هزینه مانور ترکیه در کردستان/ اردوغان از جان اقلیم چه می‌خواهد؟
بحرانی تازه، عراق را که از زمان کنار رفتن صدام حسین درگیر چالش‌هایی متعدد بود را با تهدیدی جدی روبه رو کرده است. این بار منطقه کردستان عراق آبستن تنش‌های تازه است. آنگونه که ناظران می‌گویند، نیرو‌های نظامی ترکیه با نقض حقوق بشر، تعریف ایست‌های بازرسی و گشت‌زنی در قلمرو مستقل عراق تلاش دارند تا اعضای حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) را که گروهی تروریستی می‌دانند را شکار کنند. در حال حاضر ارتش ترکیه عملیات خود را در نزدیکی کان ماسی و کوه متینا آغاز کرده است، در حالی که سربازان مسلح به شدت در حال گشت زنی در مناطق نزدیک روستا‌های کانی باز، درگله، بالاوه و بلیزانی هستند.
آنگونه که نشریه نیوزویک نوشته، گروه‌های صلح‌ساز جامعه (CPT)، یک سازمان حقوق بشر مستقر در ایالات متحده و ناظر درگیری، مدعی شده اند که ترکیه تاکنون بیش از ۸۰۰ حمله را در سال ۲۰۲۴ به منطقه کردستان انجام داده است. سربازان ترکیه به آنها هشدار داده اند که ظرف ۲۴ ساعت خانه‌های خود را تخلیه وگرنه با تخلیه اجباری و بمباران ارتش ترکیه مواجه خواهند شد. این اخبار جدید نیست. در سال ۲۰۲۰، گزارشی که توسط کمیته پارلمانی دولت اقلیم کردستان (KRG) منتشر شد، اشاره دارد که ۵۰۰ روستا در سراسر اقلیم کردستان به دلیل حملات مرزی ترکیه خالی از سکنه شده است. اعداد همچنان در حال افزایش هستند. در زمانی که هم بغداد و هم اربیل اردوگاه‌های بیش از ۱ میلیون آوارگان داخلی (IDP) را تعطیل می‌کنند، با این ادعا که اکنون بازگشت آنها به خانه هایشان امن است، جهان با یک بحران آوارگی جدید در دهوک روبرو است. روستاییان کرد که همگی شهروندان عراقی هستند، اکنون به کمپ‌های جدید آواره شده اند.
در طول سال‌ها، بغداد بار‌ها از آنکارا خواسته تا از اقدامات یکجانبه‌ای که امنیت عراق را تهدید می‌کند و حاکمیت این کشور را نقض می‌کند، دست بردارد. اما این بار اقدامات فراتر از حملات موقت برون مرزی است. طبق قوانین بین‌المللی، اشغال به وضعیتی اطلاق می‌شود که در جریان یک درگیری مسلحانه بین‌المللی، یک سرزمین یا بخش‌هایی از آن تحت کنترل موقت یک قدرت خارجی قرار گیرد، حتی اگر با مقاومت مسلحانه مواجه نشود. در ماه مارس، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه گفت که آنکارا تا تابستان مسائل امنیتی در امتداد مرز را «به‌طور دائم» حل خواهد کرد. ارتش ترکیه در حال ساخت یک جاده نظامی جدید به طول ۹ کیلومتر در منطقه باروری بالا در دهوک است. این جاده پایگاه‌ها و پایگاه‌های نظامی ترکیه را در منطقه کانی ماسی به هم متصل و به دیگر جاده‌های نظامی در منطقه بطیفه می‌رسد و تا استان حکاری در ترکیه امتداد دارد.
تلاش ترکیه در شمال عراق بی شباهت به تلاش این بازیگر برای تعریف "منطقه امنی" که از سال ۲۰۱۱ به دنبال آن در شمال سوریه بوده، نیست. این بازیگر به دنبال ایجاد منطقه‌ای در سوریه بین کوبانی و عفرین بود که در آن نیرو‌های ترکیه می‌توانند به طور یکجانبه تهدیداتی علیه امنیت ملی عراق انجام دهند. در حالی که چنین سیاستی در ابتدا با مخالفت ایالات متحده به دلیل مبارزه مداوم با داعش مواجه شد، اما بعداً ایالات متحده چنین گزاره‌ای را پذیرفت که منجر به حضور مستمر نیرو‌های ارتش ترکیه در بخش‌هایی از شمال سوریه شده است. از همین رو دلیلی وجود ندارد که انتظار داشته باشیم ترکیه در شمال عراق جاه طلبی کمتری داشته باشد. ناظران می‌گویند، عراق سوریه نیست. نهاد‌های دولتی در سطح فدرال در بغداد و در سطح منطقه‌ای در اربیل وجود دارند. هم دولت مرکزی عراق و هم دولت اقلیم کردستان بر لزوم حفاظت از حاکمیت این کشور توافق کرده اند.
