناسان معتقدند این مکان جایی بوده است که افرادی که دور از خانه بودند یا کار میکردند میتوانستند خوراک و نوشیدنی روزانه خود را از آن تهیه کنند.
باید توجه داشت که مطالعات باستان شناسی نشان میدهد، اولین شهرهای جهان در جنوب عراق کنونی توسعه یافتند. در این شهرها شاهد شکل گیری روشهای جدید زندگی انسان هستیم و پس از آن که مازاد کشاورزی ناشی از اهلی کردن اولین محصولات باعث ظهور طبقات اجتماعی جدیدی شد، گروهی از افراد در جامعه ظهور کردند که مستقیماً درگیر تولید مواد غذایی نبودند.
منطقه لاگاش، نزدیک به تلاقی رودخانههای دجله و فرات، به دلیل حاصلخیزی آن توسط مردم باستان، باغ خدایان نامیده میشد و باعث پیدایش رشتهای از شهرهای سومری شد.
چشم انداز اطراف لاگاش باستانی اکنون بیابان است، اما ۵ هزار سال پیش زمینهای کشاورزی سرسبز، بخشی از هلال حاصلخیزی بود که در آن گیاهان برای اولین بار اهلی شدند و کشاورزی شکل گرفت.
بیکر عذاب ولی، باستان شناس عراقی از باستان شناسان حاضر در این مطالعه به رسانههای خبری گفت: لاگاش یکی از شهرهای مهم جنوب عراق بود و ساکنان آن به کشاورزی، دامداری، ماهیگیری و همچنین به مبادله کالا وابسته بودند.
این اکتشافات نشانه دیگری از غنای آثار باستانی و تمدنی بسیار ارزشمند عراق است و نشان میدهد بین النهرین همواره مهد بزرگترین تمدنهای سومری، بابلی، آشوری و اکدی تا دوران اسلامی بوده است.