خط تولید داخلی گوشی تلفن همراه متوقف شد

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: مساعد نبودن شرایط مناسب تولید و مشکلات پیش رو یکی از دلایلی است که موجب توقف خط تولید گوشی تلفن همراه داخلی در هفته گذشته شد.

این درحالی است که اشتغال‌زایی، انتقال دانش، کاهش وابستگی به واردات و کاهش خروج ارز از مهم ترین هدف‌های ملی و فراملی مسوولان کشور بود که طی این مدت با افزایش تعرفه واردات گوشی تلفن همراه و ایجاد یک شرایط نابسامان در بازار داخلی شرایط را برای توقف خط تولید گوشی تلفن همراه داخلی فراهم آوردند. شرکت کارخانجات مخابراتی ایران که یکی از تولیدکنندگان گوشی تلفن همراه داخلی به شمار می‌آمد اینک با آنچه مدیرعاملش آن را وضعیت نامناسب بازار عنوان می‌کند، خط تولید گوشی تلفن همراه خود را متوقف کرد.

در عین حال قاچاق نیز یکی از عوامل اصلی بازدارنده در فرآیند تولید گوشی در داخل کشور بیان شده است. به گفته کارشناسان از همان ابتدا که دولت تصمیم گرفت به منظور حمایت از تولیدات داخلی میزان تعرفه‌ها را افزایش دهد، بیم ورود گوشی‌های قاچاق به کشور می‌رفت؛ حتی با وجود اینکه مسوولان سعی کردند با کاهش تعرفه از 60 درصد به 25 درصد به صورت کامل و وجود بند «و» تبصره 7 ماده واحده قانون بودجه(تعیین تعرفه واردات اس کی دی معادل 90درصد محصول کامل) و واردات 10 درصدی به صورت CBU با این حال عدم حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان داخلی آنان را با مشکلات قابل توجهی روبه رو کرد، به نحوی که اگر تا پیش از این تحت فشار قرار داشتند اما با این کار به طور کامل نابود شدند.

بنابر اظهارات کارشناسان درحالی که هنوز یک خط تولید راه‌اندازی نشده، اقدام برای افزایش تعرفه کاری غیرکارشناسانه بوده از طرفی رقابت با محصولات خارجی هنگامی‌که در هر هفته یک مدل جدید را به بازار عرضه می‌کنند، عملی بود که نیاز به زمان داشت. ازهمین روی اقدام دولت نه تنها در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی نبود، بلکه شرایط را برای بازار قاچاق فراهم کرد به گونه‌ای که اکنون برخی واردکنندگان قانونی گوشی تلفن همراه به دلیل واردات بی‌رویه محصولات به صورت قاچاق و به صرفه نبودن فروش به صورت قانونی، اقدام به تعطیلی برخی دفاتر خود کردند.

جای خالی حمایت دولت
قرار بود با توافق وزارت صنایع با شرکت‌های داخلی از جمله itmc و نیمه‌هادی عماد و افزایش تعرفه واردات شرایط برای تولید گوشی ملی فراهم شود که با گذشت چند سال از اتخاذ این تصمیم این امر محقق نشده است. این جمله تازه‌ترین اظهارات محمدابراهیم مطلع مدیرعامل کارخانجات مخابراتی ایران است که علاوه بر بیان ضرروزیان شرکت‌های ایرانی در بحث مونتاژ و تولید داخل گوشی تلفن همراه معتقد است، شرایط تولید برای شرکت‌ها به خاطر تعرفه‌ها، قاچاق و سایر موارد مهیا نیست. درعین حال او بر این باور است که فرهنگ فروش گوشی به همراه سیم کارت توسط اپراتور‌ها نیز در کشور برای حمایت از تولید داخلی جانیفتاده است. به طور حتم شما برای خرید گوشی تلفن همراه به مراکز خرید این محصول رفته‌اید. بازار موبایل علاءالدین، مرکز موبایل ایران و مرکز خرید ایرانیان از جمله این مکان‌ها است.

هنگامی‌که به ویترین این مغازه‌ها تماشا می‌کنید، در برخی تنها تعداد اندکی گوشی تلفن همراه وجود داشته و در برخی نیز اصلاً وجود ندارد. وقتی از فروشندگان در مورد عدم فروش گوشی تلفن همراه سوال می‌کنید با این پاسخ که «به صرفه نیستند و مشتری ندارد» مواجه می‌شوید. البته در این میان برخی از مشتریان که گوشی‌های تولید داخل را دارند تقریباً از خرید خود راضی هستند. محمدرضا شجاع یکی از مشتریانی که از گوشی داخلی استفاده می‌کند وقتی از او در این باره پرسیده می‌شود، می‌گوید: «من از این گوشی‌ها راضی هستم، نسبت به گوشی‌های خارجی ارزان قیمت بوده و کارایی نسبتاً خوبی دارد؛ به اصطلاح کار راه بینداز است.» او در مورد اینکه پس چرا مردم کمتر مبادرت به خرید گوشی‌های داخلی می‌کنند، می‌افزاید: «این به دلیل بی اعتمادی مردم نسبت به تولید داخلی است. در حالی که دولت می‌توانست با تبلیغ برای آنها و ایجاد اعتماد در بازار شرایط را برای فروش این نوع گوشی‌ها فراهم کند».

شاید به دلیل همین عدم حمایت‌ها و عدم تحقق وعده‌های حمایتی از سوی دولت بوده که منجر به بروز چنین وضعیتی شده است به نحوی که محمدابراهیم مطلع می‌گوید: «با توجه به عدم حمایت‌های کافی از سوی دولت، نبود دیدگاه مشخص در خصوص تعرفه واردات گوشی تلفن همراه و به دنبال آن عدم اطمینان تولیدکنندگان از سیاست‌های اعلام شده، بازار گوشی‌های ساخت داخل آشفته است.» موضوع قابل تامل دراین باره اشتغال‌زایی و ایجاد فرصت‌های شغلی با تولید گوشی داخلی و تکیه برحمایت‌های دولتی بود که متاسفانه شنیده‌ها حاکی از این است که در برخی کارخانه‌ها افرادی مشغول به کار بودند، اغلب زنان سرپرست خانوار بوده‌اند با تعطیلی کارخانه‌ها، وضعیت شغلی و معیشتی آنها در شرایط نامطلوبی قرار گرفته است. اگرچه برخی تولیدکنندگان داخلی اقدام به ارسال نامه‌هایی به منظور رسیدگی به وضعیت موجود به مسوولان کرده‌اند اما به گفته مطلع، همچنان منتظر دریافت پاسخ از مسوولان و راهکار جبران خسارات متحمله هستند.

واردات قاچاق و سرمایه‌گذاری میلیاردی تولید داخل بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی گمرک در دو ماهه نخست سال جاری 80 هزار و 650 دستگاه گوشی تلفن همراه به وزن 30 هزار و 610 کیلوگرم با تعرفه 25 درصد از مبادی قانونی وارد کشور شده است اما در مدت مشابه در سال گذشته 128 هزار و 340 دستگاه گوشی تلفن همراه به صورت قانونی وارد کشور شده بود؛ این آمارها بیانگر این است که واردات گوشی تلفن همراه به کشور در دو ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته از نظر تعداد حدود 60درصد کاهش یافته است. این آمارها در حالی ارائه می‌شود که کارشناسان ظرفیت بازار گوشی تلفن همراه در کشور را حدود 15 میلیون برآورد کرده اند که می‌توان نتیجه گرفت کاهش واردات قانونی گوشی تلفن همراه به کشور خبر چندان خوبی برای بازار داخلی نیست زیرا بازار به ناچار برای پاسخگویی به این نیاز به واردات و فروش گوشی‌های قاچاق رو آورده است. 

در عین حال شرکت تولیدکننده گوشی تلفن همراه قرار بود سالانه دو میلیون گوشی تلفن همراه داخلی را وارد بازار کنند که اینک با تعطیلی یکی از این تولیدکنندگان روبه رو شده و بعد از گذشت سه سال، کمتر از یک میلیون گوشی در کشور تولید شده است. گرچه مدیرعامل کارخانجات مخابراتی ایران از مذاکرات شرکت‌های داخلی با وزارت صنایع و اپراتورها برای تسهیل فرآیند تولید فروش گوشی داخلی خبر داد ولی به گفته یکی از اعضای سابق کارخانه تعطیل شده خط تولید گوشی تلفن همراه شرکت‌های داخلی تولیدکننده داخلی باید در راستای وارد کردن دانش ساخت گوشی به کشور، «کپی گوشی‌های خارجی» را تولید کنند. بنابر اظهارات ارسلان اصلانی مدیر پروژه تلفن همراه شرکت نیمه‌هادی عماد سرمایه گذاری میلیاردی شرکت‌های داخلی که بعضاً رقم آنها به بیش از 6 میلیارد تومان می‌رسد اینک رو به نابودی است. بر همین اساس اینکه از عملکرد دولت تنها می‌توان تحت عنوان «نابود شدن فرآیند تولید گوشی تلفن همراه» یاد کرد، چندین میلیارد سرمایه گذاری که از محل بیت‌المال یا بخش خصوصی انجام شده است، بدون هیچ تاملی درحال نابود شدن است.