آفتابنیوز : آفتاب: روزنامه آفتاب یزد در سرمقاله امروز 22 تیر 88 آورده است:
مقدمه: قبل از ورود به بحث اصلی، ذکر یک داستان خالی از لطف نیست. پدربزرگ من که خدا روحش را شاد کند داستان جالبی از مرحوم آیت الله العظمی بروجردی نقل میکرد. ظاهراً گاه بعضی از افراد بـا مـراجـعـه بـه بـیـت آن مرجع بزرگ، به خاطر غـیـبـتهـایـی کـه از ایشان کرده بودند حلالیت میطلبیدند. یک بار آن مرحوم در جواب حلال خواهیها گفته بود: «هر کسی از من غیبت کند او را حلال میکنم جز بعضی از طلبهها و روحانیون»! وقتی علت را از آقای بروجردی سوال کردند ایشان پاسخ داده بود: «این افراد، ابتدا آنقدر به انسان فسق و فجور نسبت میدهند که نه تنها غیبت او بلااشکال نشود بلکه او را «واجب الغیبة» میکنند.» حالا داستان بعضی رسانهها و سیاستمداران ایرانی است که برای توجیه سکوت سوال برانگیز خود در برابر سرکوب مردم چین، مسلمانان آن کشور را همدست طالبان و عامل آمریکا معرفی میکنند!
آنچه این یادداشت به آن میپردازد با فرض پذیرش موضعگیری پرابهام مسئولان دولتی و رسانههای نزدیک به دولت میباشد. از حدود یک هفته قبل سرکوب شدید معترضان چینی موجب واکنشهای شدید در جهان اسلام و سایر کشورها گردید. حتی کشور ترکیه که معمولاً روابط خارجی خود را بدون تـوجـه بـه مناسبات ایدئولوژیک تنظیم میکند، خواستار تحریم کالاهای چینی شد.
اما بعضی سیاستمداران ایرانی ترجیح دادهاند که از کنار این حادثه بزرگ بگذرند. دقیقاً در همین شرایط، اخبار عجیبی در خصوص گسترش روابط تجاری ایران با چین منتشر شد. همچنین رسانهها خبرهایی در خصوص پیشنهاد 42 میلیارد دلاری برای حضور چینیها در پروژههای بزرگ نفتی منتشر کردند بدون آنکه مشخص باشد این قراردادها مستند به کدام مجوز مجلس است.
این پیشنهاد سخاوتمندانه، حتـی اگـر در شـرایط عـادی در اختیـار چینـیها قرار میگرفت به اندازه کافی نگران کننده بود زیرا نه وعدههای چینیها چندان قابل اتکا میباشد و نه توان تکنولوژیک چین در حدی است که بتوان اختیار پروژههای بزرگ کشور را در اختیار آن کشور قرار داد اما ظاهراً عدهای صلاح مملکت خویش را در ایـن دیدهاند که بدون توجه به ابراز نگرانیهای داخلی، دست به اقدامی بزنند که میتواند در میان سایر ملتها به ویژه مسلمانان، چهره نامطلوبی از کشـورمـان تـرسیـم کنـد. پـس لابد این همراهی بـا چینـیهـا با هدف بزرگتری صورت میگیرد که مسئولان دولتی بایستی به نحو مقتضی به اقناع افکار عمومی بپردازند.
اهمیتاین «قانع سازی داخلی» از آنجـا نـاشـی مـیشـود که بررسی سابقه بسیاری از همراهیها با چین و روسیه، نشانگر شکستن سریع چینیها در برابر تلنگرهای غرب است؛ ضمن آنکه شبـهابـرقـدرت چیـن-مـانند روسیه - هیچگاه از اختیارات بینالمللی خود به نحو مطلوب به نفع ایران استفاده نکرده است. مثلاً در سه سال گذشته که پرونده ایران در شورای امنیت قرار داشت و چهار قطعنامه ضدایرانی صادر شد چینیها نه تنها در برابر تحریمهای سیاسی بر علیه ایران از حق وتو استفاده نکـردنـد بلکه حتی حاضر نشدند برای دلخوشی دوستان ایرانی خود رای ممتنع به گلدان رایگیری شورای امنیت بیندازند.
این در حالی است که در همین مدت، چینیها دو بار از حق وتو برای جلوگیری از محکومیت رهبران زیمبابوه و میانمار استفاده کردهاند. در چنین شرایطی به نظر میرسد تذکر این نکتـه بـه دولـت نهـم ضروری است که مبادا در محاسبات اقتصادی و سیاسی با چینیها، در برابراین دولت فرصتطلب «ارزان فروشی» کنند.
اگر انتخاب چین به عنوان شریک استراتژیک در بزرگترین قراردادهای نفتی، متکی به توجیهات فنی و اقتصادی است دولتمردان بایستی بلافاصله به فکر رفع نگرانی کارشناسان داخلی باشند اما اگر این کار ناشی از ضرورتهای سیاسی است بایستی به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که چین چه توقعی از ایران دارد و در برابر آن، چه امتیازی نصیب ایران خواهد شد؟ اگر جلوگیری از تشدید تحریمهای ضدایرانی، مورد نظر دولتمردان است چرا تاکنون به گونهای سخن گفته شده که گویی نه تنها تحریمها، مشکلی ایجاد نکرده بلکه به نفع کشورمان بوده است.
اگر اینگونه باشد قاعدتاً جلب مساعدت فرضی - و کـماحتمـال- چینـیهـا در برابر تحریمهای بینالمللی، آنقدر ارزش ندارد که به خاطر آن نسبت به تحولات اخیر چین، سکوت شود. البته یک فرض خوشبینانه آن است که سکوت فعلی، طلیعه تغییر در سیاست خارجی ایران باشد به گونهای که اظهارنظر درخـصـوص تـحولات سایر کشورها حتیالامکان با در نظر گرفتن همه پیامدهای سیاسی و اقتصادی برای کشورمان صورت گیرد.
اگر این تغییر، عامل اصلی سکوت بیسابقه در برابر تحولات چین باشد بایستی آن را به فال نیک گرفت و در انتظار اعمال این «تغییر» در تنظیم روابط با کشورهایی نشست که نقشآفرینی آنها در تحولات مرتبط با ایران، بسیار گستردهتر از چینیهای کمخاصیت است. روزهای آینده نشان خواهد داد که متولیان دیپلماسی خارجی کشور تا چه حد نقش واقعی ایران و قیمت این نقش در تحولات بینالمللی را میشناسند.