جلال ساداتیان، دیپلمات سابق در خصوص این موضوع گفت: این لایحه وجهه قانونی قضیه است، ولی این دعوا حقوقی نیست. در حقیقت این دعوا از نظر سیاسی شکل گرفته است. در واقع آمریکا است که اجازه نمیدهد، پولهای بلوکه شده ایران پس داده شود.
وی در ادامه توضیح داد: میخواهند دعوای سیاسی را از طریق حقوقی حل وفصل کنند. شاید یک مقدار بعد قضیه روشنتر خواهد شد، ولی اینکه چقدر امید به پیروزی میتوان بست جای سوال دارد؟ باید اسناد و مدارکی که بتوانند اثبات کند که تحریمهای آمریکا مشمول این نمیشود که به یک کشور دیگری فشار وارد میکند. در واقع حقوق بینالملل باید رویش کار بکند و نظر بدهد.
ساداتیان بیان کرد: این قضیه میتواند مثبت باشد. ولی در حقیقت سعی داریم گره را با دندان باز کنیم و این کار طولانی میشود و باید سالها پرونده را دنبال کنیم. در حالی که میتوانستیم مذاکرات با آمریکا را به نحوی پیش ببریم و حل و فصل کنیم، که امروز چنین مشکلاتی نداشته باشیم. اگر قبل آمدن این دولت به آقای ظریف و آقای عراقچی اجازه میدادند که موضوع را حل و فصل کنند، کار به اینجا نمیکشید. آن زمان گره با دست باز میشد، ولی سالهاست که گذشته و خسارت زیادی به کشور وارد شده است. یکی از خسارتها همین پول بلوکه شده ایران در کره جنوبی است. همچنین در قضیه عراق نیز پول را به عمان انتقال دادند که آنجا هم تحت کنترل آمریکاییها باشد تا صرفاً بتوانیم در خرید دارو و غذا از آ استفاده کنیم. خسارتهای فراوانی به کشور زده شده است . بیش از دو سال است که مذاکرات به سرانجام نرسیده و هنوز مشخص نیست که نتیجه چه زمانی حاصل میشود!
در ادامه تصریح کرد: واقعیت این است که اطلاع رسانی شفافی صورت نمیگیرد و ما بیشتر مطالب را به طور پراکنده از منابع خارجی و یا گاهی از مصاحبههایی که خود آقایان به طور ناقص مطرح میکنند، مسائل را درک میکنیم. در حقیقت دولت اقای رییسی نهایتاً به این رسید که توافق ۲۰۱۵ اجرایی شود، اما عملاً دیگر شرایط با دوران ریاست جمهوری روحانی تغییر کرده بود. آمریکاییها زیر بار این مسئله نرفتند. امتیازات بیشتری را میخواستند، ایران نپذیرفت و توافق صورت نگرفت. برهمین اساس روز به روز هم کار پیچیدهتر شد. ولی سعی شد که به سمت توافق موقتی بروند. در این توافق قرار شد که زندانیها را تبادل کنند. نخست آمریکاییها تبادل دو زندانی را مطرح کرده بودند و حالا نفر سوم و نهایتاً نفر چهارمی را به میان کشیدند که این جز توافقات و صحبت های اولیه ما نبوده است. لذا به نظر میرسد توافق موقت هم با شکست روبرو شده و هیچ اقدام خاصی صورت نگرفته است. چون ما به ازای تبادل زندانیان قرار بود پولهای بلوکه شده را دریافت کنیم. حالا دولت میخواهد از طریق شکایت پول را بگیرند. چون به نظر میرسد این توافق هم به یک نتیجه مشخصی نرسیده است.
ساداتیان مطرح کرد: خبررسانی و اطلاع رسانی مشخصی از سوی مذاکره کنندگان و دولت اتفاق نیافتاده که به استناد آن ما بتوانیم با دقت بدانیم چه اتفاقی افتاده است. ولی حوادث و نشانههایی که بروز میکند، نشان میدهد مذاکرات دوحه و یا مذاکرات در جای دیگری به صورت پنهانی در جریان بود، به نتیجه نرسیده است. امروز نامه نوشتهاند که میخواهند شکایت بکنند و از طریق شکایت به پولها دسترسی پیدا کنند. در حالی که اگر توانسته بودند در قالب برجام کار را پیش ببرند، میتوان امیدی داشت.
وی در خصوص نگاه آمریکا به برجام گفت: اخیراً آقای آنتونی بلینکن هم گفته است که ما با اروپاییها به توافقاتی رسیدهایم که در موضوع برجام بیشتر به ما کمک کنند. به نظرم قبل تمام شدن مهلت مکانیزم ماشه به این فکر میکنند که از کمک اروپایی ها استفاده بکنند و ان را فعال کنند. ترامپ به دلیل خروج از برجام نتوانست مکانیسم ماشه را فعال کند و اروپاییها هم آن زمان همراهی نکردند؛ ولی امروز شرایط به جایی رسیده که ایران با اروپا هم دچار مشکل شده است. به خصوص که اروپایی ها در موضوع اوکراین و مسئله پهپادی که ایران به روسیه تحویل داده، شکایت دارند و ایران را مقصر میدانند. دارند صورت حساب درست میکنند که از ایران بگیرند. همین پولهای بلوکه شده به سمتی میروند که بابت خسارت اوکراین از ایران بگیرند.
در نهایت ساداتیان گفت: اینها پیچیدگیهایی است که در بحث روابط و حقوق بینالملل وجود دارد. مسائلی که قاعدتاً میبایست با مذاکرات و دیپلماسی عمومی حل و فصل کنیم. چون اتفاق نیافتاده پیچیدگیها روز به روز بیشتر میشود.