مش فایبر گلاس یا همان وال مش، یکی از نوینترین راههای مهار لرزهای دیوارهای یک سازه است. وال مش از نوارهای مش فایبر گلاس تشکیل میشود که این نوارها خود از الیاف شیشه ساخته میشوند. برای اجرای این محصول باید آن را بر روی دیوار قرار میدهیم و آن را با میخ ثابت نگه میداریم. به منظور تثبیت وال مش یا مش فایبر گلاس باید از پلاستر استفاده کنیم. پلاستر نوعی ملات نیمه آماده است که در دو نوع گچی و سیمانی تولید میشود. این ملات مانند پوششی بر روی نوار وال مش اجرا میشود. وال مش را میتوان بهترین جایگزین برای وال پست دانست.
وال مش مورد تایید آیین نامههای طراحی و سازمان نظام مهندسی ساختمان
استفاده از وال مش، مقاومت دیوار را به میزان زیادی افزایش میدهد. آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله یا همان آیین نامه ۲۸۰۰، وال مش را مورد تایید قرار داده و ضوابط و نکاتی برای اجرای آن ذکر کرده است. در قسمت بعدی ضوابط آیین نامهای وال مش در آیین نامه ۲۸۰۰ عینا آورده شده است.
ضوابط آیین نامهای وال مش در آیین نامه ۲۸۰۰
در پیوست ششم آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله، استاندارد ۲۸۰۰، ضوابطی برای مهار دیوار با وال مش ذکر شده است. در این بخش، متنی که در این آیین نامه نوشته شده، عینا آورده شده است.
یک روش مهار لرزهای دیوارها مسلح کردن آن با شبکه الیاف میباشد. در این روش خمش دیوار، یک طرفه و در راستای قائم میباشد بنابراین دیوار نیازی به وادار نداشته و محدودیتی در طول دیوار وجود ندارد. توجه شود که در این حالت در لبههای دیوار و کنار بازشوها باید بر روی دیوار از نوار شبکه الیاف استفاده نمود. در این روش نوارهای شبکه ساخته شده از الیاف کربن یا شیشه بر روی دیوار قرار داده شده و نازک کاری بر روی آن به صورت دستی پاشیده میشود. بعد از انجام لایه اول پاشش باید نبشی مهار خارج صفحه دیوار در بالا و پایین دیوار اجرا شده و لایه نهایی نازک کاری دیوار بر روی نبشی اجرا شود (توجه شود که نباید پاشش بر روی نبشی اجرا شود و از حرکت داخل صفحه دیوار جلوگیری نماید). در صورت وجود حداقل ۵۰ میلیمتر کفسازی که پایین دیوار در داخل آن قرار گیرد نیازی به اجرای نبشی پایینی نمیباشد. در این روش، درصورتیکه نازک کاری روی دیوار از جنس سیمان انتخاب شده باشد، الیاف شیشه مقاوم به قلیا (AR- Glass) با مقاومت تسلیم بیش از MPa ۱۰۰۰ مناسب بوده و در صورتی که نازک کاری از جنس گچ منظور شده باشد، استفاده از الیاف شیشه E-Glass نیز با همان مقاومت تسلیم مجاز میباشد. در هر دو صورت، مقدار الیاف مورد نیاز با توجه به مشخصات آنها در حالت استفاده به صورت سرتاسری حداقل ۵۰ گرم بر متر مربع (در هر سمت دیوار) و در حالت استفاده به صورت نواری حداقل ۱۰۰ گرم بر متر مربع میباشد. از شبکه الیاف کربن با مقاومت تسلیم بیش از MPa ۳۰۰۰ نیز میتوان به عنوان جایگزین الیاف شیشه استفاده نمود. این روش با توجه به حذف وادارها میتواند نسبت به سایر روشها از هزینه کمتری برخوردار بوده و برای ساختمانهای موجود نیز قابل کاربرد میباشد.
شبکه الیاف یک ساختار شبکهای متشکل از نخهای متعدد است که به یکدیگر متصل شدهاند. شبکه الیاف میتواند دارای ساختار یک جهته یا دو جهته باشد. ساختار یک جهته به معنای این است که نخها در یک راستا از مقاومت کششی مناسبی برخوردار هستند، اما در جهت دیگر مقاومت کمتری داشته و نخهای ضعیفتر تنها برای اتصال و کنار هم نگهداشتن نختر استفاده شدهاند؛ لذا در طراحی و کاربرد باید جهت قوی ملاک باربری باشد. در مش دو طرفه در هر دو جهت نخها از مقاومت کششی بالایی برخوردار میباشند. فاصله بین چشمهها (یک نخ تا نخ مجاور) در ساختار شبکهای بنا به طراحی میتواند متفاوت باشد. اما این فاصله نباید از ۵ میلیمتر کمتر باشد. همچنین حداکثر اندازه سنگدانه مورد استفاده در ملات، برای اتصال شبکه الیافی باید از نصف فاصله باز بینها بیشتر نباشد. چشمه ژئوگریدهایی که ساختار شبکهای پلیمری داشته و از نخ و الیاف تشکیل نشدهاند و همچنین پارچه الیافی که عموما در ساختارهای کامپوزیت FRP مورد استفاده قرار میگیرد نباید به عنوان، شبکه الیافی مورد استفاده قرار گیرند.
لازم به ذکر است الیاف شیشه مورد استفاده در محیط سیمانی حتما باید از الیاف شیشه مقاوم به قلیا باشند، به علت اینکه در محیط سیمانی (با pH بیش از ۱۲.۵) الیاف شیشه تحت تاثیر قلیایی محیط پیرامون خود قرار میگیرند و کاهش مقاومت پیدا میکنند. در نهایت فرآیند خوردگی در محلول قلیایی با گذشت زمان میتواند تا تخریب کامل شبکه ادامه پیدا کند و به این ترتیب طول عمر الیاف لایه تقویت کاهش مییابد. کاهش مقدار قلیای سیمان و ایجاد یک لایه سد محافظتی روی الیاف در برابر اثرات شیمیایی محیط، هرچند راهکارهای موثری در بهبود خوردگی الیاف شیشه میباشند، اما کافی نیست و حتما لازم است از الیاف شیشه مقاوم به قلیا استفاده نمود. الیاف شیشه مقاوم به قلیا باید دارای حداقل ۱۶ درصد زیرکونیا باشد.
تعیین سطح مقطع نخ، دانسیته، مقاومت کششی و مدول الاستیسیته، تعیین درصد زیرکونیا در الیاف و آزمون مقاومت به قلیا از جمله آزمونهای ضروری برای شناخت ویژگیهای مش شیشه هستند.
همچنین تعیین سطح مقطع نخ، دانسیته، مقاومت کششی و مدول الاستیسیته، تعیین درصد کربن یا گرفتن طیف مادون قرمز FTIR از نمونه از جمله آزمونهای ضروری برای شناخت ویژگیهای مش کربنی هستند.