افزایش ۱.۲ درجه‌ای میانگین دمای کشور
سحر تاجبخش در مراسم روز جهانی مبارزه با تغییر اقلیم که امروز در دانشکده بهداشت و ایمنی برگزار شد، اظهار کرد: بر اساس اطلاعات هیات بین‌الدول تغییرات اقلیمی طی دوره ۳۰ ساله تغییرات اقلیمی بیشترین تاثیر را بر اروپا و پس از آن آسیا گذاشته است. بررسی تغییرات اقلیمی در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که به‌ویژه در خاورمیانه و شمال آفریقا روند افزایش دما و تعداد روزهای گرم رخ داده است علاوه بر آن شاهد افزایش بارش‌های سیلابی در برخی مناطق آسیا و خاورمیانه بوده‌ایم. از سوی دیگر افزایش خشکسالی نیز در این مناطق رخ داده است.
وی با بیان اینکه در ایران تقریبا در جنوب کشور با افزایش بارش مواجه بوده‌ایم، تصریح کرد: ممکن است مقدار این بارش‌ها زیاد باشد و حتی به سیلاب منجر شود.
تاجبخش با اشاره به اینکه یکی از مهمترین پدیده‌های ناشی از تغییرات اقلیمی، افزایش رخداد پدیده‌های حدی اظهار کرد: از جمله این پدیده‌ها می‌توان به امواج گرما، بارش‌های سیل آسا و افزایش هجوم ملخ‌ها اشاره کرد. بر اساس مطالعات انجام شده با دو درجه افزایش دما تعداد رخداد پدیده‌های حدی ۵.۶ برابر افزایش می‌یابد و شدت این رخدادها ۲.۶ برابر می‌شود.
به گفته تاجبخش از جمله رخدادهای حدی سال گذشته میلادی می‌توان به سیلاب در پاکستان و موج گرما در چین اشاره کرد. در تابستان سال جاری در کشور ما برخی روزها تعطیل شد. به نظر می‌رسد این تعطیلی نه به علت افزایش قابل ملاحظه دما بلکه به علت طولانی بودن مدت افزایش دما بود.
وی اضافه کرد: در سال ۲۰۲۲ تعداد پدیده‌های حدی که رکورددار شدند زیاد بود و به نظر می‌رسد بزرگترین تاثیر تغییرات اقلیمی روی منافع اقتصادی باشد.
رئیس سازمان هواشناسی اضافه کرد: سه عامل مهم کمبود آب، شکست در کاهش سازگاری با تغییرات اقلیمی و افزایش رخداد پدیده‌های حدی مهمترین عوامل افزایش ریسک اقتصادی هستند بنابراین کشورهای مختلف در جهت کاهش اثرات تغییرات اقلیمی تلاش می‌کنند.
وی درباره تاثیرات تغییرات اقلیمی بر اساس گزارش هیات بین‌الدول تغییرات اقلیمی گفت: تاثیرات تغییرات اقلیمی بر آمریکای شمالی و اروپا افزایش پیدا کرده است و به صورت تغییر در ساختار اکوسیستم، تغییر در ساختار گونه‌ها و تغییر در پدیده‌شناسی یا فنولوژی اکوسیستم‌ها خود را نشان می‌دهد.
رئیس سازمان هواشناسی با اشاره به تاثیرات تغییرات اقلیمی بر انسان‌ها گفت: کمبود آب، تاثیر بر سلامت و زیستگاه از جمله این اثرات است. در کشور ما دو عامل بسیار مهم در تغییرات اقلیمی زیرساخت‌ها و تغییر کاربری اراضی است که ما را بسیار آسیب پذیر کرده است چرا که زیرساخت‌ها بسیار فرسوده هستند و تغییر کاربری‌های بسیار زیادی انجام شده است، به گونه‌ای که حتی بارش شش میلیمتر نیز ممکن است موجب وقوع سیل شود. این سیلاب به علت بارش نیست بلکه عامل اصلی آن وضعیت زیرساخت‌ها و تغییرات کاربری اراضی است.
وی درباره وضعیت افزایش دما در کشور اظهار کرد: میانگین دمای کشور ۱.۲ درصد افزایش یافته است. اگر این میزان به دو درجه سانتیگراد افزایش پیدا کند، برخی از اکوسیستم‌ها بسیار در معرض خطر قرار می‌گیرند.
تاجبخش اضافه کرد: اگر دمای دریاها و اقیانوس‌ها ۴ درجه سلسیوس افزایش یابد، مرجان‌های دریایی نابود می‌شود حتی در حال حاضر نیز مرجان‌ها در وضعیت مخاطره شدید با سطح اطمینان بالا قرار دارند. در این شرایط اگر برنامه مشخصی برای کنترل وضعیت دما نداشته باشیم، بسیاری از اکوسیستم‌های دریایی به‌طور کامل از زمین ناپدید خواهند شد.
وی تاکید کرد: یکی از مهمترین راهکارها برای پیشگیری و سازگاری با تغییرات اقلیمی، توانمندسازی جوامع و انسان‌هاست.
رئیس سازمان هواشناسی در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به اهداف توسعه پایدار اظهار کرد: توسعه پایدار ۱۷ هدف دارد. اگر راهکار سیزدهم را که «اقدام برای اقلیم» است را به‌درستی انجام دهیم، در دستیابی به سایر اهداف توسعه پایدار نیز توفیق بیشتری به دست خواهیم آورد.
تاجبخش در پایان تاکید کرد: پنجره فرصت کشورها برای توسعه تاب‌آوری در مقابل مخاطرات تغییرات اقلیمی در حال کوچکتر شدن است. نظارت بر اکوسیستم و حرکت در مسیرهای سبز می‌تواند کشورها را در کاهش مخاطرات تغییرات اقلیمی یاری دهد و در این جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در صورتی‌که جوامع در دستیابی به این اهداف موفق نباشند، نه آرامش، نه امنیت و نه رفاه خواهند داشت. امیدواریم دستگاه‌های اجرایی کشور مانند وزارتخانه‌های نفت، نیرو و جهاد کشاورزی نیز اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهند.
