هیرش سعیدیان- به گفته کارشناسان تورم و افزایش قیمتها در حوزه الگوی مصرف مواد مخدر در ایران، تاثیر قابل توجهی بر جای گذاشته است، آفتاب نیوز در این خصوص به سراغ برخی کارشناسان میدانی و ستادی رفته تا مخاطبان را از آخرین وضعیت الگوی مصرف مواد مخدر در ایران آگاه سازد.
بیتا موسی زاده کارشناس و مدیر مرکز مقابله با سوء مصرف مواد مخدر آوای رهایی در اینباره به آفتابنیوز گفت: ما دارای دو مرکز ترک اعتیاد یکی برای خانمها و دیگری برای آقایان هستیم. یکی از اصلیترین دلائل حال حاضر گرایش خانمها و به ویژه دختران جوان به مصرف مواد مخدر دوستی با پسران و آقایان دارای اعتیاد است. لذتطلبی و هیجان و به قول خودشان ماجراجویی از جمله دیگر ادلهای است که بیماران خانم ما به آنها اشاره میکنند. متاسفانه بر اساس مشاهدات میدانی بنده و همکاران، گرایش خانمها و دختران جوان به مواد مخدر در سالهای اخیر بسیار رشد کرده است، به گونهای که تعداد مراجعه کنندگان خانم ما از آقایان بسیار بیشتر است، در این چند سال دهها نوع ماده مخدر عجیب و غریب مانند کمیکال، ال اس دی، اسید و قارچ با زیر شاخههای مختلف وارد بازار ایران شده است. کمیکال چیزی است مانند مخلوط ماریجوانا و شیشه که مصرف آن مشابه سیگار است. مصرف کنندگان به نوعی حالت خلسه پس از مصرف اشاره میکنند. یکی از مواد مخدری که اخیراً بسیار رایج شده است ماده مخدر سورچه است، این ماده از ترکیب هروئین و آمفتامین یا همان شیشه درست میشود. اخیراً بیماران ما میگویند که قیمت آن در هر گرم به ۷۰۰ هزار تومان رسیده است. معتادان از آن به عنوان کره هروئین و شیشه یاد میکنند.
هزینه ۲۰ تا ۳۰ میلیونی ماهیانه اعتیاد
وی افزود: متاسفانه گرایش خانمها به این ماده مخدر رو به افزایش است، تاسف بیشتر آنکه دختر بچهها و دختران مدرسهای نیز به سورچه گرایش زیادی پیدا کردهاند. برای نمونه ما در مرکز خودمان دختر بچه ۱۳ ساله داشتهایم که به سورچه اعتیاد پیدا کرده است. بستگی به شرایط مصرف معتادان روزانه ۱ تا ۲ گرم مصرف میکنند که هزینه اعتیاد آن نیز بسیار بالا است. تصور کنید یک دختر بچه روزانه ۷۰۰ تا ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تنها خرج اعتیادش باشد، بعضاً در ابتدا با انواع دروغها مانند نیاز به خرید لباس و هزینه آرایشگاه این هزینه را ممکن است از طریق خانواده تامین کنند، اما پس از مدتی به انواع مفاسد کشیده میشوند. دیدن دختر بچههای که برای هزینه اعتیاد ماهیانه ۲۰ تا ۳۰ میلیون و حتی بیشتر، ناچار میشوند که به کار خیابانی و انواع مفاسد تن دردهند واقعاً دردناک است. پدیده سرقت نیز در میان خانمهای دچار اعتیاد بسیار شایع است. دختران نوجوان اکثراً به خاطر فضای ناآرام خانواده و رفتار غیر اصولی آنها به ویژه پدر به محیط بیرون گرایش پیدا میکنند و با اولین محبت از سمت یک پسر دارای اعتیاد، به انواع آسیبها دچا میشوند. البته اعتیاد تنها به خانوادههای آسیب دیده محدود نیست و ما بیماران برآمده از خانوادههای مرفه هم کم نداریم.
کیفیت پایین مواد مخدر تولیدی و آسیبهای جدی روانی
سوراخ کردن دیوار با قاشق مرباخوری
موسی زاده در ادامه اظهار کرد: مسئله دیگری که توجه ما را بسیار جلب کرده است، تغییر کیفیت انواع مواد مخدر تولیدی است. برای نمونه محرکها یا همان آمفتامینها در سالهای قبل تا این حد آسیبزا نبودند، با رشد تورم و افزایش قیمت مواد اولیه، تولیدکنندگان مواد مخدر به سراغ مواد کم کیفیت و جایگزین رفتند و در حال حاضر آسیب این مواد بیکیفیت بسیار وحشتناک است. مواد مخدری که این روزها در خیابان عرضه میشود روان را خراب میکند، بیماری داریم که ماریجوانا مصرف میکند، اما پس از ۶ ماه طی کردن روند درمان، مغز او هنوز به حالت اولیه برنگشته و آسیب مغزی او شکلی دائمی پیدا کرده است. با مصرف ماده شیشه که رسماً یک حالت روانی بسیار شدید به مصرفکنندگان دست میدهد، در این بیماران احتمال جرم و جنایت نیز بسیار بالا است. بیمارانی داریم، که با موچین تمام پوست بدنشان را میکنند، وقتی سوال میکنیم میگویند کرم زیر پوستم گیر کرده میخواهم آن را بیرون بیاورم. بیماری داشتیم که میخواست با قاشق مربا خوری دیوار اتاق سمزدایی را سوراخ کند تا فرار کند و تلاش میکرد با دستمال کاغذی و چسب سیاهی حفره دیوار را بپوشاند تا به قول خودش فرارش لو نرود، بعد از سم زدایی وقتی دیوار را نشانش دادیم خودش خنده اش گرفت. چنان توهمات بی سابقهای به آنها دست میدهد که بعضاً قابل بازگویی نیست. معتادان به شیشه، گُل و قرصهای روان گردان بیشتر مستعد توهمات و جرائم هستند. یکی از بیماران ما دختر خانمی بود که ۸۰۰ میلیون تومان پول پیش خانه را صرف مواد مخدر کرده بود و مادر او نیز خبر نداشت. یکی از بیماران دیگر ما نیز دختر ۱۴ سالهای بود که به واسطه اعتیاد توسط ۵ مرد دزدیده شد و مورد سوء استفاده قرار میگرفت. یا مواردی بسیاری داشته ایم که دختران جوان توسط مردهای مسن به عنوان دوست پسر برای ترک اعتیاد به مراکز ترک اعتیاد دلالت داده میشوند.
هزینه کمپ ترک اعتیاد از ۵ تا ۵۵ میلیون تومان
فاضلی مدیر کمپ ترک اعتیاد بهشت نارمک نیز در خصوص وضعیت مصرف این روزهای مواد مخدر به آفتابنیوز گفت: مواد مخدر در این چند سال بسیار تغییر کردهاند، مثلاً ماده مخدر گل با ماده جدید کمیکال که بسیار آسیب زا است، جایگزین شده، متاسفانه اغلب مواد مخدر شیمیایی شده اند، مواد تشکیل دهنده این مواد مخدر همه شیمیایی شده اند، حتی مشروبات الکلی نیز با استفاده از انوع قرصهای شیمیایی تولید و عرضه میشوند. ماده مخدر هروئین با سورچه جایگزین شده که یک ترکیب بسیار خطرناک شیمایی است. سورچه از هروئین قویتر است و به اصطلاح خود معتادا راحتتر سُر میخورد، ترک سورچه از هروئین بسیار سختتر است. تولید کنندگان مواد مخدر صنعتی هر چیزی که دم دستشان باشد برای تولید استفاده میکنند، مثلاً از برخی مواد بهداشتی سمی و امثالهم نیز ممکن است استفاده کنند. در حال حاضر هزینه یک دوره ترک اعتیاد ۲۱ روزه در تهران از ۵ تا ۵۵ میلیون تومان متغییر است. کمپهای به اصطلاح لوکس و لاکچری ترک اعتیاد که هزینه بالای ۵۰ میلیون تومان اخذ میکنند اخیراً بسیار باب شده و تعداد آنها نیز افزایش یافته است.
از سال ۹۶ تحقیقات جدیدی در خصوص الگوی مصرف مواد مخدر صورت نگرفته است
سعید صفاتیان از مسئولین مقابله با مواد مخدر در ستاد مبارزه با مواد مخدر و مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در خصوص تغییر الگوی مصرف مواد به آفتابنیوز گفت: بر اساس پژوهشهای که تا سال ۱۳۹۶ در ایران صورت گرفت، ۶۰ درصد مصرف کنندگان مواد مخدر در ایران از مواد مخدر سنتی استفاده میکردند، از آن دوره تا کنون تحقیقات جامع ملی در کشور صورت نگرفته تا بتوان با قاطعیت در مورد تغییر الگوی مصرف سخن گفت. بنابر این لازم است که یک پژوهش جامع ملی در اینباره صورت گیرد تا تغییرات میدانی به شکلی درست رصد شود، البته در تحقیقات همان زمان نیز ما شاهد آن بودیم که مواد روان گردان مانند شیشه در جامعه رشد داشته اند. در حال حاضر نیز واضح است که میزان مصرف آمفتامین در کشور افزایش داشته است. البته اگر قیمت مواد مخدر سنتی بالا رود، طبیعی است که مصرف مواد صنعتی رشد پیدا کند، در حال حاضر نیز جوان ترها بیشتر به سمت مصرف گل یا شیشه کشیده میشوند تا تریاک.
واردات افدرین به ایران
وی افزود: در ابتدای مصرف، جوانها بیشتر بر اساس نیاز به سراغ مواد مخدر میروند و مسئله قیمت در ابتدا چندان مطرح نیست، تریاک از گرمی ۳۰ تا ۱۰۰ هزار تومان در بازار عرضه میشود، قیمت شیشه نیز از هر گرم ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان متغییر است. میانگین مصرف هم معمولاً ۲ گرم است. از لحاظ کیفیت نیز تریاک موجود در ایران حداکثر ۵ تا ۶ درصد مورفین دارد و بیشتر از این نیست، معتادانی نیز که مدعی مصرف بهترین نوع تریاک هستند، مواد مخدر مصرفی آنها نیز بیشتر از ۵ تا ۶ درصد مورفین ندارد. تولیدکنندگان در سالهای اخیر ناخالصیهای زیادی به مواد مخدر اضافه میکنند، برخی ناخالصیها شدیداً سمی هستند، مثلاً در یک برهه به تریاک سُرب اضافه میکردند. بعضاً به تریاک داروهای خواب آور یا داروهای روان گردان نیز اضافه میکنند. در مورد شیشه نیز ماده اولیه همان افدرین است، البته افدرین به صورت صنعتی توسط بسیاری از کارخانهها ساخته میشود، تولید افدرین در دنیا قانوناً باید زیر نظر سازمان ملل صورت گیرد، اما متاسفانه از نظر بین المللی چندان کنترلی روی آن وجود ندارد. ورود افدرین به هر کشوری بیشتر باشد احتمال استفاده از آن برای تولید مواد مخدر بیشتر است، کشور ما نیز مقداری افدرین جهت استفاده در صنایع دارویی وارد میکند.
کمک سازمان ملل به ایران به خاطر تحریم قطع شده است
صفاتیان در ادامه گفت: در یک دورهای ایران کمکهای بسیار خوبی از سازمان ملل و دیگر سازمانهای بین المللی دریافت میکرد، این کمکها در زمینه آموزش، درمان و مسائل انتظامی صرف میشد، برخی کمکها نیز شامل دستگاههای پیدا کردن مواد و سگهای مواد یاب بود که بسیار مفید بودند. اما در چند سال اخیر به خاطر تحریمها این کمکها قطع شده و دیگر نمیتوانند به ایران کمک کنند.