آفتابنیوز : آفتاب: همایش ملی آیندهشناسی هویتهای جمعی در ایران توسط مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد.
به گزارش گروه سیاسی آفتاب، در این همایش حجتالاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام طی سخنانی با تاکید بر اهمیت هویت جمعی، اظهار کرد: «هویت ماهیتی ترکیبی و علیالقاعده تعاملی دارد که کم و بیش ماهیت سیالی است. در این مبحث باید ببینیم که در چند سال آینده در چه نقطه ای خواهیم بود».
وی افزود: «برای برنامههای راهبردی و استراتژیک و سیاستهای کلی نیاز داریم به اینکه آیندهی میانمدتی را ترسیم کنیم ولو آنکه خیلی دقیق نباشد. وقتی میخواهیم سیاستی را برای 10 سال بنویسیم یا برنامهای پنج ساله و یا اینکه چشمانداز بلندمدتی را مانند چشمانداز 20 ساله را تدوین کنیم ناچاریم بر اساس محاسبات علمی، آینده را پیشبینی کنیم. البته پیشبینی با پیشگویی متفاوت است. از نظر علمی میتوانیم آینده را پیشبینی کنیم. هر چه علوم تجربیتر باشد پیشبینی راحتتر است و هر چه به سمت علوم انسانی میرویم پیشبینی سخت تر میشود».
رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه، گفت: «وقتی در جامعهای حجم پول رشد کند، پیشبینی آسان است که به تورم میرسد و یا کشوری که تعامل با دنیا را نمی داند مسلما در آیندهای نزدیک به انزوا کشیده میشود. اینها پیشبینیهایی است که آسان است. بحث هویت نیز از مباحثی است که باید برای آینده مورد پیشبینی قرار بگیرد بدین معنا که هویت ما در پنج یا 10 سال آینده در چه نقطهای قرار خواهد داشت. بحث هویت از این جهت مهم است که در امنیت ملی، سیاست خارجی، رشد و توسعه و قدرت ملی اثرگذار خواهد بود».
روحانی اعتماد و انگیزه ملی، اتحاد و انسجام را از مهمترین مولفههای قدرت ملی دانست و اظهار داشت: «ملتی که با هوش سرشار فعالیت میکند و در صحنههای اجتماعی و سیاسی حضور دارد قطعاً دارای قدرت ملی است. بنابراین در قدرت ملی و امنیت ملی هویت یک ملت حائز اهمیت است و دشمن اگر بخواهد به ملتی هجمه یا حمله داشته باشد به جایگاه هویت ملی او توجه میکند که آیا این کشور دارای قدرت، انسجام و غرور ملی است یا نه؟ در بحث سیاست خارجی وقتی ملتی متحد، هوشمند و منطقی باشد دشمن با او یک جور مواجه میشود و با کشوری که ثبات ندارد و قابل اعتماد نیست به گونهای دیگر مواجه میشود».
وی ادامه داد: «مثلاً نژاد زرد را ملتی سختکوش، آرام و مطیع در برابر قانون میدانیم و این مربوط به هویت جمعی آنهاست. البته در بحث هویت بخشهایی وجود دارد که مربوط به اراده انسان نیست و آن مساله خون، مساله نسل و قومیت است. خاک که میهن و سرزمین جغرافیایی است، سوابق تاریخی و سنتها و همچنین با کمی تسامح دین و زبان را نیز میتوان جزیی از این بخش محسوب کرد؛ اما بخشهای دیگری از بحث هویت ملی است که در اختیار نخبگان و سیاستگذاران و مردم قرار دارد و آن اینکه مولفههای مختلف هویت چگونه با هم تعامل داشته باشند».
رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه، خاطر نشان کرد: «در 30 سال اخیر زمانی بود که عدهای تلاش میکردند هویت ما صرفا دینی و اسلامی باشد و هر جا آثاری از ملیت و ایرانیت بود آن را شرک میدانستند. حتی عدهای دنبال آن بودند که تعطیلات عید نوروز را به دههی فجر منتقل کنند. برخی نیز وقتی از عشق به وطن صحبت می شد برافروخته شده و میگفتند اسلام فرای سرزمین و میهن است. البته گروهی دیگر نیز از آن طرف افتاده بودند و آنقدر دنبال ایرانیت و ملیت بودند که از هر چه رنگ و بویی غیر از آن داشت فرار میکردند اما در مجموع اینها هر دو تلاشهای بیثمرو مضری بود که به نفع کشور نبود».
وی افزود: «هیچ اشکالی ندارد که ملتی هم دههی فجر داشته باشد و هم نوروز و یا اینکه در دفاع مقدس که هم انگیزه دینی داشته باشد و هم انگیزهی ملی. اصلا مگر دفاع از خانه وظیفهی دینی ما نیست؟ مگر آبادانی میهن و اعتلای مردم و جامعه وظیفهی دینی محسوب نمیشود؟ کجای عشق به سرزمین با عشق به خدا، اسلام و قرآن در تضاد است؟ در بحث قومیتها نیز عدهای به دنبال افراط بودند. در حالی که ایرانی بودن با کرد، بلوچ و عرب بودن منافاتی ندارد. اینها دایرههایی هستند در کنار هم ترسیم می شوند که متحدالمرکزند. بنابراین بخشی که در آیندهپژوهی باید مدنظر قرار دهیم آیندهی تعاملات مولفه های هویت است».
روحانی همچنین گفت: «در بحث جهانی شدن نیز متاسفانه این مشکل وجود دارد که عدهای با ناراحتی به این مسئله مینگرند و میگویند جهانی شدن مساوی است با فرسایش هویت ملی و یا اینکه معتقدند در آینده اگر حواسمان نباشد مساوی است با هضم هویت ملی ما در هویت جهانی. البته ممکن است نگرانیهایی در برخی مباحث مانند مباحث فرهنگی و سیاسی وجود داشته باشد اما آیا این خطر وجود دارد که هویت و فرهنگ ملی، افتخارات و اعتقادات ما را از ما بگیرد؟ یا میشود آنها را حفظ کرد و با جهان هم تعامل داشت. برخی منطقشان صفر و 100 است و میگویند یا تقابل یا تسلیم و هر چه از تعامل گفته می شود به نظر آنها تسلیم است و معتقدند که برای تسلیم نشدن ناچارباید تقابل کرد والا هویتمان هضم دیگران میشود».
رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، در ادامه با طرح این پرسش که آیا در 30 سال گذشته با دنیا تعاملی نداشتهایم؟ ادامه داد: «هواپیمایی از ایران بلند میشود و به کشوری دیگری میرود و یا کشتی کالای ما را به غرب و شرق میبرد. مگر اینها از مقررات جهانی تبعیت نمیکنند و یا موارد دیگری که ما از دنیا بهره گرفتهایم مانند مقررات مجلس. مثلاً در آییننامه مجلس یا مقررات کشورهای غربی اغلب موارد یکسان است مانند رای اعتماد به وزراء یا استیضاح آنها. اساساً علم، تجربه و هنر غرب و شرق نمیشناسند. بسیاری از کارهای ما حتی در آداب معاشرت و پوشش و غیره داریم نیز از غرب گرفته شده و این در چارچوب اصولمان هیچ اشکالی ندارد».
رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه در بحث جهانی شدن باید در برخی موارد حواسمان را جمع کنیم، گفت: «اگر در سیستم آموزشی، رسانه ها وهنجارهای اجتماعی حواسمان جمع نباشد ممکن است به فرسایش فرهنگ ملی مبتلا شویم اما در عین حال میتوانیم با دنیا تعامل داشته باشیم و لازم نیست که تقابل کنیم یا تسلیم شویم. در واقع باید دیالکتیک برقرار شود و از تز و آنتیتز، سنتز دیگری به وجود بیاید».
وی افزود: «اگر مسئولین مداخله نکنند، مردم خود به خود این تعامل را برقرار میکنند. هم به عاشورا و 22 بهمن خود میرسند، هم به مسائل قومی و هم به نوروز و مسائل ملی. از اطلاعات جهانی و اینترنت هم بهره میبرند و اگر آزاد باشند خود به خود این تعامل را انجام میدهند».
رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، با تاکید بر اینکه باید به انعکاس هویت در افکار جهانی توجه داشته باشیم، گفت: «اگر بنا است این هویت کارساز و قدرتساز باشد و حتی مشروعیت بخش باشد و نیز در سیاست خارجی ما تاثیر مثبتی داشته باشد باید کاری کنیم که برداشت دنیا از هویت ملی ما درست باشد. اگر هویت ملی ما که در واقع همان هویت ایرانی- اسلامی است به گونهای باشد که دنیا برداشت دیگری کند بسیاری از تاثیراتی را که دنبال آن هستیم از دست خواهیم داد. اگر اصولگرایی، دینگرایی و احترام به سنتهای اصیل را غرب بنیادگرایی معرفی کند و ملت هایی را که برای آزادیشان جهاد میکنند تروریست خواند، این تبلیغات حائز اهمیت است یعنی باید در برنامهریزی و تعاملاتمان به این حرفها توجه کنیم و نگوییم که حرفهای دنیا مهم نیست. باید به مساله افکار عمومی جهان توجه کنیم، حتی اگر بخواهیم روزی اسلام را ترویج کنیم باید هویت واقعیمان را درست منعکس شود».
روحانی افزود: «پس از 22 بهمن هویت انقلابی به هویت دینی و ملی ما اضافه شد و در دنبالهی آن پس از هشت سال دفاع مقدس ایستادگی ما باعث شد که تبدیل شویم به ملتی مقاوم و جهادی. همچنین در برنامهی بلندمدت و 20 ساله نیز قرار شد هویت توسعهای، الهامبخشی و پیشتازی را به دست آوریم. پس سه ویژگی نیز به آن اضافه شد و آنچه مهم است اینکه در دنیا آنقدری که صنعتی بودن و پیشرفت در رشتههای علوم و تحقیقات و نیز درآمد ناخالص داخلی ودرآمد سرانه مهم است تاریخ و سنن مهم نیست. بسیار مهم است که به دنبال هویت توسعهای، پیشتازی و الهامبخشی در کنار هویت اسلامی-ملی باشیم و این کار، برنامهریزی میخواهد».
وی در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از برخی هجمهها به امام (ره) و بیت ایشان، خاطر نشان کرد: «هویت کشور ما در این 30 سال با نام امام (ره) شناخته میشود. ایشان جزیی از شناسنامه ملت و هویت ماست. نباید عدهای نادانسته تلاش کنند که امام (ره) در جامعهی ما کمرنگ شود و فکر ایشان به انزوا برود. عدهای نمیخواهند هویت ما هویت امام (ره) باشد چرا که امام (ره) فرمودند میزان رای ملت است و این گفته برای عدهای سخت میآید و یا امام (ره) از فقه پویا صحبت میکنند که برخی به مذاقشان خوش نمیآید. امام (ره) همچنین فرمودند که نظامیها نباید در احزاب سیاسی فعالیت کنند. ایشان همچنین اصول بسیار مهمی دارند که به مذاق عدهای خوش نیست. گرچه در حال حاضر نمی توانند به امام (ره) حمله کنند اما به نظر میرسد کم کم این حرکتها در حال شکل گرفتن است و جنگهای چریکی را آغاز کرده اند. امام (ره)، روحانیت و مراجع تقلید جزیی از هویت ما هستند و کسی نمی تواند آنها را از ما بگیرد. این به نفع ما نیست. دنیا از هویتی نگران است که هویت ایرانی و اسلامیش یکی باشد. دنیا از اقتداری میترسد که در کنار هویت ملی و اسلامی، امام (ره) هم باشد. عدهای حق ندارند این هویت را مخدوش کنند و فکر کنند در این صورت شرایط برای آنها مناسب است».
رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، افزود: «اگر ما در جنگ پیروز شدیم نقش امام (ره) و روحانیت بود، حتی اروپایی ها در کتابهای خود اعتراف کردهاند به نقش روحانیت و امام (ره) در پیروزی انقلاب. مثلا در کتاب هفت جلدی تاریخ ایران که کمبریج چاپ کرده است بحثهای مفصلی دربارهی اینکه سلاح مردم ایران در انقلاب نماز جماعت و شهادت بوده و سازمان روحانیت مبارز که توسط آیتالله بهشتی تاسیس شده نقش عمدهای را ایفا کرده وجود دارد و این یعنی اعتراف غرب به نقش روحانیت و انقلاب عظیم ایران».
وی خاطر نشان کرد: «وقتی غرب به نقش روحانیت اعتراف میکند چه دستی است که چهرههای اصیل روحانیت را در جامعه مشوش معرفی کند؟ چرا باید فضا فضای اتهام باشد در حالی که مقام معظم رهبری در نماز عید فطر و پس از آن بارها بر پرهیز از آن تاکید کردهاند اما باز هم برخی رسانهها به آن دامن میزنند. این چه نفعی به حال ما دارد که اگر کسی خطایی کرد او را ضد اسلام و انقلاب معرفی کنیم و چرا عدهای اشکالات کوچک را بزرگنمایی میکنند. جامعهی ما را تکه تکه نکنید. قطببندی درست نکنید. نباید بگذاریم قطببندی شمال شهر و جنوب شهر را درسنت کنند. قطب بندی غنی و فقیر درست کنند. این سم مهلکی برای اتحاد ملی است. باید دست به دست هم دهیم و با احترام همه قومیتها تعامل سازندهای را به وجود آوریم. ما باید به دنبال هویت توسعهای، پیشتازی و الهامبخشی باشیم تا انشاءالله آیندهای بهتر برای کشورمان با هویتی ملی و دینی و نیز انسجام و وحدت بیشتر داشته باشیم».
رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین با اشاره به برخی سخنان و تخریبهای صورت گرفته نسبت به بیت امام خمینی (ره) تاکید کرد: «تعرض به بیت امام مسلما به ضرر جامعه است».
دکتر حسن روحانی صبح روز سهشنبه در حاشیه همایش ملی آیندهشناسی هویتهای جمعی در ایران در جمع خبرنگاران اظهار کرد: «امام خمینی(ره) دارای جایگاه ویژهای در قلوب مردم بود، هست و خواهد بود و این جایگاه همواره باید حفظ و کلام و خط امام(ره) همواره باید مورد احترام همه باشد».
وی با تاکید بر اینکه " یادگارهای امام همواره باید مورد توجه مردم باشند" اظهار کرد: «تخریبها تاثیری در افکار مردم ندارد و کسانی که وارد این مباحث میشوند در مسیری گام برمیدارند که مصداق آب در هاون کوبیدن است. در جامعهای مثل ایران با این فرهنگ و جو مذهبی موجود و نقشی که امام(ره) داشته است، اینگونه سخنان شایسته کشور و ملت ما نیست».
وی در ادامه به نقش روحانیت، رهبری و شخص امام خمینی(ره) در هویت کشور بهویژه در دوران پس از انقلاب اشاره کرد و افزود: «در بحث هویت در کشور ما همواره نقش دین، اندیشمندان مذهبی، علما و مراجع، نقشی اساسی بوده است. در جریان انقلاب، هویت کشور ما با نام و خط امام(ره) رنگ گرفت و یکی از محورهایی که در قانون اساسی ما به وجود آمد نقش ولایت بود؛ بنابراین همه این موارد میتواند هم در وحدت ملی ما نقش اساسی داشته باشد و هویت واقعی ما را به دنیا معرفی کند. ما بهویژه بعد از انقلاب نمیتوانیم ایران را بدون امام(ره) و همچنین روحانیت و ولایت معرفی کنیم».
رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه " رهبری در کشور ما همواره نقشی بسیار تاثیرگذار داشته است" خاطرنشان کرد: «مقام معظم رهبری در روز عید فطر نکات بسیار مهمی را بیان و تاکید کردند که فضای جامعه ما باید به فضایی برگردد که برادری، وحدت و یکپارچگی در آن باشد و فضای امروز که فضای تهمت، سوء ظن و بدگمانی است رخت بربندد. متاسفانه به این نکات عمل نشد و در برخی رسانهها میبینیم که همچنان فضای قبلی و فضای تهمت، بدبینی و بزرگنمایی نکات ضعف این گروه و آن گروه و نیز بزرگنمایی برخی مسائل ـ که میشد آنها را به سادگی حل کرد یا از آنها گذشت ـ وجود دارد».