افزایش بی‌سر و صدای تعرفه‌های مخابرات

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: نگاهی به قبض تلفن همراه این دوره خود بیندازید. شما بهتر از هرکس دیگری می دانید که هزینه مکالمه و پیامک گران شده است یا نه؟

شرکت مخابرات ایران و برخی شرکت‌های استانی تابع آن، پروایی در زیرپا گذاشتن مصوبات قانونی و افزایش خودسرانه قیمت خدمات خود ندارند. این گرانفروشی در عرصه‌های مختلفی همچون پهنای باند اینترنت، آبونمان ماهانه، تلفن ثابت، خدمات ویژه مخابراتی و کارت شارژ همراه اول به چشم می‌خورد. پافشاری مخابرات بر گرانفروشی تا جایی بالا گرفته است که در این خصوص، مدیرعامل مخابرات تهران به اداره احضار شده و برای وی قرار وثیقه صادر شده است اما گرانفروشی همچنان ادامه دارد.

گرانی 200درصدی پهنای باند
یکی از مصادیق گرانفروشی مخابرات، پهنای باند لازم برای اینترنت پرسرعت (ADSL) است.

مسعود ریاضیات رئیس انجمن کارفرمایان شبکه‌های اینترنتی در این خصوص می‌گوید: «اگر تهیه و تأمین پهنای باند در اختیار بخش‌خصوصی باشد، می‌تواند پهنای‌باند را به یک‌چهارم قیمت کنونی تهیه و توزیع کند» .

او می‌افزاید: «شرکت‌های انتقال داده (PAP) به شبکه زیرساخت پیشنهاد دادند که کنسرسیومی تشکیل دهند و پهنای باند را خودشان از خارج تهیه کنند که با مخالفت مواجه شد. ورود یک STM1 پهنای باند که 155 مگ ظرفیت دارد، نزدیک به 6هزار دلار برای مخابرات هزینه دارد اما مخابرات آن را به هشت برابر قیمت یعنی 48میلیون تومان به شرکت‌های انتقال داده می‌‌فروشد» .

البته گرانفروشی مخابرات در تأمین زیرساخت‌های اینترنت به این مسئله محدود نمی‌شود و شامل هزینه‌ غیرضروری دیگری نیز می‌شود، این هزینه که به دلیل طراحی نادرست شبکه مخابراتی کشور به کاربران اینترنت تحمیل می‌شود هزینه انتقال داده بین مخابرات تهران و مراکز مخابرات سراسر کشور است.

یکی دیگر از گرانفروشی‌های مخابرات در عرصه اینترنت، هزینه مربوط به خطوط رانژه شده (ویژه اینترنت پرسرعت) است. شرکت‌های مخابرات تهران و کرمانشاه هم‌اکنون هزینه‌ای معادل 3هزار تومان برای هر خط تلفن دریافت می‌کنند در حالی که سازمان مقررات رادیویی در سال 86 تصویب کرد که این رقم باید به هزار تومان کاهش یابد. این مصوبه در همه استان‌ها به جز تهران و کرمانشاه اجرایی شده است. این موضوعی است که باعث شده شرکت‌های ندا در تهران از شرکت مخابرات این استان به قوه‌قضائیه پناه ببرند. 

دادسرای تخلفات کارکنان دولت نیز تاکنون با صدور قرار وثیقه 4میلیارد تومانی برای محمد روح‌اللهی مدیرعامل شرکت مخابرات تهران‌ مقدمات محاکمه وی را فراهم کرده است؛ چند او صدور این قرار را تکذیب می‌کند ولی سایت تابناک به نقل از یکی از شاکیان، از وجود مدارک معتبر برای تأیید این قرار خبر داده است. گفتنی است، سازمان بازرسی کل کشور و برخی دیگر از نهادهای نظارتی در این خصوص از شرکت مخابرات پاسخ خواسته‌اند که البته تاکنون نتیجه‌ای دربرنداشته است.

بخش‌خصوصی نجات‌دهنده است؟
تا پیش از ورود بخش‌خصوصی به عرصه خدمات اینترنتی، اشتراک اینترنت پرسرعت ماهانه حدود یک‌میلیون تومان هزینه داشت که اکنون هزینه‌ این اشتراک، به 7 تا 50هزار تومان در ماه کاهش یافته است. البته هنوز بخش مهمی از زیرساخت‌ها یعنی نقطه اصلی اتصال شبکه در انحصار شرکت مخابرات است و شاید به همین دلیل است که شرکت‌های خصوصی، نمی‌توانند هزینه خود را از این ارقام پایین‌تر بیاورند.

در حال‌حاضر شرکت مخابرات، مجوز ارتباطات ماهواره‌ای به ISPها و HSPهای غیردولتی را به ندرت صادر می‌کند در حالی که صدور چنین مجوزهایی می‌تواند سرعت دسترسی به اینترنت را به شدت افزایش دهد بدون آنکه هزینه بیشتری را به مصرف‌کنندگان نهایی تحمیل کند.

محمد بیدختی‌نژاد رئیس کمیسیون PAP سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران در این خصوص می‌گوید: مخابرات از بستن قراردادهای QOS و SLA با شرکت‌های خصوصی اجتناب می‌کند. این شرکت پهنای باند را چند برابر قیمت منطقه‌ای می‌فروشد و در عمل نیز پهنای باندی کمتر از قرارداد در اختیار شرکت‌های خدمات اینترنت قرار می‌دهد.

فریبکاری در کاهش قیمت‌ها
‌شرکت مخابرات در ماه‌های نخست سال‌جاری، از کاهش هزینه سپرده برای دریافت خطوط تلفن شهری خبر داد و تبلیغات گسترده‌ای در این خصوص به عمل آورد. هرچند این وعده تحقق پیدا کرد و قیمت خطوط تلفن ثابت از 83 هزار تومان به 53هزار تومان یعنی معادل 30هزار تومان به ازای هر خط تلفن کاهش یافت ولی مخابرات، راهکار دیگری برای بازپس‌گیری این مبلغ در پیش گرفت. تا ماه گذشته، حداقل کارکرد منظور شده 500تومان در هر دوره بود که از دوره خرداد - تیر 88 این مبلغ به 1000 تومان افزایش یافته است. حداقل کارکرد منظور شده، عنوانی غیرقانونی است که شرکت‌های مخابرات از مشترکان اخذ می‌کنند. بدین‌ترتیب گرچه هزینه آبونمان هر دوره کمتر از 100تومان است ولی مخابرات در عمل فیش تلفن‌هایی که کارکرد کمتری از «حداقل کارکرد منظور شده» داشته باشند را به رقم مورد نظر افزایش می‌دهد.

گفتنی است، هزینه اشتراک و تعرفه مخابرات در مجلس به تصویب رسیده است و هرگونه افزایش آن بدون تصویب مجلس، غیرقانونی دانسته شده است.

چرا از میزبان ملی استقبال نمی‌شود؟
یکی دیگر از مصادیق گرانفروشی مخابرات، میزبان (HOST) ملی است. هم‌اکنون اطلاعات بسیاری از سایت‌های اینترنتی اطلاع‌رسانی و خدماتی در خارج از کشور قرار دارند. در حالی که لازم است اطلاعاتی همچون گردش مالی حساب‌های بانکی، وضعیت قضایی و نظام وظیفه افراد، اطلاعلات کارت سوخت و... در میزبان‌های ملی نگهداری شوند. هرچند تاکنون برخی وزارتخانه‌ها همچون نفت، برای افزایش ایمنی این نوع اطلاعات، میزبان اختصاصی خود را داخل کشور ایجاد کرده‌اند ولی همچنان بخش مهمی از این نوع اطلاعات، در میزبان‌های خارجی نگهداری می‌شود.

حمیدرضا طاهریان کارشناس مخابرات در مورد دلایل ناکامی دیتاسنتر اصلی ایران (DPI) به «خبر» می‌گوید: «هر چند بیش از 4 سال از تأسیس مرکز ملی داده‌های ایران می‌گذرد ولی این مرکز تاکنون نتوانسته است موفقیت خوبی در بازار داشته باشد که علت اصلی آن، گرانی پهنای باند است. شرکت‌های فروشنده HOST مجبورند برای خرید فضا، 4 تا 10 برابر قیمت جهانی به DPI پرداخت کنند» .

ریشه مشکل کجاست؟
نگاهی به قبض تلفن همراه این دوره خود بیندازید. شاید در نگاه اول، همه چیز درست به نظر می‌رسد اما شما بهتر از هرکس دیگری می‌دانید که هزینه مکالمه و پیامک گران شده است یا نه؟ این روزها کمتر کسی به سخنان رسمی مسئولان مخابرات اطمینان می‌کند. کارت شارژ تلفن‌های اعتباری همراه اول بهترین نمونه برای اثبات این ادعا هستند.

‌سهم نامناسب فروشندگان از قیمت رسمی این کارت‌ها باعث شده تا در عمل فقط از طریق خرید اینترنتی یا پایانه‌های بانکی بتوان کارت شارژ را به قیمت رسمی تهیه کرد. نمایندگی‌های رسمی فروش، قیمت‌های خودشان را دارند که 5 تا 10درصد بالاتر از قیمت رسمی است.

دلیل این گرانفروشی‌ها چیست؟ آن هم در شرایطی که سود سهام مخابرات (براساس معکوس نسبت PIE) پایین‌تر از اکثر شرکت‌های مخابراتی معتبر در سطح منطقه است. نگاهی به اخبار ذیل می‌تواند ما را در دستیابی به پاسخ، یاری کند.

اسپاتیس: شرکت‌هواوی چین دستگاه‌های سوئیچ مراکز تلفن را با کمال زیرکی به صورت ناقص به مخابرات ایران فروخت. گفته می‌شود طرف چینی برای تکمیل دستگاه‌ها و ارائه این‌گونه خدمات مبالغ بسیار کلانی درخواست کرده است. 

عصر ایران: 400 میلیون دلار تجهیزات خریداری شده از آلکاتل به علت ضعف از شبکه مخابراتی ایران جمع‌آوری شد.

ایسنا: سیستم PDH از نوکیا با هزینه‌های بسیار گزافی خریداری شد که به علت مشکلات فنی سال‌های سال در انبار ماند و استفاده نشد.

ایرتینا: 2 میلیون دلار کابل کواکسیال از NEC خریداری شد که سال‌ها در انبار مخابرات مانند دیوار چین چیده شده بود و حتی یک متر آن هم مورد استفاده قرار نگرفت.