محمدرضا نادری، مجری طرح توسعه میدان نفتی یادآوران، اخیرا اعلام کرد که شرکت چینی ساینوپک بهطور غیررسمی از سرمایهگذاری در این میدان کنارهگیری کرد. با توجه به اوجگیری شدید قیمت ارز در بازار نباید نقشآفرینی چین در نوسانات بازار ایران را نادیده گرفت.
در همین زمینه احمد صرامی، رئیس کمیسیون بازرگانان اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، در این باره به تجارتنیوز گفت: شروع فعالیت ساینوپک در ایران به دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد بازمیگردد. در آن مقطع مقرر شد چین در فازهای یک و دو میدان نفتی یادآوران سرمایهگذاری کند. سرمایهگذاری فاز «یک» انجام شد، اما آغار به کار فاز دوم همزمان با بروز شرایط تحریمی رخ داد و ادامه آن متوقف شد.
او در پاسخ به این سوال که با توجه به سفر اخیر رئیس دولت سیزدهم به چین دلیل خروج این شرکت چیست؟ گفت: سفر ابراهیم رئیسی به چین صرفا جنبه سیاسی داشت و نباید روی ابعاد اقتصادی آن تمرکز کرد. ساینوپک نیز به عنوان یک شرکت سرمایهگذاری توجهی به مواضع سیاسی چین ندارد و منافع خود را در نظر میگیرد.
وی افزود: ممکن است فشارهای سیاسی بتواند برخی شرکتها را تحت تاثیر قرار دهد، اما در زمینه انرژی به دلیل اینکه گلوگاه اقتصادی دارند اتفاق نمیافتد. حال آنکه تحریمها در ایران قاعدتا خود یکی از موانع برای فعالیت چنین شرکتهایی به حساب میآید.
صرامی گفت: سیاست چین به گونهای است که تمام تخممرغهای خود را در یک سبد نمیچیند. در همین زمینه پکن در حال افزایش همکاریهای خود با کشورهای عربی نظیر عربستان، عراق و کویت است. قطعاً در این تقسیمبندی سهم کمتری برای مشارک با ایران در نظر دارد. زیرا تحریمها باعث شده امنیت سرمایهگذاری در کشور از بین برود.
این فعال بخش خصوصی درباره وعدههای وزیر نفت مبنی بر همکاری با چین در حوزه انرژی توضیح داد: در زمان ریاست جمهوری جورج بوش پسر در آمریکا، وزیر جنگ او همواره از حمله نظامی به دیگر کشورها سخن میگفت و هنگامی که از او پرسیدند دلیل مطرح کردن آن چیست؟ پاسخ داد: من وزیر جنگ هستم و درباره تنها چیزی که میتوانم صحبت کنم همین موضوع است. حال حضور وزیر نفت در سفر چین و وعدههایش حکایت از همین ماجرا دارد.
او میزان سرمایهگذاری در میدان یادآوران را غیرقابل برآورد خواند، و اضافه کرد: سرمایه عظیمی در حال خروج از کشور است و حلقه تعاملات بینالمللی در زمینه صنعت، تجارت و …تنگتر میکند. البته حضور شرکتهای جایگزین داخلی را میتوان به عنوان نکته مثبت این ماجرا تلقی کرد.
صرامی با اشاره به اهمیت سرمایهگذاری خارجی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها تاکید کرد: انزوای ایران مسئله مهمی است که باید برای آن چارهاندیشی شود. زمانی که شرکتهای خارجی حاضر به سرمایهگذاری در ایران نیستند، قاعدتاً ارز هم وارد کشور نمیشود. مجموع این عوامل شکنندگی اقتصادی و سیاسی را به وجود میآورد و نتیجهاش میشود وضعیت فعلی بازار ارز. حتی همین موضوع خروج ساینوپک بار روانی برای تشدید نوسانات ارزی تلقی میشود.
او به این سوال که با خروج ساینوپک دلار از کشور خارج چقدر میشود؟ پاسخ داد: بعید است این اتفاق رخ دهد و قاعدتا باید از قبل برای این موضوع چارهاندیشی شده باشد، اما به هر حال خروج این شرکت احتمالاً تبعات منفی سیاسی بهمراتب بدتری نسبت به بخش اقتصادی داشته باشد.
به نظر میرسد حتی چین به رغم ادعای همکاری استراتژیک با ایران منافع اقتصادی خود را به خطر نمیاندازد. این اصلی است که تمام کشورها در امور بینالملل به آن پایبند هستند. بنابراین دولتمردان نیز باید در راستای اجرای همین سیاست عمل کنند و با تمرکز بر همکاری استراتژیک با کشورهایی نظیر چین و تمرکز بر بازارهای شرق از منافع داخلی غافل نشوند.