شاهزاده فیصل بن فرحان که در مجمع جهانی اقتصاد در داووس حضور دارد، در یکی از نشستهای این مجمع گفت: «ما موافقیم که صلح منطقهای باید شامل صلح برای اسرائیل نیز بشود؛ اما این هدف، تنها از طریق صلح برای فلسطینیها و از طریق ایجاد یک کشور فلسطینی محقق میشود.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا عربستان سعودی پس از آن اسرائیل را به عنوان بخشی از یک توافق سیاسی گستردهتر به رسمیت میشناسد، گفت: «قطعا.»
شاهزاده فیصل افزود که تامین صلح منطقهای آنهم از طریق ایجاد یک کشور فلسطینی «چیزی است که ما با دولت آمریکا روی آن کار کردهایم» و تاکید کرد که نقطه شروع رسیدن به یک صلح پایدار و دائمی نیز، برقراری آتشبس توسط همه طرفهای جنگ غزه است.
عربستان سعودی، قدرتمندترین کشور در جهان عرب و خانه مقدسترین اماکن اسلامی، دارای نفوذ مذهبی قابل توجهی در سراسر جهان است. به همین دلیل پس از برقراری روابط دیپلماتیک با امارات عربی متحده، بحرین و مراکش، توافق برای عادیسازی روابط با عربستان میتواند پاداش بزرگی برای اسرائیل باشد، زیرا میتواند ژئوپلیتیک خاورمیانه را متحول کند.
با این وجود، دو منبع آگاه با دیدگاههای ریاض، به خبرگزاری رویترز گفتند که پس از شروع جنگ اسرائیل علیه حملاس در پی حملات خونین ۷ اکتبر، عربستان اجرای برنامههای مورد حمایت ایالات متحده برای عادی سازی روابط با اسرائیل را متوقف و از اولویتهای دیپلماتیک خود خارج کرده است.
پیش از حملات ۷ اکتبر نیروهای حماس، رهبران اسرائیل و عربستان حرکتی پیوسته به سمت برقراری روابط دیپلماتیک داشتند که میتوانست سیاستهای خاورمیانه را تغییر دهد.
بلینکن: کشورهای عربی تمایلی به بازسازی غزه ندارند
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز که در نشست داووس حضور دارد، روز سهشنبه گفت کشورهای عربی تمایلی به مشارکت در بازسازی غزه ندارند؛ زیرا بر این باورند که این منطقه ممکن است بار دیگر چند سال بعد دوباره ویران شود.
او افزود که با این وجود، این کشورها همچنان بر اهمیت تشکیل کشور فلسطین برای هرگونه حل و فصل مشکلات منطقهای تأکید دارند.
بلینکن که با شبکه خبری «سیانبیسی» گفتگو میکرد، افزود: «در خاورمیانه معادلات جدیدی در حال شکل گرفتن بود و در جریان آن، همسایگان عرب و مسلمان اسرائیل آماده ادغام اسرائیل در منطقه بودند. با این وجود آنها به همان اندازه خود را متعهد به ایده تشکیل دولت فلسطین میدانند.»
وی گفت که هم کشورهای عربی و هم واشنگتن معتقدند که تا زمانی که به این موضوع رسیدگی نشود، نه اسرائیل و نه منطقه صلح، ثبات و امنیت نخواهند داشت.
بلینکن افزود: «کشورهای عربی میگویند که "شما باید مسئله فلسطین را حل کنید". آنها میگویند که ما قصد نداریم درگیر کارهایی مانند بازسازی غزه شویم. زیرا یک سال یا پنج سال دیگر دوباره با خاک یکسان میشود و سپس از ما میخواهند که دوباره آن را بسازیم.»
او با تاکید بر ضرورت حل مسأله فلسطین افزود: «اکنون کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی، آماده انجام کارهایی در رابطه با اسرائیل هستند که قبلا هرگز آماده انجام آن نبودند. این موضوع آیندهای کاملا متفاوت و بسیار امنتر را رقم خواهد زد... از نظر امنیت خود اسرائیل، بخش عربی معادله و صلح فلسطین، این راهی برای رسیدن به یک امنیت پایدار و واقعی است.»
آیا رؤیای ایجاد یک کشور و دولت فلسطینی محقق میشود؟
فلسطینیها خواهان ایجاد کشوری برای خود آنهم در سرزمینهایی هستند که در جنگ ۱۹۶۷ میلادی به تصرف اسرائیل درآمد و قصد دارند بیتالمقدس شرقی را نیز پایتخت خود کنند. اما بیش از یک دهه است که مذاکراتی که در این راستا تحت حمایت ایالات متحده با اسرائیل در حال انجام بود، متوقف شده است.
شهرکسازیهای اسرائیل در سرزمینهای اشغالی همچنین خصومتی که بین مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین و مقامات حماس وجود دارد، از عمده دلایل عدم تحقق چنین خواستهای است.
مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین مورد حمایت غرب هستند و در مقابل، حماس هرنوع همزیستی با اسرائیل را رد میکنند.
فعالیتهای دولت راستگرا و تندروی اسرائیل نیز هر نوع چشم اندازی را درباره ایجاد یک دولت فلسطینی یا دستکم دادن امتیازات قابل توجه به فلسطینیها به عنوان بخشی از هرگونه توافق بالقوۀ عادی سازی روابط با عربستان کمرنگ کرده است.