هشدار توکلی درباره شوک تورمی سال 88

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: احمد توکلی عضو کمیسیون‌های برنامه و بودجه و تلفیق بودجه و رییس مرکز پ‍ژوهش‌های مجلس، نکات مهم بودجه سال 1388 کل کشور را تشریح کرد.

به گزارش سرویس اقتصاد و صنعت آفتاب، توکلی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به گزارش کمیسیون تلفیق بودجه که قرار است فردا در صحن علنی مجلس به بحث گذاشته ‌شود، در پاسخ به این‌که آیا از کلیات بودجه سال آینده راضی هستید؟ گفت: «البته راضی نیستم، ولی امسال وضعیت بودجه‌ریزی سال 88 سخت‌تر از هر سال بود».

وی در ادامه با بیان اینکه اولین مشکل مربوط می‌شود به درآمد نفتی که متاسفانه هنوز پایه اصلی درآمد عمومی دولت ما را تشکیل می‌دهد، افزود: «به دلیل سقوط قیمت سبد نفتی اوپک از 130 دلار در تیرماه گذشته به حدود 40 دلار فعلی، درآمد نفتی سال آینده به شدت آسیب می‌بیند، دلیل دوم رکود جهانی است که رو به وخامت است که به داخل نیز سرایت کرده و به دلایل داخلی نیز احتمالاً تشدید خواهد شد».

به گفته رییس مرکز پ‍ژوهش‌های مجلس این پدیده سود شرکت‌ها و کسب و کار را کاهش داده و در نتیجه منبع درآمدی دیگر دولت، یعنی مالیات‌ها نیز کاهش می‌یابد، از آن طرف به دلیل وجود و احتمالاً تشدید تورم، هزینه‌ها بالا رفته است. در چنین شرایطی تهیه بودجه در دولت و بستن آن در کمیسیون تلفیق کار دشواری است و به رغم زحمات زیادی که دولت و کمیسیون‌های مجلس تا اینجا کشیده‌اند، نتیجه کار ایرادهای جدی دارد. البته به مشکلات ذکر شده، مشکلات ساختاری و نهادی بودجه‌ریزی در کشور را که دردی کهنه است باید اضافه کرد.

نماینده تهران با بیان این‌که حتی اگر در ساختار و نهادهای موجود عقل و تدبیر و علم نیز بکار رود، بودجه وظیفه اصلی‌اش را ایفا نخواهد کرد، به برگزاری انتخابات در سال آینده اشاره کرد و گفت: «رایج شده که هرگونه موضع‌گیری دولت و مجلس تفسیر انتخاباتی شود که خودش بر مشکلات تهیه و بررسی بودجه می‌افزاید».

توکلی در پاسخ به این‌که بالاخره فکر می‌کنید کلیات بودجه در صحن علنی رای بیاورد؟ گفت: «به طور سنتی هر سال این اتفاق می‌افتد، امسال هم فکر می‌کنم انگیزه برای رای دادن به دلیل پرهیز از مشکلات سیاسی سال انتخابات بیشتر باشد، البته چندین ایراد اساسی چنانکه گفتم وجود دارد که حتی‌المقدور تلاش می‌کنیم در صحن اصلاح کنیم».
نکات مثبت؛ تخصیص اعتبار به قانون مدیریت خدمات کشوری

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر این‌که شما که تا اینجای کار ناراضی هستید نکات مثبتی هم در گزارش تلفیق می‌بینید؟ با بیان این‌که گزارش کمیسیون تلفیق بی‌قوت نمی‌شود، به دو سه مورد از نکات مثبت اشاره ‌کرد و گفت: «یک کار خوب توافق شده بین معاون نیروی انسانی رئیس جمهور و مرکز پژوهش‌ها که در کمیسیون تلفیق تصویب شد، به اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری مربوط می‌شود، دولت برای اجرای قانون اعتبار خوبی در نظر گرفته بود، که در تلفیق ضوابطی تصویب شد که اولاً افزایش‌های بعدی حقوق منوط به افزایش بهره‌وری کارمند و دستگاه باشد تا فوق‌العاده‌ جدید پرداخت شود».

وی با بیان این‌که برای کاهش تصدی‌گری در آموزش و پرورش و بهداشت و درمان تدابیری اندیشیده شده است، افزود: «با اجرای این قانون از پرداخت‌های استثنایی به کارمندان ارشد جلوگیری می‌شود، فاصله کف و سقف را کمی کاهش می‌دهد، تا حدودی پرداخت برای تخصص‌های یکسان در دستگاه‌های مختلف را به هم نزدیک می‌کند».

توکلی در ادامه اصلاح ردیف‌ها در کمیسیون بر طبق قوانین جاری را کار خوب دیگر دانست و توضیح داد: «این کار در عین رعایت قانون، در تقسیم قدرت اداری و به تبع آن توزیع مواهب بودجه بین مردم، به صلاح نزدیک‌تر است، همچنین، توافق دولت و مجلس در رعایت احتیاط در برآورد قیمت نفت در سال آینده که 5/ 37 دلار در هر بشکه فرض شده است، از محاسن دیگر گزارش کمیسیون تلفیق بودجه است».

این عضو کمیسیون تلفیق بودجه در پاسخ به این‌که یکی از ایراداتی که شما روی آن در رسانه‌ها تاکید داشتید مربوط به لایحه هدفمند کردن یارانه انرژی بود، پس چطور شد که در تجدید رای کمیسیون پیشنهاد شما کنار گذاشته شد؟ گفت: «هدفمندی یارانه‌ها، امری ضروری است که سال‌ها با تعویق روبرو بوده و به نظر می‌رسد که دولت آقای احمدی‌نژاد عزم جزم در اجرای آن دارد که باید از این روحیه و فضایی که دولت در اجتماع ساخته است، استقبال کرد و حتماً در سال آینده در این راه گامی برداشت، اما اختلاف بر سر این است که این گام به چه بلندی باشد».

وی با تاکید بر این‌که همانطور که بر سر اصل هدفمندی یارانه‌ها اختلافی نیست، افزود: «بر سر این هم توافق است که این اقدام تورم و رکود را در پی‌دارد، پس باید به این سوال پاسخ داد که تحمل جامعه در برابر تورم چقدر است و تحمل تولیدکنندگان در برابر افزایش قیمت نهاده‌ها تا کجاست؟ و برای جبران چه باید کرد و چه می‌توان کرد»؟

توکلی در ادامه با بیان این‌که من همیشه از شوک تورمی نگران بوده‌ام و حالا هم به شدت نگرانم و به دلیل مشکلات عملی، در نتیجه بخش بودن اقدامات جبرانی تردید دارم، خاطرنشان کرد: «در اول کار پیشنهاد بنده افزایش قیمت‌های حامل‌های انرژی تا حدود دو برابر بود تا حداکثر 8400 میلیارد تومان درآمد کسب شود و به طرقی که ساختارهایش موجود است برای جبران تورم به کار رود، که این پیشنهاد رای آورد، بعداً متاسفانه تجدید رای شد و پیشنهاد درآمد 20 هزار میلیارد تومانی رای آورد».

وی ادامه داد: «این پیشنهاد که دو سوم کمیسیون تلفیق، اکثریت کمیسیون ویژه و دولت بر روی آن توافق کرده‌اند، به نظر من از جهت تورم‌زایی بسیار خطیر است، چرا؟ اولاً به این دلیل که آثار تورمی آن دقیقاً مشخص نیست، آنچه مسلم است تورم بالاست. ثانیاً تلفیق تصویب کرده است از تیرماه اجرا شود. یعنی 20 هزار میلیارد تومان مورد نظر به جای آنکه در 13 ماه کسب شود، باید در حدود 8 ماه به دست آید. این به معنای آن است که قیمت بنزین، گازوئیل، نفت کوره، گاز، برق و بقیه یک سوم بیش از آن خواهد شد که اول در نظر داشتند».

به گفته این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اگر مبلغ 20 هزار میلیارد تومان با فرض بنزین 350 تومانی، گازوئیل 100 تومانی، گاز و برق 100 تومانی حاصل می‌شد، در 12 ماه اجرا می‌شد؛ حالا باید بنزین 470 تومان و گازوئیل و برق و گاز 130 تومان شود. این قیمت‌ها چه تورمی را حاکم خواهد کرد؟ چه بر سر کارخانه‌های ما می‌آورد؟ بیکاری را به کجا می‌کشاند؟ رکود موجود تا کجا پیش خواهد رفت؟ نماینده مردم تهران در مجلس با بیان این‌که سال قبل در کمیسیون تلفیق بنزین را 100 تومان و گازوئیل را 45 تومان (یعنی اولی 25% و دومی 5/ 2 برابر) کردند، و اول اردیبهشت 1387، قبل از شروع اجرای قیمت گازوئیل، دولت لایحه دو فوریتی آورد و مجلس هم استقبال کرد و قیمت گازوئیل را به همان 16 تومان برگرداندند، گفت: «حالا می‌خواهند یکباره بنزین را 4 برابر و گازوئیل را 9 برابر کنند، با این وضعیت حمل و نقل و کشاورزی و صنعت چه خواهند کرد؟ همه امید موافقان این است که جبران نقدی صورت می‌گیرد».

وی ادامه داد: «اولاً اگر همه اعتبار این بخش را که 11 هزار و 500 میلیارد تومان از 20 هزار میلیارد است، به مردم بدهید مگر به هر نفر چقدر می‌رسد؟ عوارض دیگر بلند مدت این کار بماند، در تلفیق ضابطه تصویب شده که هیچ یارانه‌ای برای واردات بنزین و گازوئیل پرداخت نشود. دولت برای سه چهار ماه اول سال چه کند؟ لابد مجبور می‌شود یارانه‌ این چند ماه‌ را روی قیمت حامل‌ها بکشد که بر فشار تورمی می‌افزاید».

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان این‌که حرف ما این است که تورم دشمن تولید و عدالت است، گفت: «سه سال پیش در اسفند ماه 84 هم خطرات تورم را در صحن علنی هشدار دادم که توجهی نشد. حالا هم می‌گویم وقتی افق گرگ و میش است، آهسته‌تر گام برداریم. سال اول با احتیاط کار را شروع کنیم، بعد از ارزیابی نتایج، گام بلندتر را برداریم. اگر حزم و احتیاط را نادیده بگیریم ای بسا با واکنش‌های تند روبرو شویم و عقب‌نشینی کنیم و آن وقت این کار ضروری یعنی هدفمند کردن یارانه‌های انرژی برای سال‌ها تعطیل خواهد شد».

وی در ادامه در پاسخ به این‌که آیا راه‌حلی باقی‌مانده است؟ گفت: «بله، بین پیشنهادهای چاپ شده که در صحن قابل طرح است، کمیسیون اقتصادی و کمیسیون بودجه پیشنهادهای جایگزین معتدل‌تری دارند. خود من پیشنهاد چاپ شده دارم که انشاءا... با کمک همکاران مجلس یکی از آنها جایگزین می‌شود تا تورم در حدی نباشد که همه کارها را خراب کند».

توکلی پاسخ به اینکه آیا برداشت از حساب ذخیره ارزی امسال بیشتر شده است گفت: «اولاً مجموع منابع ناشی از نفت در بودجه 1388، حدود 23 درصد کمتر از سال جاری است، همین واقعیت اتکاء منابع عمومی دولت را به نفت از 68 درصد در سال 1387 به 53 درصد در سال آینده کاهش می‌دهد (البته اگر متمم به مجلس نیاید). ثانیاً برداشت از حساب ذخیره ارزی نیز سال آینده نسبت به سال جاری به نصف کاهش می‌یابد».

وی در عین حال افزود: «در عین این تغییرات مثبت دولت و تلفیق، نگرانی از دو جهت وجود دارد، اول این‌که ما در وضعیتی داریم بودجه 88 را بررسی می‌کنیم که موجودی حساب چندان چشمگیر نیست، طبق نشریه «خلاصه تحولات کشور در سال 1386» که بانک مرکزی به شکل عادی هر ساله منتشر می‌کند، موجودی نقدی پایان سال 86 در حساب ذخیره 23 میلیارد دلار بوده است که طی سال 87 مبلغ 24 میلیارد دلار بر آن اضافه شده و مبلغ 8/ 27 میلیارد دلار با مصوبات مختلف دولت و مجلس از آن برداشت شده است».

وی ادامه داد: «با توجه به تسهیلات اعطایی و سود متعلقه به موجودی و بازدریافت تسهیلات پیشین و تعدیلات نسبت قیمت یورو و دلار، مانده حساب در آخر سال 87 حدود 13 میلیارد دلار است. حالا پیشنهاد لایحه برداشت 14 میلیارد دلار از این حساب برای سال آینده است. این کار سال بعد ممکن است کشور را گرفتار کند. در واقع اگر قیمت نفت خام در حدود این روزها بماند، پایان سال آینده نمی‌توانیم برای نوشتن بودجه سال 1389 روی حساب ذخیره ارزی تکیه کنیم».

توکلی در ادامه عنوان کرد: «اضافه بر آن، سال آینده در فصل بودجه‌ریزی 4 هزار میلیارد تومان مالیات معوق بانک مرکزی و 2400 میلیارد تومان مالیات معوق شرکت نفت را که امسال برای سال 88 داریم برای سال 89 نخواهیم داشت».

این عضو کمیسیون تلفیق بودجه تصریح کرد: «براساس چنین واقعیت‌هایی بنده در کمیسیون تلفیق پیشنهاد دادم که برای احتیاط ضروری است که برای سال 88 برداشت از حساب ذخیره ارزی 5 میلیارد دلار کم شود که این مبلغ تصویب نشد، ولی مبلغ سه میلیارد دلار تصویب شد. متاسفانه شب آخر این رای نیز تجدید شد و همان 14 میلیارد دلار پیشنهادی دولت در تلفیق به تصویب رسید».

وی گفت: «البته یک دلیل دیگر پیشنهاد من حفظ امکانی برای دادن تسهیلات به بخش غیر دولتی جهت ایجاد اشتغال بود که طبق قانون اصل 44 باید انجام گیرد».

توکلی درباره این‌که آیا جای اصلاح این موضوع در صحن وجود دارد؟ متذکر شد: «نمی‌دانم. باید بین پیشنهادهای کتبی چاپ شده بگردیم. شاید بتوانیم راهی برای دفع این خطر احتمالی، اما مهم، بیابیم».

وی یادآور شد: «ایرادات دیگر مانند عدم رعایت ماده 32 قانون برنامه چهارم درباره پروژه‌های عمرانی در لایحه و مصوبه تلفیق یا افزایش هزینه‌های جاری در کمیسیون تلفیق نیز وجود دارد که بحث این ایرادها مفصل است، ایرادهایی که آن‌ها هم به تورم دامن می‌زند و علاوه بر این آبروی نمایندگان و دولت را به مخاطره می‌اندازد».

رییس مرکز پژوهش‌های‌ مجلس در پایان گفت: «چشم امید من به صحن است که شاید برخی از ایرادها را اصلاح کنیم».





--------------------------------------------------------------------------------


http://www.aftabnews.ir

آدرس مطلب http://www.aftabnews